Róża wiatrów: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 78.11.222.252) i przywrócono wersję 54939897 autorstwa Paweł Ziemian BOT
ref
Linia 35:
* między Corus a Septentrio: Circius, zwany też Thrascias
 
[[Plik:1547 Portolan chart of the Mediterranean Sea by Vesconte Maggiolo.jpg|thumb|left|Portolan Morza Śródziemnego autorstwa Vesconte Maggiolo (1547). Widoczne liczne róże wiatrów.]]
W literaturze znane są opisy róży wiatrów z VII, VIII i XI wieku. Rozkwit róży kompasowej przypada na lata 1325-1650, kiedy to na pierwszych portolanach wykreślano tzw. linie rumbowe do oznaczenia kierunków. Początkowo róże wiatrów były bardzo proste i składały się tylko z 4 kardynalnych kierunków, nazywanych dzisiaj N, E, S, W. W miarę rozwoju [[Kartografia|kartografii]] i postępu odkryć geograficznych róża kompasowa ewoluowała do róży 8-rumbowej, 12-rumbowej, 24-rumbowej, aby ostatecznie w swoim rozkwicie osiągnąć 32 rumby.
W literaturze znane są opisy róży wiatrów z VII, VIII i XI wieku. Rozkwit róży kompasowej przypada na lata 1300-1650, kiedy powstawać zaczęły [[portolan]]y - szczegółowe mapy wybrzeży służące praktycznej nawigacji. Na portolanach rysowano róże wiatrów i wychodzące z niej [[rumb|linie rumbowe]], tworzące sieć pozwalającą na nawigację przy pomocy [[kompas magnetyczny|kompasu]]. Początkowo, średniowieczne róże wiatrów opierały się na starożytnym wyróżnieniu dwunastu wiatrów. Później doszło do redukcji tej liczby do 8 podstawowych wiatrów odpowiadającym późniejszym kierunkom (N, NE, E, SE, S, SW, W, NW), podzielonych następnie dalej na półwiatry i ćwierćwiatry. Ostatecznie, róże wiatrów osiągnęły 32 rumby<ref>{{cytuj | autor =Silvio A. Bedini|rozdział=Portolan chart|redaktor=Joseph R. Strayer|tytuł=Dictionary of the Middle Ages|wydawca=Charles Scribner's Sons|miejsce=New York|data= 1988|wolumin= 10|s=33-35}}</ref>.
 
W średniowieczu nazwy wiatrów były powszechnie znane w krajach basenu Morza Śródziemnego jako: Tramontana (N), Greco (NE), Levante (E), Siroco (SE), Ostro (S), Libeccio (SW), Ponente (W) i Maestro (NW). Na portolanowych mapach można zobaczyć inicjały tych wiatrów: T, G, L, S, O, L, P, M.
Linia 88 ⟶ 89:
{{Wikisłownik|róża wiatrów}}
* [[strony świata]]
* [[portolan]]
* [[wiatr]]
* [[Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej]]