Wikipedia

Wychowanie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Liderinum (dyskusja | edycje)
147 edycji
Na podstawie literatury przedmiotu pedagogiki i prawa rodzinnego
Anulowanie wersji 57461132 autorstwa Liderinum (dyskusja), bez źródła. Literatura musi byc podana, najlepiej w postaci przypisów
Znacznik: Anulowanie edycji
Linia 1:
{{dopracować|źródła=2019-06}}
'''Wychowanie''' – całokształt wpływów wychowawcy na wychowanka, który ma na celu ukształtowanie człowieka pod względem fizycznym, moralnym i umysłowym.
'''Wychowanie''' – [[Świadomość|świadomie]] [[Organizowanie|organizowana]] [[Działacz społeczny|działalność społeczna]], oparta na stosunku wychowawczym między [[Wychowanek|wychowankiem]], a [[Wychowawca|wychowawcą]], której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka<ref>Okoń W., (1998), Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 444. ​ISBN 83-86770-96-1​.</ref>. Z natury podmiotu wychowania dziecka, dzielimy działalność opiekuńczo-wychowawczą w rodzinie pełnej ([[Matka]] i [[Ojciec]]) i poza rodzina biologiczną ([[Rodzina zastępcza|rodziny zastępcze]]) oraz wychowanie instytucjonalne tj. zakłady wychowawcze -([[Żłobek|żłobek]], [[Przedszkole|przedszkole]], [[Szkoła|szkoła]]).
 
== PodziałIdeał wychowania instytucjonalnego ==
Najważniejszy cel wychowania człowieka, któremu powinny zostać podporządkowane wszystkie inne cele, treści oraz metody pracy wychowawczej. Jest to ogół norm i celów wpływających na działalność wychowawczą, oraz ustalony bądź przyjęty wzorzec osobowy, którego właściwości uważa się za bez zarzutu i godne do naśladowania dla młodego człowieka.
Całokształt wpływów poprzez wyznaczonego [[Wychowawca|wychowawcę]] instytucjonalnego na wychowanka np. z: [[Rodzinny dom dziecka|rodzinnego domu dziecka]], [[Dom dziecka|domu dziecka]], [[Zakład poprawczy|zakładu poprawczego]], [[Schronisko dla nieletnich|schronisk dla nieletnich]] czy [[Szkoła|szkoły]] oświatowej, który ma na celu ukształtowanie zachowania człowieka pod względem fizycznym (zdrowotnym) i umysłowym zgodnie z założeniami prawnymi ([[Sąd|sądów]] i polityki państwa polskiego.
 
== Cele wychowania ==
Cele procesu wychowawczego zależą od czynników społeczno-ustrojowych oraz ekonomicznych danego państwa (zob. [[:Kategoria:Historia wychowania|historia wychowania]], np. [[wychowanie w starożytnej Grecji]] i [[spartańskie wychowanie|Sparcie]], [[:Kategoria:Wychowanie w III Rzeszy|wychowanie w III Rzeszy]], ).
 
== Proces wychowania ==
System edukacji i aktywności wychowanków oraz wychowawców, umożliwiający uczniom zmienianie się w zaplanowanym przez wychowawców (nauczycieli) kierunku, to przekształcenie sposobów postrzegania świata, kształtowanie uczuć moralnych i estetycznych, postaw społecznych i przekonań, wszechstronne kształtowanie osobowości wychowanków, a także ich charakteru oraz woli.
 
== Badanie wychowania ==
Zgodnie z [[Metodologia badań pedagogicznych|metodologią badań pedagogicznych]]empirycznych – wychowanie instytucjonalne podlega zasadom i normom postępowania badawczego i zaczyna się od [[diagnoza pedagogiczna|diagnozy pedagogicznej]]. W Polsce badania wychowania instytucjonalnego przeprowadzają okresowo, powołane Dz.U. 2017 poz. 1647 - rozporządzeniem [[Ministerstwo Edukacji Narodowej|MEN]] do tego celu publiczne Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne w każdym mieście.
 
== Rodzaje wychowania ==
M.in.:
Według [[Wincenty Okoń|Wincentego Okonia]], rozróżniamy rodzaje wychowania<ref>Okoń W., (1998), Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 445-451. ​ISBN 83-86770-96-1​.</ref>:
* [[wychowanie alternatywneduchowe]]; (zob. [[Kultura symboliczna|kultura duchowa]]);
* [[wychowanie chrześcijańskieestetyczne]];
* [[wychowanie fizyczne]];
* [[wychowanie intelektualne]];
* [[Wychowanie internacjonalistyczne]];
* [[Wychowanie kompensacyjne]];
* [[wychowanie laickie]];
* [[wychowanie moralne]];
* [[Wychowanie muzyczne]];
* [[Wychowanie obronne]];
* [[wychowanie obywatelskie]];
* [[wychowanie patriotyczne]];
* [[Wychowaniewychowanie plastycznepersonalistyczne]];
* [[Wychowanie przedszkolne]];
* [[Wychowanie przez pracę]];
* [[Wychowanie religijne]];
* [[Wychowanie równoległe]];
* [[wychowanie seksualne]];
* [[wychowanie umysłowe]] (np. [[Jan Ámos Komenský]], [[Johann Heinrich Pestalozzi]], [[Johann Friedrich Herbart]], [[John Dewey]])<ref name="Zarzecki">{{Cytuj książkę | autor = Leon Zarzecki | tytuł = Teoretyczne podstawy wychowania. Teoria i praktyka w zarysie | wydawca = KARKONOSKA PAÑSTWOWA SZKOŁA WYŻSZA w Jeleniej Górze | miejsce = Jelenia Góra | data = 2012 | strony = 127-131 | isbn = 978-83-61955-14-6 | url = https://dbc.wroc.pl/Content/15404/PDF/TEORETYCZNE%20PODSTAWY%20WYCHOWAN._.pdf}}</ref>;
* [[Wychowanie środowiskowe]];
* [[Sathya Sai Baba#Program edukacyjny|wychowanie w wartościach ludzkich]];
* [[Wychowanie świeckie]];
* [[wychowanie umysłowe]];
* [[Wychowanie w rodzinie]];
* [[wychowanie zdrowotne]];
* [[Wychowanieedukacja zespołowedla pokoju]].;
* [[pedagogika społeczna]].
 
