Kasztanowiec pospolity: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kenraiz (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 138:
* 'Crispa' – odmiana kędzierzawa; listki krótkie, szerokie, pomarszczone<ref name="seneta_1991"/>.
* 'Digitata' - odmiana palczasta; o węższych niż u typu i całobrzegich blaszkach [[Listek|listków]] oraz oskrzydlonych ogonkach liściowych, rośnie powoli<ref name="seneta_1991"/>.
* 'Fastigiata' – odmiana kolumnowa; konary i pędy pod kątem ostrym w górę wzniesione, w efekcie korona wąska, zwłaszcza w młodym wieku. U starszych drzew pokrój kolumnowy jest zatarty<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.drzewa.com.pl/3459-kasztanowiec-zwyczajny-fastigiata-.html | tytuł = Aesculus hippocastanum 'Fastigiata' | opublikowany = Szkółki Konieczko | data dostępu = 2019-01-06}}</ref>.
* 'Hampton Court Gold' – odmiana o liściach równomiernie żółtozielonych<ref name=johnson/>.
* 'Honiton Gold' – odmiana o liściach żółtozielonych, wyższa od poprzedniej<ref name=johnson/>.
Linia 219:
== Zagrożenia i ochrona ==
[[Plik:Wawa pomn przyr 93 1.JPG|mały|Kasztanowiec pospolity będący pomnikiem przyrody ([[Zespół Stacji Filtrów w Warszawie|Filtry Lindleya]] w Warszawie)]]
Gatunek uznawany jest [[Gatunek narażony|narażony na wymarcie]] w naturze (VU) według światowej [[Czerwona księga gatunków zagrożonych|czerwonej listy]] publikowanej przez [[Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody|Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody]]<ref name=iucn/> oraz czerwonej listy drzew europejskich<ref name="iucn_trees">{{Cytuj stronę | url = https://portals.iucn.org/library/sites/library/files/documents/RL-4-026-En.pdf?fbclid=IwAR3A2XYhg20zH_LZ_7jtNkdH6gMXg5ccqdlIYO45SkWIHFq4Bwynw3Lf7VE | tytuł = European Red List of Trees | autor = Malin Rivers i takąin. | opublikowany = IUCN, International Union for Conservation of Nature and Natural Resources | data dostępu = 2019-09-30}}</ref>. Taką samą kategorię zagrożenia ma w Grecji i Bułgarii<ref name="Ravazzi"/>, a w Albanii jest [[Gatunek krytycznie zagrożony|krytycznie zagrożony]] (CR)<ref name="iucn_trees"/>. Problemem w zachowaniu tego gatunku w naturze jest niewielka liczba osobników (oceniana na poniżej 2,5 tysiąca<ref name="Ravazzi"/> lub 5–9 tysięcy<ref name=iucn/>, podczas gdy dla porównania zasoby tego gatunku w Polsce szacowane są na ok. 500 tysięcy drzew<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Pomóżmy kasztanowcom | wydawca = Fundacja Nasza Ziemia | strony=7 |miejsce = Warszawa | data = 2006}}</ref>), zły stan kasztanowców i ich populacji z powodu inwazji takich patogenów jak [[szrotówek kasztanowcowiaczek]] ''Cameraria ohridella'' i ''Anoplophora glabripennis'', a także przekształcanie siedlisk powodowane działalnością inwestycyjną, budową dróg, turystyką, eksploatacją drewna i pożarami lasów<ref name="Ravazzi"/>. Problemem jest również wyjadanie nasion przez bydło i inne zwierzęta oraz pozyskiwanie nasion do celów leczniczych. Gatunek w naturalnym środowisku bardzo słabo się [[Odnowienie lasu|odnawia]] – w przypadku ponad 60% subpopulacji w Grecji nie obserwuje się odnowienia zupełnie, a skutecznie rozmnaża się jedynie 6%<ref name=tsir/>.
 
Niemal połowa populacji greckich podlega ochronie w rezerwatach i parkach narodowych. Stanowisko w Bułgarii chronione jest także w rezerwacie przyrody, a sam gatunek podlega ochronie prawnej. W Macedonii kasztanowiec pospolity rośnie w trzech parkach narodowych, przy czym ponad 100 drzew rosnących w [[Park Narodowy Bistra|Parku Narodowym Bistra]] w dolinie [[Garska Reka|Garskiej Reki]] zagrożonych jest planowaną budową elektrowni wodnej i zapory<ref name=iucn/>.