Wikipedia

Terytoria Polski anektowane przez III Rzeszę: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
Boty
391 617 edycji
m Bot poprawia linkowanie do disambigów, a niekiedy błędy typograficzne oraz techniczne.
Linia 4:
[[Plik:Bundesarchiv R 49 Bild-0131, Aussiedlung von Polen im Wartheland.jpg|thumb|Wypędzanie Polaków z Wielkopolski bezpośrednio po zakończeniu działań wojennych, jesień 1939]]
[[Plik:Bundesarchiv R 49 Bild-0138, Polen, Wartheland, Aussiedlung von Polen.jpg|thumb|[[Wysiedlenia Polaków podczas II wojny światowej dokonane przez Niemców|Wysiedlanie]] Polaków]]
[[Plik:Bundesarchiv Bild 183-L22092, Gotenhafen, Beschlagnahme von Geschäften.jpg|thumb|Rabunek mienia wysiedlonych Polaków. Obwieszczenie niemieckiego nadburmistrza Gdyni na sklepie wysiedlonych polskich właścicieli o "zabezpieczeniu„zabezpieczeniu dla żołnierza na froncie"froncie”. [[Gdynia]], 10 lutego 1940]]
[[Plik:Litzmannstadt.jpg|thumb|[[Germanizacja]], zmiana nazwy miasta [[Łódź]] – "Na„Na rozkaz [[führer]]a to miasto nazywa się Litzmannstadt"Litzmannstadt”. Tablica ustawiona na [[Plac Wolności w Łodzi|Placu Wolności w Łodzi]], w miejscu zburzonego 11 listopada 1939 [[Pomnik Tadeusza Kościuszki w Łodzi|pomnika Tadeusza Kościuszki]]]]
 
'''Terytorium Rzeczypospolitej Polskiej anektowane przez III Rzeszę''' – zachodnia część [[terytorium państwowe]]go [[II Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej Polskiej]] [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupowanego przez III Rzeszę]] w czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] (1939–1945) [[aneksja|anektowana]] przez III Rzeszę w 1939; na pozostałej części terytorium RP okupowanego przez III Rzeszę utworzono [[Generalne Gubernatorstwo]].
 
W wyniku [[kampania wrześniowa|agresji Niemiec]] i [[Agresja ZSRR na Polskę|ZSRR]] na Polskę we wrześniu 1939 r. nastąpiła okupacja całości terytorium [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] przez [[Wehrmacht]] i [[Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona|Armię Czerwoną]]. Po ustaleniu w dniu 28 września 1939 r. pomiędzy [[III Rzesza|III Rzeszą]] a [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] w [[S:Traktat o granicach i przyjaźni III Rzesza-ZSRR 28 września 1939 r. z tajnymi protokołami|pakcie o granicach i przyjaźni]] granicy niemiecko-sowieckiej na [[okupacja wojenna|okupowanym]] terytorium Polski, [[Adolf Hitler]] dwoma dekretami – z 8 i 12 października 1939 r. jednostronnie wcielił zachodnie terytoria [[II Rzeczpospolita|Polski]] do [[III Rzesza|Rzeszy]].
 
== Tereny anektowane ==
Linia 16 ⟶ 15:
Z terytorium Rzeczypospolitej pomiędzy linią granicy niemiecko-sowieckiej z 28 września 1939 r. a określoną w dekrecie wschodnią granicą ziem polskich wcielonych bezpośrednio do Niemiec (określoną jako nowa wschodnia granica Rzeszy) [[Adolf Hitler]] utworzył odrębny twór administracyjny podporządkowany Rzeszy – [[Generalne Gubernatorstwo]].
 
Powyższe akty prawne, sprzeczne z ratyfikowaną przez Niemcy [[s:Konwencja haska IV (1907)|Konwencją haską IV (1907)]], były nieważne w świetle prawa międzynarodowego i nie były uznawane zarówno przez [[Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|Rząd RP na uchodźstwie]] jak i państwa sojusznicze wobec Polski a także przez państwa trzecie (neutralne) przez cały czas trwania [[II wojna światowa|II wojny światowej]].
 
