Aleksandr Suworow: Różnice pomiędzy wersjami

|wojny i bitwy = [[Wojna szwedzko-rosyjska (1741-17431741–1743)|wojna szwedzko-rosyjska]]<br />[[wojna o sukcesję austriacką]]<br />[[wojna siedmioletnia]]<br />[[konfederacja barska]]<br />[[Wojna rosyjsko-turecka (1768–1774)|V wojna rosyjsko-turecka]]<br />[[Wojna rosyjsko-turecka (1787–1792)|VI wojna rosyjsko-turecka]]<br />[[II koalicja antyfrancuska]]<br />[[insurekcja kościuszkowska]]

== ŻyciorysŻycie i działalność ==

Już w dzieciństwie pod nadzorem ojca, gen. lejtnanta Wasilija Iwanowicza Suworowa (1705–1775; doradcy cara [[Piotr I Wielki|Piotra I]])<ref group="uwaga">Matką Suworowa była Awdotja Fieodosjewna z domu Manukowa. Nazwisko Manukowa pochodzi od popularnego wśród Ormian imienia Manuk, wywodzącego się być może z ormiańskiego "Մանուկ", co oznacza dziecko ({{Cytuj|autor=[[Zoljan]] C. S.|tytuł="Nowe zagadnienia do biografii Aleksandra Suworowa" | czasopismo = Biuletyn Archiwum Armenii, N3| wolumin = 3|data = 1969}}). Ormiańskie pochodzenie matki Suworowa nie jest jednak dostatecznie udokumentowane.</ref> uczył się matematyki, literatury, historii sztuki, astronomii i języków obcych, a także studiował takie działy z dziedzinyzakresu wojskowości jak: jeździectwo, strzelectwo, szermierka, taktyka, [[kartografia]], [[artyleria]], sztuka fortyfikacji i historia sztuki wojennej. Ze względu na słaby stan zdrowia we wczesnym dzieciństwie, szczególnie pieczołowicie poddawano go usprawniającym ćwiczeniom fizycznym. Jeszcze jako chłopiec (1742) został wcielony do wojska jako szeregowy żołnierz i służył w Siemionowskim pułku Gwardii Cesarskiej, w którym dosłużył się w 1748 rangi kaprala. W 1754 po ukończeniu nauki w Akademii Wojskowej mianowany oficerem (porucznikiem) i skierowany do Ingermanlandzkiego pułku piechoty. W okresie od 1756 do 1758 zasiadał w Kolegium Wojennym; podczas [[wojna siedmioletnia|wojny siedmioletniej]] od 1758 pełnił służbę na stanowiskach sztabowych i dowódczych. Walczył w [[bitwa pod Kunowicami|bitwie pod Kunowicami]] 1759, uczestniczył w opanowaniu [[Berlin]]a 1760 i [[oblężenia Kołobrzegu (XVIII wiek)|Kołobrzegu]] 1761. W 1762 awansowany do stopnia pułkownika i mianowany dowódcą Astrachańskiego pułku piechoty. Od 1763 do 1769 dowódca Suzdalskiego pułku piechoty. W latach 1764–1765 napisał i wprowadził do użytku ''Instrukcję pułkową'' – instrukcję o porządku wojskowym, oraz metodach szkolenia i wychowania żołnierza i oficera.

W latach 1768–1772 dowodził pułkiem piechoty, następnie brygadą i w końcu wielką jednostką (Dywizją Sanktpetersburską) w korpusie gen. lejtnanta Iwana Wejmarna. Brał udział w rozgromieniu [[konfederacja barska|konfederacji barskiej]]. 13 września 1769 odniósł zwycięstwo nad [[Józef Pułaski|Józefem]] i [[Kazimierz Pułaski|Kazimierzem Pułaskimi]] w [[bitwa pod Orzechowem|bitwie pod Orzechowem]]. 23 maja 1771 pokonał konfederatów pod wodzą [[Charles François Dumouriez|Charlesa Dumourieza]] w [[bitwa pod Lanckoroną|bitwie pod Lanckoroną]]. W nocy z 22/23 września 1771 rozgromiłrozbił oddziały konfederatów litewskich, dowodzone przez [[hetman wielki litewski|hetmana wielkiego litewskiego]] [[Michał Kazimierz Ogiński|Michała Kazimierza Ogińskiego]] w [[bitwa pod Stołowiczami|bitwie pod Stołowiczami]]. Przeprowadził udane oblężenie [[Wawel]]u, zakończone kapitulacją jego załogi 23 kwietnia 1772. W 1770 mianowany do stopnia [[generał]]a majora.

