Siniak (ptak): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Cechy gatunku: gołąb siniak nie jest najmniejszym europejskim gołębiem, turkawka jest dużo mniejsza
m drobne redakcyjne
Linia 27:
|wikisłownik = siniak
}}
'''Siniak''', '''gołąb siniak''' (''Columba oenas'') – gatunek średniej wielkości [[ptaki|ptaka]] wędrownego z rodziny [[gołębiowate|gołębiowatych]] ''(Columbidae)''.
 
== Występowanie ==
Zamieszkuje strefę umiarkowaną [[Europa|Europy]] od [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] i [[Irlandia|Irlandii]] po zachodnią [[Syberia|Syberię]], oprócz północnych rejonów i [[Grecja|Grecji]]. Poza tym zasiedla zachodnią Syberię, środkowo-zachodnią [[Azja|Azję]] oraz północno-zachodnią [[Afryka|Afrykę]] i północny [[Iran]]. W Turkmenistanie[[Turkmenistan]]ie występuje jeden izolowany podgatunek. Przeloty III – IV i IX – X. Zimuje w basenie [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]].
 
: W Polsce siniak występuje w całej niżowej części kraju, również w górskich lasach do 1200 m n.p.m., choć nierównomiernie. Jest bardzo nielicznym lub nielicznym ptakiem lęgowym. Gołębie z Europy Środkowej i Północnej zimą wędrują do północno-zachodniej [[Francja|Francji]] i [[Hiszpania|Hiszpanii]], ale zdarza się im zimować też w wyższych szerokościach geograficznych. W naszej części Europy na zimę pozostają pojedyncze osobniki tylko w okolicach o łagodniejszym klimacie.
 
== Charakterystyka ==
=== Cechy gatunku ===
[[Plik:Columba oenas.jpg|thumb|left]]
Upierzenie głównie sino-popielate (wierzch i grzbiet szyi), jaśniejsze na skrzydłach i kuprze. Na bokach szyi zielone metaliczne plamy (czasem z czerwonym odcieniem). Gardło, przód szyi i górna część piersi fioletoworóżowe. Na tylnej krawędzi skrzydeł krótkie czarne paski, 2dwa paski tegoż koloru również na wewnętrznej ich stronie. Lata szybko uderzając skrzydłami. Przednia część dzioba jest żółta, nogi bladoróżowe, a [[tęczówka|tęczówki]] oczu brązowożółte. Młode gołębie nie mają na szyi metalicznego połysku. Prowadzi skryty tryb życia, słyszany jest przede wszystkim wiosną przez monotonne gruchanie.
 
=== Rozpoznawanie ===
Siniak nie ma białego kupra, wierzchu i grzbietu szyi, w przeciwieństwie do [[gołąb skalny|gołębia skalnego]] i jego udomowionych odmian (pomylenie tych dwóch gatunków w Europie możliwe jest jednak tylko nad Morzem Śródziemnym, gdzie oba gatunki gniazdują). Na całym Starym Kontynencie powszechne są jednak półdzikie populacje [[gołąb miejski|gołębia miejskiego]], które mogą przybierać podobne do siniaka upierzenie. Te jednak trzymają się głównie miast, gdzie się lęgną i tylko w czasie szukania pokarmu zalatują na otwarte tereny. Tam też żeruje siniak i tam najczęściej jest mylony z gołębiem miejskim. Oba bowiem mają te same rozmiary. W odróżnieniu do grzywacza jest dużo mniejszy i ma krótszy ogon, nie ma białych znaków na skrzydłach. Nigdy nie występuje biała plama na bokach szyi i na wierzchu skrzydeł, co jest typowe dla grzywacza. Identyfikację utrudnia czasami mieszanie się stad z grzywaczami.
<br />Nie ma charakterystycznych elementów, które mogłyby towarzyszyć jego sylwetce w locie.
 
Linia 48 ⟶ 49:
 
== Biotop ==
Lasy liściaste i mieszane z dziuplastymi drzewami, ale gniazdować może też w rozległych parkach. Preferuje stare [[buczyna|buczyny]] i bory ze starymi drzewami. Unika bezleśnych przestrzeni. Lęgnie się również w zadrzewieniach śródpolnych, w parkach i sadach, czasem nawet w obrębie miast. Najchętniej jednak przebywa w koronach potężnych buków.
 
== Okres lęgowy ==
Linia 66 ⟶ 67:
 
=== Wysiadywanie i opieka nad młodymi ===
Jaja wysiadują przez okres 16 – 18 dni obydwoje rodzice. Przez około 10 dni pisklęta karmione są przez rodziców kaszowatą wydzieliną z wola, tzw. [[ptasie mleczko (ornitologia)|mleczkiem]]. W papce z czasem pojawiają się coraz liczniej nasiona roślin polnych i leśnych. Przed wyleceniemwylotem młodych z dziupli rodzice dają im już wyłącznie nasiona rozmiękczane w ich wolach. Pisklęta, rzekome [[gniazdowniki]], opuszczają gniazdo po około 3-4 tygodniach. W tym momencie matka siada na ponownie złożonych jajach, a podrośnięte młode dokarmia jedynie samiec.
 
== Pożywienie ==
[[Plik:Columba oenas1.jpg|thumb|Na skrzydłach siniaków widnieją charakterystyczne dwa krótkie czarne paski]]
Dominuje pokarm roślinny – nasiona ziół, trawy, pączki, zielone części roślin, liście, kwiaty, [[gorczyca]], [[groch]], [[buczyna]], [[żołądź (botanika)|żołędzie]], [[bukiew]] i małe owoce zbierane głównie na ziemi. Zdarza się, że łapie małe [[bezkręgowce]].
 
== Ochrona ==
Na terenie Polski gatunek ten jest objęty [[Gatunkowa ochrona zwierząt|ścisłą ochroną gatunkową]]<ref>Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną {{Dziennik Ustaw|rok=2004|numer=220|pozycja=2237}}</ref>.
 
Na początku XX wieku rozprzestrzenił się znacznie w Europie Zachodniej wraz z pojawianiem się coraz bardziej na zachód [[dzięcioł czarny|dzięciołów czarnych]] i powstawaniem nowych źródeł pokarmu w wyniku rozszerzania upraw rolnych. W kolejnych dekadach populacja siniaków zaczęła liczebnie spadać poprzezw zmniejszaniewyniku zmniejszania porastania chwastów polnych, będących ważnym źródłem ich pożywienia. Ustępuje obecnie z dotychczasowych siedlisk przeważnie w wyniku wycinania starych dziuplastych drzew (potencjalnych miejsc lęgowych). Obecnie ich utrzymanie jest główną formą ochrony tego ptaka.
 
== Zobacz też ==