Traktat w Bukareszcie (1918): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz inne drobne sprawy
m lit.
Linia 4:
 
== Geneza ==
Po [[Rewolucja październikowa|przewrocie bolszewickim]] i zawarciu przez [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|Rosję sowiecką]] [[5 grudnia]] [[1917]] [[Rozejm|zawieszenia broni]] z [[Państwa centralne|Państwami Centralnymi]] Rumunia była zmuszona do zawarcia [[9 grudnia]] 1917 analogicznego rozejmu, wobec utraty jedynego sojusznika na froncie z Niemcami i Austro-Węgrami.
Po ostatecznym wycofaniu się [[Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|RFSRR]] z [[I wojna światowa|I wojny światowej]] poprzez zawarcie [[3 marca]] [[1918]] w [[Brześć|Brześciu]] [[Traktat brzeski|separatystycznego traktatu pokojowego]] z państwami centralnymi, [[5 marca]] 1918 w [[Buftea]] Rumunia podpisała w konsekwencji [[ultimatum]] państw centralnych [[preliminaria pokojowe]]. Dalsze rokowania prowadził nowopowołanynowo powołany rząd premiera [[Alexandru Marghiloman|Aleksandra Marghilomanu]], któremu udało się uzyskać utrzymanie dostępu Rumunii do [[Morze Czarne|Morza Czarnego]] w [[delta rzeki|delcie]] [[Dunaj]]u i ograniczenie poprawek strategicznych w [[Karpaty|Karpatach]] na rzecz Austro-Węgier głównie do okolic niezamieszkałych przełęczy górskich (jednak kilka miejscowości górskich one objęły). Jednocześnie Rumunia uzyskała zgodę państw centralnych na [[aneksja|aneksję]] [[Besarabia|Besarabii]], okupowanej przez armię rumuńską od kwietnia 1918. Ceną były długoletnie [[Koncesja|koncesje]] gospodarcze na rzecz kapitału niemieckiego i austro-węgierskiego w przemyśle rumuńskim, w szczególności w obszarze wydobycia [[ropa naftowa|ropy naftowej]] ([[Ploeszti|Zagłębie Ploeszti]]).
 
Pokój na tych warunkach został ostatecznie zawarty w Bukareszcie 7 maja 1918.
 
== Postanowienia traktatu ==
Rumunia utraciła południową [[Dobrudża|Dobrudżę]] (uzyskaną w 1913 po [[II wojna bałkańska|II wojnie bałkańskiej]] kosztem Bułgarii), na rzecz [[Carstwo Bułgarii|Carstwa Bułgarii]], północna Dobrudża stała się [[Kondominium (kolonia)|kondominium]] czterech państw centralnych, przy czym zamiarem Niemiec było utrzymanie jej przy Rumunii. Na rzecz Austro-Węgier utraciła strategiczne przełęcze górskie w [[Karpaty|Karpatach]] oraz najbliższe okolice (np. miejscowość [[Predeal (miasto)|Predeal]]). Uzyskała zgodę na aneksję [[Besarabia|Besarabii]]. [[Cesarstwo Niemieckie]] otrzymało na 90 lat dzierżawę rumuńskich [[szyb naftowy|szybów naftowych]]. Dynastia [[Hohenzollernowie|Hohenzollernów]] utrzymała się na tronie [[Królestwo Rumunii|Królestwa Rumunii]]. Traktat został podpisany przez premiera Aleksandra Marghilomanu, [[ratyfikacja|ratyfikowany]] przez parlament Rumunii w dniach [[28 czerwca]] (Izba Deputowanych) – [[4 lipca]] (Senat), jednak król [[Ferdynand I Hohenzollern-Sigmaringen|Ferdynand I Hohenzollern]] uchylił się od jego podpisania, co dało podstawę do podważenia mocy prawnej traktatu w zmienionej sytuacji wojskowo-politycznej.
 
Po rozpoczęciu ofensywy wojsk [[Ententa|Ententy]] na froncie południowym (z kierunku [[Saloniki|Salonik]]) i podpisaniu [[29 września]] 1918 przez Bułgarię [[rozejm salonicki|zawieszenia broni]] z Ententą rząd Rumunii uznał traktat bukareszteński za nieobowiązujący, a Rumunię za znajdującą się nadal w stanie wojny z państwami centralnymi i 10 listopada 1918 wznowił działania wojenne przeciwko Austro-Węgrom, podejmując ofensywę w [[Siedmiogród|Siedmiogrodzie]].