Karczma: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Dodanie opisu karczem z XIX w. typu Établissement z typowym ich przykładem - Żółtą Karczmą w Służewie (ze zdjęciem w galerii), drobne merytoryczne, linki zewnętrzne, ilustracja |
|||
Linia 12:
Do [[XVIII wiek]]u karczmy, przeważnie drewniane, stawiano przy głównych traktach, często na rozstajach dróg, na przedmieściach miast, w rynkach miasteczek oraz we wsiach.
W [[XIX wiek|XIX wieku]] pojawił się nowy typ karczem, wzorowany na francuskich i niemieckich ''[[Établissement]]''. Były to przedsiębiorstwa rozrywkowo-rekreacyjne otoczone ogrodem lub małym parkiem, zlokalizowane na przedmieściach i terenach podmiejskich wielkich i średnich miast. Najbardziej znanym przykładem karczmy nowego typu jest jest [[Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego|Żółta Karczma]] na [[Służew|Służewie]] ([[Warszawa]]), o formie italianizującej, zbudowana w 1846 r. wg projektu [[Franciszek Maria Lanci|Franciszka Marii Lanciego]]<ref>{{Cytuj |autor = Adam Miłobędzki |tytuł = Zarys dziejów architektury w Polsce |data = 1989 |isbn = 8321405789 |wydanie = VI |miejsce = Warszawa |wydawca = Wiedza Powszechna |s = s. 283–284, il. 149}}</ref>
Początkowo głównym pomieszczeniem karczmy była duża izba szynkowa, później powiększano je o pokoje zajezdne oraz stajnie i wozownie (stan). Często bryła budynku wyposażona była w [[ganek (architektura)|ganki]] oraz [[podcień|podcienia]] i zwieńczona [[Łamany dach polski|dachem polskim]]. W okresie [[klasycyzm]]u, w karczmach murowanych, charakterystycznymi elementami [[architektura|architektonicznymi]] były [[portyk]]i i [[ryzalit]]y.
Linia 33 ⟶ 35:
== Galeria ==
<gallery widths="150" heights="140">
Plik:PL Gloger-Encyklopedja staropolska ilustrowana T.2 212-1.jpg|
Plik:Karczma przy ul. Łęczyńskiej w Lublinie z I połowy XIX wieku (1964, T. Chrzanowski).JPG|[[Karczma „Budzyń”]] w [[Lublin]]ie na zdjęciu T. Chrzanowskiego z 1964.
Plik:2016 Bukowiec, pl. Kościelny 2 1.jpg|Dawna karczma sądowa w [[Bukowiec (powiat jeleniogórski)|Bukowcu]].
Linia 42 ⟶ 44:
Plik:2017 Dom przy ul. Grunwaldzkiej 44 w Głuszycy 1.jpg|Karczma z 1784 r. w [[Głuszyca|Głuszycy]].
Plik:2014 Pstrążna, zajazd.jpg|Zajazd z XIX w. w [[Pstrążna (Kudowa-Zdrój)|Pstrążnej]]
Plik:Zółta Karczma w Warszawie 2016.JPG|Żółta Karczma w Służewie (Warszawa) z 1846 r. – siedziba [[Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego]]
Plik:2017 Zajazd Byczy Róg w Boboszowie.jpg|Współczesny zajazd w [[Boboszów|Boboszowie]]
</gallery>
| |||