Pozostałe terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na wschód od linii granicznej ustalonej na terytorium Polski w układzie pomiędzy III Rzeszą a [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] zostało w październiku 1939 [[aneksja|anektowane]] przez ZSRR<ref>Traktat o granicach i przyjaźni zawarty 28.09.1939 w Moskwie pomiędzy III Rzeszą a ZSRR stwierdzał w art.III.: '''Niezbędna reorganizacja administracji publicznej będzie przeprowadzona na terenach na zachód od linii określonej w artykule I przez Rząd Rzeszy Niemieckiej, na terenach na wschód od tej linii przez Rząd ZSRR.'''.</ref>.
Linia 24 ⟶ 23:
Na terenach anektowanych Rzesza utworzyła jednostki administracyjne (tzw. Reichgaue): [[Kraj Warty|Okręg Rzeszy Kraj Warty (Warthegau)]] i [[Gdańsk-Prusy Zachodnie|Okręg Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie]], łącząc stanowisko administracyjne prezydenta prowincji z funkcją [[gauleiter]]a [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]]. Powstałe w ten sposób stanowiska namiestników Rzeszy ([[język niemiecki|niem.]] ''Reichsstatthalter'') objęli [[Arthur Greiser]] (Kraj Warty) i [[Albert Forster]] (Okręg Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie)<ref>Analogiczne rozwiązanie administracyjne przyjęto nieco później wobec okupowanej [[Alzacja|Alzacji]] i [[Lotaryngia|Lotaryngii]], aczkolwiek nie wydano formalnie dekretu o wcieleniu tych terytoriów do Rzeszy</ref>.
 
Ponadto rejon [[Ciechanów|Ciechanowa]] (jako [[rejencja ciechanowska]] ''Regierungsbezirk Zichenau'') i [[Suwałki|Suwałk]] (które włączono do [[rejencja gąbińska|rejencji gąbińskiej]]) został włączony do pruskiej prowincji [[Prusy Wschodnie]] (prezydent prowincji i gauleiter [[Erich Koch]]), zaś [[województwo śląskie (II Rzeczpospolita)|województwo śląskie]], skrawki województw krakowskiego i kieleckiego ([[Zagłębie Dąbrowskie]] i [[Chrzanów]]) zostały początkowo wcielone do prowincji śląskiej i podzielone pomiędzy [[rejencja opolska|rejencję opolską]] i nowo utworzoną [[rejencja katowicka|rejencję katowicką]] (prezydent prowincji i gauleiter [[Josef Wagner (gauleiter)|Josef Wagner]], następnie [[Fritz Bracht]]). W 1941 prowincja śląska została podzielona, a z rejencji opolskiej i katowickiej utworzono [[Górny Śląsk (prowincja)|prowincję górnośląską]] ze stolicą w Katowicach.
 
== Represje III Rzeszy wobec obywateli RP na terenach anektowanych ==
Polaków traktowano jako tzw. [[Untermensch|podludzi]] (niem. ''[[Untermensch]]'')<ref name="Zarys dziejów Polski">{{cytuj książkę|imię=Jerzy|nazwisko=Topolski|tytuł=Zarys dziejów Polski|wydawca=Wydawnictwo Interpress|miejsce=Warszawa|data=1986|isbn = 83-223-2156-2|strony = 233}}</ref>, przymusowo wysiedlano, odbierano lepsze mieszkania, drastycznie ograniczano możliwości wykonywania i zdobywania zawodu. Celem systemu okupacyjnego było sterroryzowanie, wyniszczenie psychiczne oraz fizyczne<ref name="Zarys dziejów Polski"/>, np. w [[Kraj Warty|Kraju Warty]] zarządzeniami wydawanymi poprzez administrację niemiecką zobowiązano Polaków do kłaniania się Niemcom<ref name="Zarys dziejów Polski"/>, na listach adresowanych do Polaków nie wolno było używać określenia „Pan"„Pan”, Polacy nie mogli posiadać [[samochód|samochodów]], [[motocykl]]i, a w wyjątkowych wypadkach zezwalano na używanie odpowiednio oznaczonych rowerów. Odebrano także wszystkie odbiorniki [[radio]]we<ref name="Zarys dziejów Polski"/>, nie zezwalano na posiadanie [[telefon]]ów, [[gramofon]]ów, ograniczono możliwości korzystania z [[poczta|poczty]], poruszanie się po kraju możliwe było tylko ze specjalnymi przepustkami, zakazano także wstępu do parków, korzystania z boisk i urządzeń sportowych<ref name="Zarys dziejów Polski"/>. Zamknięto polskie szkoły, a tylko nielicznym dzieciom umożliwiono naukę czytania i pisania oraz podstaw liczenia. Polskie życie teatralne, muzyczne oraz kultura praktycznie zamarły, co rekompensowano konspiracyjną działalnością kulturalną (np. teatry).
 
