Zemský národní výbor pro Slezsko: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Poprawiam linkowania - czeskie nazwy geograficzne przy użyciu AWB |
drobne merytoryczne |
||
Linia 1:
[[Plik:Śląsk Cieszyński.PNG|thumb|300px|Mapa Śląska Cieszyńskiego i podział jego terytorium]]
'''Zemský národní výbor pro Slezsko''' ('''ZNV''', [[język polski|pol.]] ''Krajowa Rada Narodowa dla Śląska'') – organ tymczasowej, [[czesi|czeskiej]] władzy na [[Śląsk Cieszyński|Śląsku Cieszyńskim]], działający od [[30 października]] [[1918]] roku, w dobie [[Czechosłowacko-polski konflikt o Śląsk Cieszyński|czechosłowacko-polskiego konfliktu o Śląsk Cieszyński]].
Pierwsze organy czeskiej władzy zaczęły powstawać na terenie Śląska Cieszyńskiego po ogłoszeniu niepodległości [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]]. [[29 października]] 1918 roku czescy politycy ziemi cieszyńskiej utworzyli Tymczasową Radę Narodową dla Śląska (''Národní výbor pro Slezsko''), której siedzibą była [[Opawa]]. Podobne organy władzy powołane zostały także we [[Frydek (Frydek-Mistek)|Frydku]], [[Orłowa|Orłowej]] oraz [[Śląska Ostrawa|Polskiej Ostrawie]]. Jeszcze 29 października Czesi próbowali przejąć władzę w [[powiat frysztacki|powiecie frysztackim]] co rozpoczęło rywalizację o przejęcie faktycznej władzy administracyjnej z istniejącą od 19 października polską [[Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego|Radą Narodową Księstwa Cieszyńskiego]].
Wieczorem 30 października 1918 roku w Polskiej Ostrawie powstała, licząca 32 członków, Krajowa Rada Narodowa dla Śląska, złożona z przedstawicieli czeskich partii politycznych, a jej skład był odzwierciedleniem wyników wyborów do Rady Państwa z roku [[1911]]. Przewodniczącym rady został mianowany [[Zikmunt Witt]], członek partii socjaldemokratycznej, wiceprzewodniczącymi zostali
▲Wieczorem 30 października 1918 roku w Polskiej Ostrawie powstała, licząca 32 członków, Krajowa Rada Narodowa dla Śląska, złożona z przedstawicieli czeskich partii politycznych, a jej skład był odzwierciedleniem wyników wyborów do Rady Państwa z roku [[1911]]. Przewodniczącym rady został mianowany [[Zikmunt Witt]], członek partii socjaldemokratycznej, wiceprzewodniczącymi zostali F. Pelc, i Josef Lukea.
ZNV podporządkował się Radzie Narodowej w Pradze, a od [[14 listopada]] rządowi czechosłowackiemu, który przekazywał na Śląsk Cieszyński instrukcje. W praskiej Radzie Narodowej powstała specjalna kancelaria morawsko-śląska i komisja, która miała zajmować się stosunkami polsko-czeskimi.
Linia 12 ⟶ 10:
Jedną ze swoich pierwszych decyzji po ukonstytuowaniu się ZNV nakazała tworzenie rad narodowych w celu przejmowania urzędów, komisariatów policyjnych i garnizonów wojskowych oraz tworzenia straży ludowej w celu utrzymania spokoju i porządku.
Gdy powstała groźba wybuchu rozruchów o pobudkach narodowościowo-społecznych, zdecydowano się na współpracę i wspólne posiedzenia ZNV i polskiej Rady Narodowej. Jako jeszcze nie uznawany przez rząd w Pradze organ rozpoczął pertraktacje z polskim odpowiednikiem (RNKC) i [[5 listopada]] podpisano tymczasową umowę o rozgraniczeniu stref polskiej i czeskiej, co spowodowało chwilowe uspokojenie. Wobec nieustających sporów kompetencyjnych pomiędzy polską i czeską radą ZNV coraz częściej domagał się zajęcia spornych terenów, zwłaszcza [[Kolej Koszycko-Bogumińska|Kolei Koszycko-Bogumińskiej]] przez wojska [[Ententa|Ententy]]. [[25 listopada]] ZNV wystosowało do [[Praga|Pragi]] pismo w sprawie ewentualnej, samodzielnej akcji zbrojnej na terenie Śląska Cieszyńskiego i opanowania spornego obszaru.
Rozpoczęto także przygotowania do opanowania polskiej strefy, wyznaczono pełnomocników, którzy po zajęciu polskiej strefy mieli przejąć władzę. Dla urzędników przygotowano formularze przysięgi na wierność państwu czechosłowackiemu. [[7 grudnia]] wydano okólnik, w którym ZNV podkreślał, ''„że cały Śląsk jest częścią czechosłowackiego państwa i podlega władzom Republiki Czechosłowackiej w Pradze”''.
| |||