Gatunek (biologia): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 2:
{{Inne znaczenia|biologii|[[gatunek|inne znaczenia]]}}
[[Plik:Biological classification L Pengo vflip pl.svg|thumb|Schematyczne przedstawienie podstawowych jednostek używanych w klasyfikacji biologicznej. Kolejno od góry: [[życie]], [[Domena (biologia)|domena]], [[Królestwo (biologia)|królestwo]], [[Typ (biologia)|typ]] (w zoologii) lub [[Gromada (biologia)|gromada]] (w botanice), [[gromada (biologia)|gromada]] (w zoologii) lub [[Klasa (biologia)|klasa]] (w botanice), [[Rząd (biologia)|rząd]], [[Rodzina (biologia)|rodzina]], [[Rodzaj (biologia)|rodzaj]] i '''gatunek''']]
Ustalenie'''Gatunek''' wyczerpującej definicjiw gatunku[[biologia|biologii]] okazałopodstawowa sięjednostka trudne.[[taksonomia|taksonomiczna]], Próbyjedna takiez [[Kategoria nadalsystematyczna|kategorii podejmowanesystematycznych]] oraz jednostka [[różnorodność biologiczna|różnorodności bi+owane, ponieważ jest to pojęcie kluczowe dla praktyki badawczej naukowców i działań ruchu na rzecz ochrony przyrody. [[Karol Linneusz]] (a za nim wielu innych) przyjmował, że gatunki są czymś stałym, jednak obecnie wiadomo, że procesy [[ewolucja|ewolucyjne]] powodują ich przemiany i stopniowe przechodzenie jednych gatunków w inne. Często gatunek definiuje się jako największą grupę [[organizm]]ów, spośród której dwa osobniki są w stanie [[rozmnażanie|rozmnożyć się]] (zazwyczaj [[rozmnażanie płciowe|płciowo]]), wydając [[płodność|płodne]] potomstwo. Jest to definicja ogólnie trafna, jednak błędna w wielu [[Problem koncepcji gatunku|szczególnych przypadkach]]. Przykładowo nie znajduje ona zastosowania dla [[mieszaniec|mieszańców]], w [[kompleks gatunków|kompleksach gatunków]] złożonych z setek podobnych [[mikrogatunek|mikrogatunków]] oraz [[Gatunek pierścieniowy|gatunków pierścieniowych]]. W ich przypadku zaciera się granica między blisko spokrewnionymi gatunkami. Jest również niemożliwa do zastosowania w sytuacji [[rozmnażanie bezpłciowe|rozmnażania bezpłciowego]], czy w przypadku [[organizmy kopalne|organizmów kopalnych]], których rozrodu zbadać nie można. W [[paleontologia|paleontologii]] używa się więc koncepcji [[chronogatunek|chronogatunku]]. Inne sposoby definiowania gatunku mogą odbywać się z pomocą badań [[kariotyp]]ów, [[Sekwencjonowanie DNA|sekwencji DNA]], [[Morfologia (biologia)|morfologii]], [[Zachowanie|zachowania]] czy [[nisza ekologiczna|nisz ekologicznych]].
'''Gatunek''' – w [[biologia|biologii]] podstawowa jednostka [[taksonomia|taksonomiczna]], jedna z [[Kategoria systematyczna|kategorii systematycznych]] oraz jednostka [[różnorodność biologiczna|różnorodności biologicznej]].
 
Ustalenie wyczerpującej definicji gatunku okazało się trudne. Próby takie są nadal podejmowane, ponieważ jest to pojęcie kluczowe dla praktyki badawczej naukowców i działań ruchu na rzecz ochrony przyrody. [[Karol Linneusz]] (a za nim wielu innych) przyjmował, że gatunki są czymś stałym, jednak obecnie wiadomo, że procesy [[ewolucja|ewolucyjne]] powodują ich przemiany i stopniowe przechodzenie jednych gatunków w inne. Często gatunek definiuje się jako największą grupę [[organizm]]ów, spośród której dwa osobniki są w stanie [[rozmnażanie|rozmnożyć się]] (zazwyczaj [[rozmnażanie płciowe|płciowo]]), wydając [[płodność|płodne]] potomstwo. Jest to definicja ogólnie trafna, jednak błędna w wielu [[Problem koncepcji gatunku|szczególnych przypadkach]]. Przykładowo nie znajduje ona zastosowania dla [[mieszaniec|mieszańców]], w [[kompleks gatunków|kompleksach gatunków]] złożonych z setek podobnych [[mikrogatunek|mikrogatunków]] oraz [[Gatunek pierścieniowy|gatunków pierścieniowych]]. W ich przypadku zaciera się granica między blisko spokrewnionymi gatunkami. Jest również niemożliwa do zastosowania w sytuacji [[rozmnażanie bezpłciowe|rozmnażania bezpłciowego]], czy w przypadku [[organizmy kopalne|organizmów kopalnych]], których rozrodu zbadać nie można. W [[paleontologia|paleontologii]] używa się więc koncepcji [[chronogatunek|chronogatunku]]. Inne sposoby definiowania gatunku mogą odbywać się z pomocą badań [[kariotyp]]ów, [[Sekwencjonowanie DNA|sekwencji DNA]], [[Morfologia (biologia)|morfologii]], [[Zachowanie|zachowania]] czy [[nisza ekologiczna|nisz ekologicznych]].
 
Każdy gatunek otrzymuje [[Binominalne nazewnictwo gatunków|dwuczłonową (binominalną) nazwę]]. Pierwszy jej człon określa [[Rodzaj (biologia)|rodzaj]], do którego należy, a drugi znany jest jako epitet gatunkowy bądź nazwa gatunkowa. W języku angielskim istnieje tu rozróżnienie na ''specific name'' i ''specific epithet'' (zwykle używane w [[Nomenklatura botaniczna|nomenklaturze botanicznej]] i czasami [[Nomenklatura zoologiczna|zoologicznej]]). Np. ''[[boa dusiciel|Boa constrictor]]'' jest jednym z gatunków rodzaju ''[[Boa (rodzaj)|Boa]]''.