=== Wysiedlenia ===
{{osobny artykuł|Wysiedlenia Polaków podczas II wojny światowej dokonane przez Niemców}}
Z anektowanych przez Rzeszę terytoriów [[Zbrodnie niemieckie w Polsce (1939-19451939–1945)#Wysiedlanie ludności|wysiedlono przymusowo]] zimą 1939/1940 ok. 860.000 Polaków wypędzając ich z bagażem osobistym na terytorium Generalnego Gubernatorstwa. Na ich miejscu osiedlono ok. 400.000 Niemców repatriowanych (zgodnie z [[s:Traktat o granicach i przyjaźni III Rzesza-ZSRR 28 września 1939 r. z tajnymi protokołami|układem z 28.09.1939 r.]]) ze wschodnich terytoriów Polski anektowanych przez ZSRR, a także z [[Litwa|Litwy]], [[Łotwa|Łotwy]], [[Estonia|Estonii]] i rumuńskiej [[Besarabia|Besarabii]] w związku z aneksją tych terenów przez ZSRR latem roku 1940.
 
Na terenach RP zaanektowanych przez III Rzeszę stworzono obywatelom polskim drastyczne warunki życia, charakterem przypominające zasady panujące w obozach karnych<ref name="Zarys dziejów Polski"/>. Pierwszym obostrzeniem były, wynikające z polityki wyniszczania biologicznego, warunki egzystencji ograniczające [[przyrost naturalny]], np. w [[Kraj Warty|Kraju Warty]] w 1941 na 100 mieszkańców przypadało 4,4 nowo zawartych małżeństw polskich i 8,1 niemieckich – w rok później, w 1942, odpowiednio 1,2 małżeństw polskich i 7,2 niemieckich. W Kraju Warty w 1942 przyrost naturalny dla ludności polskiej wynosił 4,3‰, a w 1943 – 3‰, natomiast dla ludności niemieckiej odpowiednio 17,1‰ oraz 15,2‰<ref name="Zarys dziejów Polski"/>.
 
