Józef Potocki (1673–1751): Różnice pomiędzy wersjami

|data śmierci = [[1751]]

'''Józef Potocki''' herbu [[Pilawa (herb szlachecki)|Pilawa]] (ur. w [[1673]] roku – zm. 16 lub [[19 maja]] [[1751]] roku<ref>Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 315.</ref>) – [[kasztelanowie krakowscy|kasztelan krakowski]] w [[1748]] roku, [[wojewodowie poznańscy i wielkopolscy|wojewoda poznański]] w [[1744]] roku, [[hetman wielki koronny]] w [[1735]] roku, [[wojewodowie kijowscy|wojewoda kijowski]] w [[1702]] roku, starosta halicki w latach [[1697]]-[[1717]]<ref>Urzędnicy województwa ruskiego XIV-XVIII wieku. (Ziemie halicka, lwowska, przemyska, sanocka). Spisy". Oprac. Kazimierz Przyboś. 1987, s. 380.</ref>, marszałek [[Trybunał Główny Koronny|Trybunału Głównego Koronnego]] w [[1699]] i [[1723]] roku<ref>Herbarz polski, t. I, Lipsk 1839-1846, s. 382.</ref>, starosta [[leżajsk]]i<ref>[http://www.wilanow-palac.pl/garnitur_oltarzowy_do_kaplicy_matki_bozej_w_kosciele_bernardynow_w_lezajsku_fundacja_hetmana_wielkiego_koronnego_jozefa_potockiego_z_1752_roku.html], 4 akapit</ref>, starosta bolemowski<ref>Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 315.</ref>, starosta śniatyński w [[1706]] roku<ref>Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 237.</ref>, starosta czerwonogrodzki w [[1706]] roku<ref>Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 250.</ref>.

[[Plik:Wiktoria z Leszczyńskich Potocka.jpg|thumb|right|190px240px|Wiktoria z Leszczyńskich Potocka]]

W [[1702]] został [[Województwo kijowskie|wojewodą kijowskim]]. W [[1703]] przyczynił się do stłumienia buntu [[Semen Palej|Semena Paleja]] na Ukrainie. Początkowo stronnik saski, urażony przez [[August II Mocny|Augusta II]], przeszedł [[1705]] na stronę [[Stanisław Leszczyński|Leszczyńskiego]], od którego otrzymał [[Hetman polny koronny|buławę polną]] (1706), potem wielką (1707). W 1705 roku potwierdził ''[[pacta conventa]]'' Stanisława Leszczyńskiego<ref>Articuli pactorum conventorum Stanów tej Rzeczypospolitej i W. X. L. i państw do nich nalężących z Posłami JKM [...], s. 23.</ref>. W [[1706]] roku dowodził prawym skrzydłem w przegranej [[bitwa pod Kaliszem (1706)|bitwie pod Kaliszem]], gdzie dostał się do niewoli. W [[1708]] r. przegrał bitwę pod [[Bitwa pod Koniecpolem (1708)|Koniecpolem]]. Po [[Bitwa pod Połtawą|bitwie połtawskiej]] przedarł się ze swym wojskiem na [[Węgry]], gdzie służył w armii [[Franciszek II Rakoczy|Franciszka Rakoczego]]. W roku [[1710]] przedostał się do [[Bendery|Bender]], gdzie został przywódcą emigracji antyrosyjskiej. W roku [[1711]] roku dowodził nieudaną wyprawą stronników [[Stanisław Leszczyński|Stanisława Leszczyńskiego]] do Polski: 12 lutego wraz z Kozakami hetmana [[Filip Orlik|Filipa Orlika]], [[Chanat Krymski|Tatarami]], Turkami ruszył na Ukrainę z Bender. Wróciwszy [[1714]] do kraju, wraz z ówczesnym biskupem warmińskim [[Teodor Andrzej Potocki|Teodorem Potockim]] (późniejszym [[Prymas Polski|prymasem]]) przewodził opozycji przeciw dworowi. W [[1733]] roku podpisał elekcję [[Stanisław Leszczyński|Stanisława Leszczyńskiego]]<ref> Jerzy Dunin-Borkowski i Mieczysław Dunin-Wąsowicz, ''Elektorowie królów Władysława IV., Michała Korybuta, Stanisława Leszczyńskiego i spis stronników Augusta III.'' Lwów 1910, s. 175.</ref>, [[regimentarz]] [[konfederacja dzikowska|konfederacji dzikowskiej]] następnie, pogodziwszy się [[1735]] formalnie z [[August III Sas|Augustem III]], został [[Hetman wielki koronny|hetmanem wielkim koronnym]]. W 1735 roku podpisał uchwałę Rady Generalnej [[konfederacja warszawska (1733)|konfederacji warszawskiej]]<ref>Uchwała Rady Generalnej Konfederacji, 1735, s. 20.</ref>. W [[1743]] roku otrzymał godność wojewody poznańskiego, w 1748 roku [[kasztelanowie krakowscy|krakowskiego]].

Wraz z prymasem Teodorem Potockim przewodził stronnictwu [[Republikanci|"republikantów"]], zwalczał rządy wettyńskie i [[Familia (stronnictwo)|"Familię"]], przeciw którym wchodził w porozumienia ze Szwecją, Turcją i Prusami, przygotowywał zbrojną konfederację. w latach [[1729]]-[[1750]] przyczynił się do zerwania 9 sejmów. W rezultacie wichrzeniami swymi przyczynił się do udaremnienia [[Aukcja wojska|aukcji wojska]] na sejmach.