Naramiennik: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Poprawna nazwa.
Julo (dyskusja | edycje)
Linia 8:
Naramienniki stanowią element [[Mundur wojskowy|umundurowania]], na których są umieszczane różnego rodzaju naszywki (paski, gwiazdki, wężyki, prostokąty – tzw. belki, krokiewki, diamenty) odróżniające [[żołnierz]]y (także [[policja]]ntów, [[straż pożarna|strażaków]], niektórych [[Harcerstwo|harcerzy]] itp.) różnych [[stopień wojskowy|stopni]] bądź funkcji, niekiedy także cyfry lub symbole oznaczające przynależność do jednostki (w wojsku szkoły wojskowej, rodzaju służb, [[pułk]]u lub [[dywizja|dywizji]], w harcerstwie [[Drużyna (harcerstwo)|drużyny]] lub [[Szczep (harcerstwo)|szczepu]]).
 
Naramienniki po raz pierwszy zastosowano w pierwszej połowie [[XVII wiek|XVII w.]] we [[Francja|Francji]] jako kokardy, tzw. węzły noszone na ramieniu. W [[Polska|Polsce]] wprowadzono je w [[XVIII wiek|XVIII w.]] pod nazwą '''''szlify''''' lub ''szlufy''<ref>"{{u|szlufa" oznacza dziś raczej rodzaj pętli, uchwytu lub obejmy; zobacz też [[szlufka]]</ref>}}. Od [[1755]] wykonywane z taśmy srebrnej lub złotej z frędzlą. Od 1778 zaczęto je odrzucać a guziki określały województwo<ref>''mazowieckie miały W M a rawskie R'' Geografja; Joachim Lelewel; Poznań 1855 s.80</ref>{{r|lel}}. W mundurach wojewódzkich [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|sejm]] 1780 roku skasował szlify<ref>przydawano{{refn|grupa=uwaga|''Przydawano sobie szlify bogate złote lub srebrne, oba albo jedno ramię przynajmniej zdobiące. Widząc to nadużycie szlify w mundurach wojewódzkich skasowano w 1780 r., a tak skromny, lecz szlachcie tylko właściwy mundur stał się galową suknią i najbogatsza szata już jej w powadze sprostać nie mogła'' ([http://books.google.com/books?id{{odn|Kierski|1852|s=GdgDAAAAYAAJ&printsec=titlepage&source=gbs_summary_r&cad=0 Emil Kierski, "Starożytności polskie", str. 161; nakładem księgarni J}}.K. Żupańskiego, 1852)]</ref>}}. Od [[1789]]{{fakt|data=2008-12}}, po dodaniu poprzecznych belek oraz gwiazdek naszytych na taśmie, stanowiły jednocześnie oznakę stopni wojskowych. W okresie [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]] nazywano je ''epoletami''. Także w armiach [[XIX wiek|dziewiętnastowiecznych]] ten element umundurowania (zwany nadal ''epoletem'' lub ''galonem'') bywał, zwłaszcza u [[Oficer (wojsko)|oficerów]], ozdobny, suto obszyty frędzlami. Do dziś moda ta utrzymała się praktycznie wyłącznie w strojach paradnych arystokracji w krajach, w których zachowała się [[monarchia]].
 
W XVIII i XIX w. u doboszy lub fajfrów pod naramiennikami znajdowały się często tzw. <nowiki>''łapki''</nowiki> - czyli okrągłe bądź półokrągłe (czasem lekko wygięte) naszycia na mundurze, odznaczające się kolorem, ozdabiane często taśmą(galonem). Służyły do odróżniania muzykantów od zwykłych żołnierzy{{fakt|data=2015-01}}.
 
== Galeria ==
<gallery widths="224" heights="150" perrow="4">
Plik:Epaulettes of commander-in-chief of November Uprising Jan Skrzynecki.PNG|XIX-wieczne naramienniki [[Wodzowie naczelni powstania listopadowego|wodza naczelnego powstania listopadowego]] [[Jan Zygmunt Skrzynecki|Jana Skrzyneckiego]]
Plik:Pagon podchorazego zawodowej Wyższej Szkoły Oficerskiej.jpg|Współczesny naramiennik [[Kapral|kapralakapral]]a [[Podchorąży (tytuł wojskowy)|podchorążego]] polskiej wyższej szkoły oficerskiej
Plik:POL PMW pagon1 kapitan marynarki.svg|Wzór współczesnego naramiennika kapitana [[Marynarka Wojenna|Marynarki Wojennej]]
Plik:Patka 41.jpg|Harcerska nasuwka z numerem na naramiennik
</gallery>
 
== Uwagi ==
{{Uwagi|
<ref name="szlufa">„Szlufa” oznacza dziś raczej rodzaj pętli, uchwytu lub obejmy; zobacz też [[szlufka]].</ref>
}}
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}|
<ref name="lel">''Mazowieckie miały W M a rawskie R'' Geografja; Joachim Lelewel; Poznań 1855 s. 80.</ref>
}}
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Kierski |imię = Emil |tytuł = Starożytności polskie |url = http://books.google.com/books?id=GdgDAAAAYAAJ&printsec=titlepage&source=gbs_summary_r&cad=0 |wydawca = nakładem księgarni J.K. Żupańskiego |data = 1852 |odn=tak}}
* {{cytuj książkę|nazwisko=Żygulski jun|imię=Zdzisław|autor link= Zdzisław Żygulski (junior)|tytuł=Polski mundur wojskowy|miejsce=Kraków|data=1988|isbn=83-03-01483-8|nazwisko2=Wielecki|imię2=Henryk| wydawca = Krajowa Agencja Wydawnicza| strony = 412}}