=== Sądownictwo ===
Wprowadzone na ziemiach wcielonych do Rzeszy niemieckie [[prawo karne]] i system sądowniczy zostały wykorzystane przez okupanta jako narzędzie do prześladowań politycznych i narodowościowych<ref name="Paragraf i zbrodnia">{{cytuj książkę|imię=Wiktor|nazwisko=Lemiesz|tytuł=Paragraf i zbrodnia|wydawca=Zachodnia Agencja Prasowa|miejsce=Warszawa|data=1963|strony = 205-220}}</ref>. Stanowiły również istotny składnik polityki terroru i eksterminacji wobec obywateli polskich. Prawo niemieckie zostało wprowadzone równolegle z dekretem Adolfa Hitlera z 8 października 1939 (który wszedł w życie 26 października 1939) wcielającym ziemie polskie do Rzeszy. Dodatkowe obostrzenia zawierał dekret [[Heinrich Himmler|Heinricha Himmlera]], jako "komisarza„komisarza Rzeszy do spraw umocnienia niemieckości"niemieckości” (niem. [[Reichskommissar für die Festigung deutschen Volkstums]], RKFDV) z 12 września 1940, w którym ludności polskiej nadano status "podopiecznych„podopiecznych Rzeszy Niemieckiej o ograniczonych prawach tubylców"tubylców”, faktycznie wprowadzający [[dyskryminacja (psychologia społeczna)|dyskryminację]] narodową<ref name="Paragraf i zbrodnia"/>. Sprawę potencjalnych wykroczeń przeciwko niemieckiej władzy okupacyjnej miały rozpatrywać tzw. [[Sondergericht|sądy specjalne]] (niem. ''Sondergerichte'') – określone w rozporządzeniu przygotowanym przez pełnomocnika do spraw administracji Rzeszy [[Wilhelm Frick|Wilhelma Fricka]] ("rozporządzenie„rozporządzenie o zwalczaniu zamachów na terenach wschodnich"wschodnich” z 21 lutego 1940, któremu nie podlegali Niemcy i [[Volksdeutsche]]). Niemieckie [[prawo karne]] na wschodnich terenach wcielonych zostało wprowadzone kolejnym rozporządzeniem z dnia 6 czerwca 1940.
{{Wikiźródła|Rozporządzenie o prawie karnym dla Polaków i Żydów na wschodnich terenach wcielonych|Rozporządzenie o prawie karnym dla Polaków i Żydów na wschodnich terenach wcielonych, z 4 grudnia 1941}}
Rozporządzeniem z 4 grudnia 1941 Rada Ministrów Obrony Rzeszy wprowadziła [[Standgericht|sądy doraźne]] (niem. ''Standgerichte'') oraz [[Drakon|drakońskie]] specjalne prawo karne dla Polaków i Żydów (jako prawo wyjątkowe, "„[[Lex specialis derogat legi generali|lex specialis]]"”, w niemieckim kodeksie karnym), przewidujące [[kara śmierci|karę śmierci]], obozu karnego lub więzienia za "akty„akty gwałtu"gwałtu” wobec Niemców, uszkadzanie mienia, wzywanie do nieposłuszeństwa, posiadanie broni lub niepoinformowanie o zamiarze popełnienia czynów wymienionych w rozporządzeniu itp.<ref name="Paragraf i zbrodnia"/>. Szerokie formułowanie stanów faktycznych i dowolna interpretacja niejasnych przepisów ustawy oznaczała możliwość powszechnego stosowania [[kara śmierci|kary śmierci]], np. skazanie na śmierć za zerwanie plakatu niemieckiego, uderzenie Niemca, próbę ucieczki (np. od niemieckiego pracodawcy), [[sabotaż]], naruszenie dyscypliny itp.<ref name="Paragraf i zbrodnia"/> 31 stycznia 1942 wydano rozporządzenie uzupełniające do ustawy "o„o specjalnym prawie karnym dla Polaków i Żydów"Żydów”, rozciągające jej moc na "przestępstwa"„przestępstwa” popełnione przed wejściem ustawy w życie – co było złamaniem jednej z podstawowych zasad stanowienia prawa: [[lex retro non agit]] (pol. "prawo„prawo nie działa wstecz"wstecz”).
[[Plik:Nazi court sentence, 1942.jpg|thumb|200px|Wyrok niemieckiego sądu specjalnego z 1942 – [[kara śmierci]] dla Polaka, Stanisława Wyrwicha, za "akt„akt gwałtu w stosunku do Niemca"Niemca” (według par. 1 art. 2 ustawy z 4 XII 1941 o specjalnym prawie karnym dla Polaków i Żydów). Wyrok wydany : "W„W imieniu narodu niemieckiego"niemieckiego” ('''nagłówek dokumentu''')]]
System sądownictwa karnego systematycznie rozbudowywano i poszerzano jego kompetencje, w 1942 padła nawet propozycja przekazania całego sądownictwa wobec obywateli polskich w ręce [[Gestapo]] (pismo ministra sprawiedliwości [[Otto Georg Thierack|Ottona Thieracka]] do [[Martin Bormann|Martna Bormanna]] z 13 października 1942)<ref name="Paragraf i zbrodnia"/>. W liście Thierack opisuje charakter niemieckiego systemu sądowniczego i jego funkcji w zakresie polityki eksterminacyjnej na ziemiach wcielonych do Rzeszy:
 
