Galas: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne |
uzupełnienie wiadomości |
||
Linia 1:
[[Plik:Cynips quercusfolii
[[Plik:Eriophyes
[[Plik:Fagus sylvatica2.jpg|mały|Galas na liściu buka wywołany przez pryszczarka bukowca czyli garnusznicę bukową]]
'''Galas, cecydium{{r|Gryziak-2005}}, galasówka''' (łac. ''galla'') – w szerszym ujęciu do utworów galasowych zaliczane są patologiczne narośla powstałe w wyniku rozrostu [[tkanki roślinne]]j na [[liść|liściach]], [[łodyga|łodydze]] lub [[korzeń|korzeniach]]{{r|Mendes-2009}}. Szczególnym utworem są galasy wytwarzane u roślin zaatakowanych przez owady – [[galasówkowate|galasówki]]{{r|Strasburger-1972}}. Galasy to także [[brodawki korzeniowe]] oraz struktury określane jako [[czarcia miotła|czarcie miotły]]{{r|Strasburger-1972}}{{r|Gryziak-2005}}. Powstawanie galasów może być indukowane przez [[wirusy]]{{r|Hatta-1982}}, [[bakterie]], [[grzyby]], [[nicienie]], [[Roztocze (pajęczaki)|roztocza]] lub [[owady]]{{r|Krishnan-1988}}. Ponadto mianem galasów określa się wyrośla na [[koralowce|koralowcach]] wywoływane przez niektóre [[kraby]] z rodziny [[Cryptochiridae]]{{r|Klompmaker}}.
Linia 6 ⟶ 7:
== Podział ==
[[Plik:Hartigiola annulipes (Cecidomyiidae sp.) gall, Doorwerth, the Netherlands - 2.jpg|mały|Galas na liściu buka zwany hartigiolówka bukowa]]
[[Plik:Pontania proxima 01.JPG|mały|Galaks na liściu wierzby wywołany przez naroślarza iwowca]]
[[Plik:Pemphigus spirothecae 20050831 498.jpg|mały|Galaks na topoli powstały przez mszycę zwaną przerostek skrętnik ]]
[[Plik:Adelges laricis 1 bialowieza beentree.jpg|mały|Galas ochojnika modrzewiowo-świerkowego]]
[[Plik:Tetraneura ulmi (Aphididae) - (gall), Elst (Gld), the Netherlands - 3.jpg|mały|Galas torebnicy wiązowej]]
[[Plik:Diplolepis rosae R.H (10).JPG|mały|Galas szypszyńca różanego]]
[[Plik:Corsehillmuir witch's broom.JPG|mały|Czarcia miotła]]
Wyróżniane są galasy organoidowe i histoidowe. Te pierwsze są silnie zmienionymi, jednak dającymi się rozpoznać, organami roślin żywicielskich. Tego typu galasem są czarcie miotły, będące rozgałęzieniami liści na szczycie pędu. Galasy histoidowe mają budowę odmienną od organów roślin. Przybierają formę narośli na częściach łodyg, liści lub korzeni. Przykładem tego typu utworu galasowego jest narośl powstająca po nakłuciu [[zawiązek|zawiązków]] pędów i liści przez [[szypszyniec różany|szypszyńca różanego]]{{r|Strasburger-1972}}.
| |||