W lutym 1773 na własną prośbę skierowany na front [[Wojna rosyjsko-turecka (1768–1774)|wojny rosyjsko-tureckiej]] do 1 Armii gen. płk [[Piotr Rumiancew|P. A. Rumiancewa-Zadunajskiego]]. W okresie od maja do czerwca 1773 jednostka Suworowa dwa razydwukrotnie sforsowała [[Dunaj]] i rozbiła Turków pod Turtukajem. We wrześniu 1773 zorganizował obronę Girsowa i po odparciu uderzenia Turków, śmiałym kontratakiem rozbił ich siły. W czerwcu 1774 razem z gen. płk. M.F. Kamieńskim rozbiłpokonał 40-tysięczny korpus turecki pod [[Bitwa pod Kozłudżą|Kozłudżą]].

W sierpniu 1774 na rozkaz [[Katarzyna II Wielka|Katarzyny II]] został skierowany do stłumienia [[powstanie Pugaczowa|powstania Pugaczowa]] na Powołżu. JednakPonieważ siły powstańców zostały rozbite tuż przed przybyciem Suworowa. Suworow, przejął buntownikaon tylko schwytanego Pugaczowa i konwojował go do [[Uljanowsk|Symbirska]].

W latach 1774–1786 dowodził dużymi jednostkami (dywizjami i korpusami) w różnych rejonach Rosji. Kierował budową tzw. Kubańskiej Linii Umocnionej i fortyfikacjami na [[Półwysep Krymski|Krymie]]. ZapobiegłUniemożliwił przeprowadzeniu desantuprzeprowadzenie przez Turków desantu w Zatoce Achtiarskiej w 1778, co zapobiegło próbie rozpętania nowej wojny przez Turcję w niesprzyjającej dla Rosji sytuacji politycznej. W 1786 został mianowany naczelnym generałem anszefem(''général en chef'').

W latach 1787–1791 podczas [[Wojna rosyjsko-turecka (1787–1792)|wojny z Turcją]] dowodził trzydziestotysięcznym korpusem broniącym wybrzeża od [[Chersoń|Chersonia]] do [[Półwysep Kinburn|KinburnaKinburnu]] na [[Półwysep Krymski|Krymie]]. W październiku zniszczył desant Turków w rejonie KinburnaKinburnu. W 1788 uczestniczył w okrążeniuoblężeniu [[Oczaków|Oczakowa]], gdzie byłzostał ranny. W 1789 dowodził dywizją w [[Mołdawia|Mołdawii]] i wraz z Austriakami rozbił Turków pod [[Bitwabitwa pod Fokszanami|Fokszanami]] 1 sierpnia 1789. 22 września odniósł świetne zwycięstwo nad wojskami wielkiego wezyra w [[Bitwabitwa nad Rymnikiem|bitwie nad Rymnikiem]]. Po szybkimkrótkim szturmie zdobył 22 grudnia 1790 twierdzę [[Izmaił]]. Tam,Zgodnie wypełniającz rozkazjego Suworowa,rozkazem żołnierze rosyjscy [[Masowe morderstwo|wymordowali]] tam ponad 10 tys. ludności cywilnej (w tym wiele kobiet i dzieci).

W latach 1791–1794 dowodził związkami taktycznymi i operacyjnymi w [[Finlandia|Finlandii]] i na południu Rosji, kierował też pracami fortyfikacyjnymi w różnych rejonach Rosji.

{{Uwagi|}}