Nowogródek: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎II wojna światowa: uzupełnienie danych + źródło
→‎II wojna światowa: korekta ref name
Linia 112:
Po wcześniejszych bombardowaniach lotniczych, w wyniku których zburzony został Pałac Radziwiłłów i hale targowe, 6 lipca 1941 Nowogródek został zajęty przez wojska niemieckie. Nowogródek znalazł się w granicach ''Generalbezirk Weiss-Ruthenien'' należącego do Komisariatu Rzeszy Ostland. Podczas okupacji niemieckiej rozwinął się polski ruch oporu. W połowie grudnia 1943 z Okręgu Białostockiego wydzielono Okręg Nowogrodzki Armii Krajowej. Siedzibą władz Okręgu AK była Lida, gdzie rezydowali Delegaci Rządu RP na województwo nowogródzkie [[Jan Trzeciak]] „Aleksander” i [[Marian Jankowski (żołnierz)|Marian Jankowski]] „Habdank”.
 
Działalność partyzancka była pretekstem dla niemieckiej akcji pacyfikacyjnej [[Operacja Hermann|„Hermann”]] od 13 lipca do 8 sierpnia 1943, wokół [[Puszcza Nalibocka|Puszczy Nalibockiej]]. Spalono wówczas m.in. wioski Pohorełka i Zalesie. W nocy z 17 na 18 lipca 1943 gestapo z Baranowicz dokonało w Nowogródku aresztowań ok. 120 Polaków. 31 lipca siostry ze [[Zgromadzenie Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu|Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu]] w Nowogródku zgłosiły się na gestapo, by ofiarować swoje życie za 120 osób przeznaczonych do rozstrzelania. W niedzielę 1 sierpnia 1943, Niemcy rozstrzelali [[11 męczennic z Nowogródka|11 sióstr Nazaretanek]]<ref name=tut>{{cytuj stronę | url = https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/900787,Meczennice-z-Nowogrodka |tytuł = Męczennice z Nowogródka | autor = Polskie Radio| opublikowany = 2013-08-01| język = pl| data dostępu = 2019-08-01}}</ref> w lesie 5 km od Nowogródka. Ich szczątki zostały 19 marca 1945 ekshumowane i przeniesione do wspólnej mogiły przy nowogródzkiej farze. 5 marca 2000 zostały beatyfikowane przez papieża [[Jan Paweł II|Jana Pawła II]].
 
Latem 1944 oddziały Nowogródzkiego Podokręgu [[Armia Krajowa|AK]] uczestniczyły w [[operacja „Ostra Brama”|operacji „Ostra Brama”]], walcząc wraz z armią sowiecką o oswobodzenie z rąk niemieckich Wilna. Niedawni sojusznicy okazali się wnet nowymi okupantami, mordującymi Polaków, tak jak Niemcy. 21 sierpnia 1944 w [[Surkonty|Surkontach]] na skraju Puszczy Bersztowskiej zginął w walce z dziesięciokrotnie większymi, sowieckimi oddziałami NKWD dowódca Nowogródzkiego Podokręgu AK, ppłk [[Maciej Kalenkiewicz]] „Kotwicz” (1906–1944) z oddziału Hubala. Jesienią 1943 ppor. [[Armia Krajowa|Wojska Polskiego]], narodowości [[Białorusini|białoruskiej]] [[Barys Rahula]] stworzył za zgodą niemieckich władz policyjnych samodzielny szwadron białoruski, który zajmował się zwalczaniem sowieckiej partyzantki. W lutym 1944 w Nowogródku sformowano 65 batalion wartowniczy [[Białoruska Policja Pomocnicza|białoruskiej policji]] ({{j|de|65 Weissruthenische-Schuma-Wachbataillon|kursywa=tak}}).