Star 20: Różnice pomiędzy wersjami

|zdjęcie = GBM Star 20 from Muzeum Ratownictwa during "Straż pożarna wczoraj i dziś" exhibition on Jeziorańskiego square in- KrakówStarachowice.jpg

|opis zdjęcia = GBM 1/8 Star 20, pierwotniez [[Muzeum Przyrody i prawdopodobnieTechniki byław toStarachowicach wywrotka]]

|okres produkcji = [[1948]]–[[1957]] (Star 20)<br />[[1952]]–[[1957]] (Star C60)<br />[[1953]]–[[1957]] (Star W14)

|poprzednik = brak

|ładowność = 3500 kg{{odn|Zieliński|2006|s=94}}

|konkurencja = [[ZiS-150]]

Decyzja o skonstruowaniu i rozpoczęciu produkcji nowej polskiej ciężarówki, potrzebnej do prac przy odbudowie kraju po II wojnie światowej, zapadła na najwyższym szczeblu państwowym w kwietniu 1946 roku. JużSzczegółową wdokumentację 1947techniczną rokupojazdu opracowało nowo ówczesneutworzone Centralne Biuro Badań i Konstrukcji Przemysłu Motoryzacyjnego nr 5 (CKBCBBK-5) w Łodzi{{odn|Zieliński|2006|s=89}}. opracowałoPierwsze szczegółowąrysunki dokumentacjękonstrukcyjne technicznąjuż pojazdu.jesienią Wynikitego łódzkiego biuraroku przekazane zostały pod koniec tego samego roku do BiuraZakładu TechnicznegoDoświadczalnego starachowickichw zakładówUrsusie{{odn|Zieliński|2006|s=89}}. Opracowanie jednostki napędowej powierzone zostało Zakładom Doświadczalnym Przemysłu Motoryzacyjnego w [[Ursus (Warszawa)|Ursusie]]. Natomiast kabina pojazdu skonstruowana została przez [[Kielce|kieleckie]] [[Zakłady Wyrobów Metalowych „SHL”|Zakłady Wyrobów Metalowych "SHL" S.A.]] Zespół konstruktorów, opracowujący nowy pojazd, złożony był w większości z byłych pracowników Biura Studiów [[Państwowe Zakłady Inżynierii|Państwowych Zakładów Inżynierii]], którzy w latach 30. uczestniczyli w pracach nad serią samochodów ciężarowych [[PZInż 703]], 713 i 723. Autorem ogólnej koncepcji był [[Mieczysław Dębicki (inżynier)|Mieczysław Dębicki]], elementami podwozia zajmował się zespół [[Jerzy Werner|Jerzego Wernera]], a silnikiem – [[Jan Werner (inżynier)|Jana Wernera]]{{odn|Zieliński|2006|s=89}}.

Dalszy rozwój konstrukcjidoprowadził prowadzonydo byłpowstania wpierwszych Starachowicachtrzech iprototypowych doprowadziłegzemplarzy, pod kierownictwem inż. [[Aleksander Rummel|Aleksandra Rummla]], których próby prowadzono od czerwca 1948 roku{{odn|Zieliński|2006|s=89}}. Samochód zdecydowano wdrożyć do powstaniaprodukcji pierwszychw prototypowychdawnych Zakładach Starachowickich, na bazie których powstała następnie [[Fabryka Samochodów Ciężarowych „Star”]]. Samochód otrzymał nazwę egzemplarzy '''StaraStar 20'''. Dokumentację techniczną pojazdu opracowaną w 1948Łodzi przekazano do Biura Technicznego starachowickich zakładów do końca 1947 roku{{odn|Zieliński|2006|s=90}}. 15 grudnia 1948 roku pierwsze pięć egzemplarzy produkcyjnych tego modelu zaprezentowane zostało w czasie kongresu zjednoczeniowego [[Polska Partia Socjalistyczna|PPS]] i [[Polska Partia Robotnicza|PPR]], który odbył się [[Warszawa|Warszawie]] w budynku [[Politechnika Warszawska|Politechniki Warszawskiej]].