{{cytat|W związku z planem uwolnienia niemieckiego organizmu narodowego od Polaków, Rosjan, Żydów i Cyganów i w związku z planem oswobodzenia terenów wschodnich, które powróciły do Rzeszy, dla celów niemieckiego osadnictwa, zamierzam sprawy karne przeciwko Polakom, Rosjanom, Żydom i Cyganom przekazać [[Reichsführer-SS|Reichsführerowi-SS]]. Wychodzę przy tym z założenia, że sądy tylko w małym zakresie mogą przyczynić się do wytępienia członków tych narodowości. Niewątpliwie sądy wydają obecnie bardzo surowe wyroki na takie osoby, ale to nie wystarcza, aby w sposób zasadniczy mogły przyczynić się do urzeczywistnienia wspomnianych wyżej planów<ref name="Paragraf i zbrodnia"/>}}
 
Terrorystyczny charakter specjalnego ustawodawstwa karnego na ziemiach wcielonych do Rzeszy, stosowanego wobec obywateli polskich, określały również liczby zapadających wyroków (na podstawie ustawy z 4 grudnia 1941 "o„o specjalnym prawie karnym..."”) – w 1942 tzw. sądy specjalne osądziły 63 786 Polaków i Żydów (w tym 5169 młodocianych), z tego skazano 61 836, a uniewinniono jedynie 1816 osób. Spośród skazanych wobec 930 osób orzeczono karę śmierci i ją wykonano, wobec 201 osób zastosowano obostrzony obóz karny, obóz karny wobec 43 118 osób, a karę grzywny w 16 939 przypadków<ref name="Paragraf i zbrodnia"/>.
 
=== Polityka narodowościowa ===
Władze administracyjne Niemiec wbrew postanowieniom [[s: Konwencja Haska IV (1907)|IV Konwencji Haskiej]] zmuszały<ref name="Nowa Encyklopedia Powszechna PWN 1">{{cytuj książkę|tytuł=Nowa Encyklopedia Powszechna PWN|wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN|miejsce=Warszawa|rok=2004|isbn = 83-01-14179-4|strony = 812 (tom8)}}</ref>, w sposób zorganizowany od marca 1941 r., obywateli RP z terenów anektowanych przez III Rzeszę do podpisywania [[Volkslista|folkslisty]] (decydującym kryterium zakwalifikowania do umieszczenia na liście, oprócz udokumentowanego niemieckiego pochodzenia, były badania [[rasa|rasowe]]). Wpisanie na folkslistę, czyli faktyczne przyjęcie obywatelstwa III Rzeszy, odbywało się pod rygorem przymusowej deportacji do [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]] (jako rzekomych<ref>Uznanie zaprzestania istnienia państwa polskiego 28.09.1939 r. przez III Rzeszę i ZSRR było sprzeczne z IV konwencją haską</ref> [[apatryda|bezpaństwowców]] – według [[precedens]]u [[Rugi pruskie|rugów pruskich]]), stosowano także aresztowania członków rodzin i wysłania do [[obóz koncentracyjny|obozów koncentracyjnych]] (zgodnie z instrukcją [[Heinrich Himmler|Himmlera]] z 10 lutego 1942) i innych represji policyjnych i administracyjnych.
{{osobny artykuł|Volkslista}}
[[Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|Rząd RP na uchodźstwie]] i władze [[Polskie Państwo Podziemne|Polskiego Państwa Podziemnego]] akceptowały przyjmowanie folkslisty na ziemiach anektowanych (przede wszystkim na [[Śląsk]]u i Pomorzu) jako środka mającego uchronić ludność polską na tych terenach od przymusowego wysiedlenia do Generalnego Gubernatorstwa i innych represji policyjnych okupanta. W konsekwencji – w czasie okupacji niemieckiej folkslistę podpisało ok. 1 800 000 obywateli polskich przeważnie z terenów Rzeczypospolitej anektowanych przez III Rzeszę.
 
