Wikipedia

Oblężenie Wiednia (1529): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m b.dr.
213
Znaczniki: Usunięcie całej zawartości strony blanking (filtr nadużyć)
Linia 1:
{{inne znaczenia|oblężenia Wiednia w roku 1529|inne [[Bitwa pod Wiedniem|bitwy o tej samej nazwie]]}}
{{Wojna infobox
|nazwa = Oblężenie Wiednia
|epoka = nowożytność
|konflikt = [[I wojna austriacko-turecka]] 1526–1555
|grafika = Siegeofvienna1529.jpg
|opis grafiki = Miedzioryt przedstawiający oblężenie Wiednia
|czas = 27 września – 14 października 1529
|miejsce = [[Wiedeń]]
|terytorium = Austria
|przyczyna =
|wynik = zwycięstwo Austrii
|strona1 = [[Monarchia Habsburgów|Austria]]
|strona2 = [[Imperium Osmańskie]]
|dowódca1 = [[Wilhelm von Roggendorf]]<br />[[Niklaus hrabia Salm]] †
|dowódca2 = [[Sulejman Wspaniały|Sulejman I]]<br />[[Pargalı İbrahim Pasza]]
|siły1 = ok. 24 tys., 72 dział
|siły2 = ok. 86 tys. (z taborem około 250 tys.)
|straty1 = niewielkie
|straty2 = ok. 20 tys.
|kod mapy = Wiedeń
|współrzędne =
|commons =
}}
{{Podboje Turcji Osmańskiej}}
{{Wojny austriacko-tureckie}}
'''Oblężenie Wiednia w 1529 roku''' – trwające od 27 września do 14 października 1529 r. oblężenie [[Wiedeń|Wiednia]] przez armię [[Imperium Osmańskie|Turków osmańskich]], zakończone jej odstąpieniem od miasta.
 
== Wprowadzenie ==
Wiedeń był oblegany przez Turków tylko 4 razy. W roku 1354 Osmanowie zajęli [[Gallipoli (półwysep)|Gallipoli]]. Do końca XV w ich rękach znajdowała się większa część południowo-wschodniej Europy. Kolejnym celem było [[Cesarstwo Bizantyńskie|Bizancjum]], po zdobyciu którego Turcy podporządkowali sobie większą część [[Grecja|Grecji]], a w konsekwencji [[Macedonia (kraina historyczna)|Macedonię]], [[Bułgaria|Bułgarię]], [[Serbia|Serbię]] oraz [[Hercegowina|Hercegowinę]]. Na początku XVI w. Turcy kontynuowali podboje rozciągając swoje panowanie na ziemie [[Arabia|arabskie]] i [[Iran|perskie]].
 
Za panowania sułtana [[Sulejman Wspaniały|Sulejmana Wspaniałego]] celem Turków od roku 1520 stały się [[Węgry]]. W roku 1521 Osmanowie zdobyli [[Belgrad]], należący wówczas do Węgier. Pięć lat później w roku 1526 doszło do decydującego starcia Turków z Węgrami pod [[Mohacz]]em. Król węgierski [[Ludwik II Jagiellończyk]] poniósł śmierć podczas bitwy, co spowodowało objęcie władzy przez arcyksięcia [[Ferdynand I Habsburg|Ferdynanda Austriackiego]] jako [[regent]]a [[Czechy|Czech]] i Węgier. Objęcie władzy przez Ferdynanda było wynikiem zawartego w roku 1515 traktatu sukcesyjnego [[Habsburgowie|Habsburgów]] z Węgrami. Część szlachty węgierskiej stanęła w opozycji, wybierając na króla swojego kandydata [[Jan Zápolya|Jana Zapolyę]], księcia [[Siedmiogród|Siedmiogrodu]], który oddał się pod opiekę Osmanom. W tej sytuacji doszło do wybuchu konfliktu pomiędzy Ferdynandem I a Zapolyą, co wykorzystał sułtan turecki, organizując kampanię na rdzenne tereny Habsburgów. W tym czasie wojska Habsburgów zaangażowane były we [[Włochy|Włoszech]], walcząc z [[Francuzi|Francuzami]] w trakcie [[wojny włoskie]]j. Sytuacja ta była wymarzoną okazją dla Sulejmana na zaatakowanie Habsburgów.
 
== Oblężenie ==
=== