Roald Amundsen: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
błąd stylistyczny
Linia 82:
Wobec fiaska wyprawy na biegun północny, Amundsen zaczął interesować się biegunem południowym i w tajemnicy zmienił plany{{odn|I Norsk biografisk leksikon|2014}}. Wyprawa opuściła Kristianię na statku „[[Fram (1892)|Fram]]” 7 czerwca 1910 roku, a jej załoga dowiedziała się o prawdziwym celu podróży na [[Madera|Maderze]], ostatnim przystanku przed Antarktydą{{odn|I Norsk biografisk leksikon|2014}}. W tym samym czasie biegun południowy zamierzała zdobyć [[Ekspedycja Terra Nova|Brytyjska Ekspedycja Antarktyczna]] pod dowództwem [[Robert Falcon Scott|Roberta F. Scotta]] (1868–1912){{odn|I Norsk biografisk leksikon|2014}}. Amundsen poinformował Scotta o swoich planach telegramem, a wiadomość nie została dobrze przyjęta przez Brytyjczyków{{odn|I Norsk biografisk leksikon|2014}}. Amundsen był mocno krytykowany za przystąpienie do wyścigu ze Scottem, jednak stopniowo przyznano, że nie może być on obwiniany za próbę dotarcia na biegun inną drogą i przy użyciu innych metod{{odn|Sverdrup}}.
 
Wyprawa Amundsena okazała się być bardzo dobrze zaplanowana{{odn|I Norsk biografisk leksikon|2014}}. Wybór [[Zatoka Wielorybia (Antarktyda)|Zatoki Wielorybiej]] na bazę do zimowania dał Amundsenowi dobry punkt startowy{{odn|I Norsk biografisk leksikon|2014}}, ponieważ do bieguna było o 100 km bliżej niż z obozu Scotta{{odn/id|Encyclopædia Britannica}}Scota. Wyprawa złożona z doświadczonych polarników oraz wykorzystanie psich zaprzęgów i nart do przemieszczania się przyczyniło się do sukcesu{{odn|I Norsk biografisk leksikon|2014}} – biegun południowy został zdobyty 14 grudnia 1911 roku przez Amundsena, [[Olav Bjaaland|Olava Bjaalanda]] (1873–1961), [[Helmer Hanssen|Helmera Hanssena]] (1870–1956), [[Sverre Hassel]]a (1876–1928) i [[Oscar Wisting|Oscara Wistinga]] (1871–1936){{odn|I Norsk biografisk leksikon|2014}}. Polarnicy umieścili w lodzie norweską flagę i nadali Płaskowyżowi Polarnemu nazwę „Płaskowyżu Króla Haakona VII”{{odn|Amundsen|1912}}. Wyprawa Amundsena pozostała na biegunie przez cztery dni, po czym wróciła do bazy po 99 dniach nieobecności i przebytych około 3000 km{{odn|I Norsk biografisk leksikon|2014}}. Ekspedycja Scotta dotarła na biegun 18 stycznia 1912 roku, lecz nigdy nie wróciła (Scott i jego czterej towarzysze zginęli w drodze powrotnej){{odn|Sverdrup}}.
 
W 1912 roku wyprawa przybyła do portu w [[Hobart|Hobarcie]] na [[Tasmania|Tasmanii]], skąd Amundsen wysłał pierwszy raport z wyprawy{{odn|Sverdrup}}. Statek udał się potem na przegląd do [[Buenos Aires]] i miał dalej płynąć przez Pacyfik ku Cieśninie Beringa – Amundsen zamierzał wznowić wyprawę na Ocean Arktyczny i biegun północny{{odn|Sverdrup}}. W 1913 roku podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych zasugerowano mu, że „Fram” mógłby być pierwszym statkiem, który przepłynie przez [[Kanał Panamski]]{{odn|Sverdrup}}. Amundsen zapalił się do tego pomysłu i skierował statek do [[Colón (miasto w Panamie)|Colón]], jednak po dwóch i pół miesiąca czekania stracił cierpliwość{{odn|Sverdrup}}. „Fram” popłynął z powrotem do Buenos Aires z rozkazem opłynięcia przylądka [[Horn (przylądek)|Horn]] i udania się do San Francisco{{odn|Sverdrup}}. Jednak podróż trwała zbyt długo, by zdążyć latem 1914 roku do Cieśniny Beringa i Amundsen postanowił skierować „Fram” do Norwegii, by stamtąd wyruszyć w 1915 roku, podążając trasą Nansena z 1893 roku – wzdłuż północnego wybrzeża [[Syberia|Syberii]] na wschód{{odn|Sverdrup}}.