== Represje ZSRR po 17 stycznia 1945 wobec obywateli RP na terenach anektowanych przez III Rzeszę ==
Po zakończeniu okupacji niemieckiej i przejęciu władzy na terenie zajętym przez [[Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona|Armię Czerwoną]] przez podporządkowany [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] [[Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej|Rząd Tymczasowy]] tysiące obywateli RP na Śląsku i Pomorzu, którzy przyjęli folkslistę zostało oskarżonych o świadomą kolaborację. W konsekwencji wielu Ślązaków (w tym działacze niepodległościowi [[Związek Polaków w Niemczech|Związku Polaków w Niemczech]]) trafiło do obozów w [[Łambinowice|Łambinowicach]] i [[Centralny Obóz Pracy w Jaworznie|Jaworznie]]<ref>Obóz w Jaworznie w czasie okupacji niemieckiej był podobozem (filią) niemieckiego obozu koncentracyjnego [[Auschwitz-Birkenau|Auschwitz]]</ref>, a także zorganizowanym w Oświęcimiu przez [[Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego|WUBP]] obozie pracy przymusowej<ref>[http://web.archive.org/web/20071026183533/http://www.silesia-schlesien.com/artikel/artikel/article/1//1/dr-adam-cyra-tajemnice-auschwitz.html Adam Cyra ''Tajemnice Auschwitz'']; [[Adam Cyra]], ''Pozostał po nich ślad'', Oświęcim 2006, s. 8; Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Zespół Materiały, t. 221, kserokopie księgi zgonów z 1945 r.; Adam Cyra : ''Auschriften deutscher Gefangener in Block Nr. 11. Hans Berger, Erich Friedler..''., (w:) „Schlesisches Wochenblatt” („Tygodnik Śląski”) nr 19, 12-18.5.2006; ''Doświadczenia graniczne. Młodzież bada polsko-niemiecką historię (pod red. Alicji Wancerz-Gluzy i Gabriele Bucher-Dinc, ze wstępem Władysława Bartoszewskiego i Richarda von Weizsäckera)'', Warszawa 2003, s. 267-279; Andrzej Strzelecki, ''Ostatnie dni obozu Auschwitz'', Oświęcim 1995, ; Zygmunt Woźniczka, ''Z działalności polskiego i radzieckiego aparatu represji na Górnym Śląsku w 1945 r.'', (w:) ''Obozy pracy przymusowej na Górnym Śląsku'', Katowice 1994; Joseph Czarnecki, ''Last Traces: The Lost Art. of Auschwitz'', New York 1989, s. 11; Bogdan Wasztyl, ''Auschwitz 1946'', „Dziennik Polski” 1992 nr 47;</ref>.
Kilkadziesiąt tysięcy górników – obywateli Polski z terenu [[województwo śląskie (II Rzeczpospolita)|województwa śląskiego]] – zostało w kwietniu–maju 1945 aresztowanych przez [[NKWD]] po publicznym wezwaniu do zgłoszenia się do pracy w kopalniach i wywiezionych następnie do pracy przymusowej w kopalniach [[Donieckie Zagłębie Węglowe|Donbasu]]. Do Polski wrócili po dziesięciu latach nieliczni.
 
Dramatyczna była sytuacja rodzin mieszanych lub o niesprecyzowanym statusie etnicznym. Mówiący po polsku [[Ślązacy]], [[Mazurzy]], [[Warmiacy]] i [[Kaszubi]], w tym polscy działacze niepodległościowi (także działacze plebiscytowi z lat 1919-19211919–1921), zmuszani byli przez władze komunistyczne do opuszczenia swoich domów i wyjazdu do Niemiec.
 
Osoby zamieszkujące tereny Rzeczypospolitej Polskiej anektowane przez III Rzeszę, które przyjęły obywatelstwo niemieckie przez podpisanie folkslisty nabywały obywatelstwo polskie w drodze opcji narodowościowej ponownie w roku 1946. Proces ten odbywał się w ramach procedury weryfikacji narodowościowej. W procesie tym obywatele RP, którzy przyjęli obywatelstwo [[III Rzesza|III Rzeszy]] i obywatele III Rzeszy z miejscem zamieszkania poza granicami [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] (Śląsk Opolski, Warmia, Mazury, Pomorze słupskie) musieli udokumentować narodowość polską, która była formalną postawą do przywrócenia lub otrzymania obywatelstwa polskiego. Ci Ślązacy, Kaszubi, Mazurzy, Słowińcy, Warmiacy – którzy procedury administracyjnej nie przeszli pozytywnie, byli wysiedlani do Niemiec jeszcze do roku 1947.
Linia 61 ⟶ 60:
== Polacy w armii niemieckiej ==
{{osobny artykuł|Polacy w Wehrmachcie}}
W okresie do 1945 do [[Wehrmacht]]u wcielono blisko 100 tys. [[Polacy|Polaków]] – obywateli RP, zmuszonych do przyjęcia folkslisty. Służyli oni głównie w siłach lądowych ([[Oberkommando des Heeres|Heer]] oraz marynarce wojennej ([[Kriegsmarine]]). Kierowano ich głównie na front wschodni. Największe straty żołnierze ci ponieśli podczas [[Operacjaoperacja Overlord|Operacjioperacji "Overlord"„Overlord”]] i walk na [[Przełęcz Dukielska|Przełęczy Dukielskiej]].
 