== ZobaczMetody ==▼
oraz inne rodzaje wychowania, jak:
{{osobny artykuł|Metody wychowania}}
* [[wychowanie personalistyczne]].
Jedną z metod wychowania (intencjonalnego) jest świadome i celowe oddziałanie przez pedagoga lub kompetentnego wychowawcę na podmiot wychowania ([[Osoba|człowiek]]) mającego na celu wytworzenie zmian psychicznych w obrębie jego osobowości.
 
== Pedagodzy i teoretycy wychowania ==
▲== Zobacz ==
* [[Tomasz z Akwinu]] ([[Summa theologiae|traktat o człowieku]]){{r|ŚwTomasz}}
* [[Zachowanie]]
* [[Jean-Jacques Rousseau]] (m.in. [[Emil, czyli o wychowaniu]])
* [[Osobowość]]
* [[Johann Heinrich Pestalozzi]] i „[[Johann Heinrich Pestalozzi#Nauczanie wychowujące|nauczanie wychowujące]]” „nauka o rzeczach”{{r|Pestalozzi}}
* [[Oddziaływanie]]
* [[Anton Makarenko]]{{r|Makarenko}}
* [[Proces psychiczny]]▼
* [[Helena Radlińska#Wpływ Heleny Radlińskiej na pedagogikę społeczną|Helena Radlińska i jej pedagogika społeczna]]
* [[Indoktrynacja]]
* [[Maria Łopatkowa]] i wychowanie emocjonalne (pedagogika serca){{r|Pedagogika-serca}}
* [[Szkolenie]]
* [[Tresura]]▼
* [[Opieka]]▼
* [[Edukacja]]▼
 
== Zobacz też ==
* [[osobowość]]
* [[oddziaływanie]]
* [[Czyn|działanie]]
▲* [[Procesproces psychiczny]]
* [[indoktrynacja]]
* [[zachowanie]]
▲* [[Tresuratresura]]
▲* [[Opiekaopieka]]
▲* [[Edukacjaedukacja]]
* [[kurtuazja]]
* [[savoir-vivre]]
== Przypisy ==
{{Przypisy}}|
* <ref name="Pedagogika-serca">{{Cytuj stronę | url = https://studioopinii.pl/archiwa/2671 | tytuł = Wychowanie w miłości | autor = Lidia Wollman: | praca = Studio Opinii > temat: Maria Łopatkowa “Pedagogika serca w dobie globalizacji” | opublikowany = Stefan Bratkowski z zespołem | data dostępu = 2011-09-29}} (zob. też: [http://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/SPI/article/download/13714/12319 B. Sieradzka-Baziur (2017), ''Wychowanie emocjonalne w XXI wieku według pedagogiki serca Marii Łopatkowej''])</ref>
 
* <ref name="ŚwTomasz">{{Cytuj stronę |url = http://katedra.uksw.edu.pl/suma/suma7.htm#traktat |tytuł = Suma Teologiczna Tom 7, Człowiek. Część druga, 1. 85-102 |autor = Św. Tomasz z Akwinu; Przełożył i objaśnieniami zaopatrzył o. Pius Bełch, O.P |opublikowany = Katolicki Ośrodek Wydawniczy Veritas w Londynie |język = pl |data dostępu = 2017-06-30}}</ref>
* <ref name="Pestalozzi">{{Cytuj stronę |url = https://www.britannica.com/biography/Johann-Heinrich-Pestalozzi |tytuł = Johann Heinrich Pestalozzi, Swiss Educator |autor = Kate Silber |praca = Encyclopædia Britannica |język = en |data dostępu = 2017-07-03}}</ref>
* <ref name=Makarenko>{{Cytuj stronę | url = http://www.edukacja.edux.pl/p-14465-prekursor-pedagogiki-opiekunczo-wychowawczej.php | tytuł = Prekursor pedagogiki opiekuńczo - wychowawczej Anton Semionowicz Makarenko| autor = Małgorzata Bucior, Przedszkole Nr2 w Zamościu; Bibliografia: Aleksander Lewin, ''Makarenko. Konfrontacje pedagogiczne'', Warszawa 1960, PZWS; Wincenty Okoń, ''Nowy słownik pedagogiczny'', Warszawa 2004, Wydawnictwo Akademickie „Żak” | opublikowany = www.edukacja.edux.pl | data dostępu = 2016-02-06}}</ref>
}}
 
== Linki zewnętrzne ==
Linia 57 ⟶ 65:
* [http://www.cotojest.info/wychowanie_621.html Co to jest wychowanie?]
* [https://www.ibuk.pl/katalog/253/pedagogika-spoleczna.html?limit=15&typ_publikacji=pdf IBUK; książki w kategorii „pedagogika społeczna”]
* [http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20170001647 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych]
 
{{Etapy edukacji w Polsce}}
 
[[Kategoria:Wychowanie| Pedagogika]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Wychowanie”