W roku 1948 rozpoczęto seryjną produkcję tego modelu, która w pierwszym roku produkcji wyniosła 10 sztuk{{odn|Zieliński|2006|s=90}} (według innych źródeł 20 szt.) i stopniowo rosła osiągając w 1949 roku poziom 245 szt.{{odn|Zieliński|2006|s=90}}, w 1950 – 782 szt., 1951 – 2568 szt., 1952 – 4253 szt., 1953 – 6968 szt., 1954 – 7579 szt., 1955 – 7543 szt., 1956 – 7700 szt., 1957 – 5978 szt. (dane dla ostatniego roku produkcji mogą obejmować pewną liczbę następcy, czyli modelu [[Star 21]]). Ogółem powstało ich ponad 50&nbsp;000{{odn|Zieliński|2006|s=91-92}}.

Nadwozie Stara 20 osadzone zostało na podłużnicowej ramie spawanej wykonanej z blachy tłoczonej. W układzie jezdnym zastosowano przednią sztywną oś zawieszoną na półeliptycznych resorach piórowych. Z tyłu zastosowano [[most napędowy]] zawieszony na półeliptycznych resorach piórowych, dodatkowo wspartych przez pomocnicze resory piórowe. W pojeździe tym zamontowano importowaną przekładnię kierowniczą firmy ''FIAT-Mammano''. Do napędu ciężarówki przewidziano polski 6-cylindrowy rzędowy silnik benzynowy typu [[S42]] o pojemności 4188 cm³ i maksymalnej mocy 62,5 kW (85 KM). Jednostka ta zblokowana została z 4-biegowa manualną, niesynchronizowaną skrzynią biegów. Star 20 standardowo wyposażany był w kabinę wagonową typu N20 produkowaną przez zakłady [[Zakłady Wyrobów Metalowych „SHL”|SHL]] z [[Kielce|Kielc]]{{odn|Zieliński|2006|s=91-92}}. W 1952 roku ze względu na duży popyt na ten samochód oraz niemożność zaspokojenia przez SHL potrzeb zakładu produkcyjnego na kabiny, rozpoczęto w FSC produkcję tańszych oraz znacznie prostszych technologicznie kabin typu N23 (konstrukcji inż. Andrzeja Zgliczyńskiego){{odn|Zieliński|2006|s=91-92}}. Od tego momentu Star 20 mógł być wyposażany w tańszą kabinę N23 lub droższą i bardziej komfortową N20.

W 1949 roku przystąpiono do prac na pierwszą odmianą samochodu Star 20, którą był [[ciągnik siodłowy]] '''Star C60'''. Model ten w 1950 roku miał swoją premierę na Międzynarodowych Targach Poznańskich{{odn|Zieliński|2006|s=135}}. Do produkcji seryjnej ta wersja nadwoziowa skierowana została w 1952 roku{{odn|Zieliński|2006|s=135}}. Model C60 powstał na skróconym podwoziu odmiany skrzyniowej, w stosunku do której zmniejszono o 50 cm rozstaw osi. Star C60 przewidziany był do pracy z jednoosiową naczepą typu D60 produkowaną przez ówczesną [[Autosan|Sanocką Fabrykę Wagonów "Sanowag"]] o ładowności 5500 kg.

W 1953 roku rozpoczęto produkcję na bazie podwozia ciągnika siodłowego Star C60, tylno zsypowegotylnozsypowego samochodu wyładowczegosamowyładowczego '''Star W14'''. Produkcja tego modelu odbywała się przy udziale [[Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego|ZNTK w Oławie]], któryktóre byłbyły producentem skrzyni wyładowczej oraz hydraulicznego mechanizmu zsypowego{{odn|Zieliński|2006|s=117}}.

* {{cytuj książkę |nazwisko= Zieliński|imię= Andrzej |tytuł= Polskie Konstrukcjekonstrukcje Motoryzacyjnemotoryzacyjne 1947-1960 |wydawca=[[Wydawnictwa Komunikacji i Łączności]] |miejsce= Warszawa |rok= 2006 |id= |isbn= 978-83-206-1541-8|odn=tak}}