Pomiędzy [[Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie|Polskimi Siłami Zbrojnymi na Zachodzie]] a armią brytyjską istniało nieformalne porozumienie{{fakt|data=2007-09}}, na mocy którego jeńcy wojenni deklarujący narodowość polską i gotowość służby w [[Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie|Wojsku Polskim]] byli przekazywani przez Brytyjczyków żandarmerii polskiej i po filtracji wcielani do oddziałów [[2 Korpus Polski (PSZ)|2 Korpusu]] pod dowództwem gen. [[Władysław Anders|Władysława Andersa]] i [[1 Dywizja Pancerna (PSZ)|1 Dywizji Pancernej]] pod dowództwem gen. [[Stanisław Maczek|Stanisława Maczka]].
Linia 69 ⟶ 68:
 
{{Commonscat|Art lost in Poland during World War II|Katalog dzieł sztuki zagrabionych w Polsce w czasie II wojny światowej}}
* [[Królestwo Polskie (1917–1918)#Kwestia granicy z Niemcami|Królestwo Polskie (1916-19181917–1918)]]
* [[Germanizacja na ziemiach polskich]]
* [[Pakt Ribbentrop-Mołotow]]
* [[Zbrodnie niemieckie w Polsce (1939-19451939–1945)]]
* [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)]]
* [[Okupacja sowiecka ziem polskich (1939–1941)|Okupacja radziecka w Polsce 1939–1941]]
* [[Lebensborn]]
* [[Zagłada Żydów|Holocaust]]
 
== Przypisy ==
Linia 85 ⟶ 84:
* [[Czesław Łuczak]], ''Polityka ludnościowa i ekonomiczna hitlerowskich Niemiec w okupowanej Polsce'' Poznań 1979: Wydawnictwo Poznańskie, {{ISBN|83-210-0010-X}}.
* Jerzy Marczewski, ''Hitlerowska koncepcja polityki kolonizacyjno-wysiedleńczej i jej realizacja w „Okręgu Warty”'' Poznań 1979, Wyd. [[Instytut Zachodni]]
* [[Maria Rutowska]], ''Wysiedlenia ludności polskiej z Kraju Warty do Generalnego Gubernatorstwa 1939-19411939–1941'' Poznań 2003, Wyd. Instytut Zachodni, {{ISBN|83-87688-42-8}}.
* Krzysztof Stryjkowski ''Położenie osób wpisanych w Wielkopolsce na niemiecką listę narodowościową w latach 1945–1950'' Poznań 2004: Wyd. Instytut Historii – Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Seria Publikacje Instytutu Historii UAM ; nr 62, {{ISBN|83-89407-01-9}}.
* Grzegorz Górski ; ''Ludność Pomorza Gdańskiego wobec niemieckiej listy narodowej w latach 1942–1943 w świetle raportu emisariusza Delegatury Rządu RP na Kraj'' Toruń, 1999.
* Włodzimierz Jastrzębski; ''Polityka narodowościowa w okręgu Rzeszy Gdańsk – Prusy Zachodnie (1939-19451939–1945)'' Bydgoszcz 1977. Wyd. Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
* Mirosław Golon, ''Deportacje Polaków z III grupą niemieckiej listy narodowej do obozów NKWD w ZSRR po drugiej wojnie światowej (1945-1947)'', Toruń 2001
* [[Stanisław Adamski (biskup)|Stanisław Adamski]], ''Zagadnienie polskości na Śląsku w czasie okupacji niemieckiej'' Katowice 1945 Wyd. Księgarnia i Drukarnia Katolicka.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Terytoria_Polski_anektowane_przez_III_Rzeszę”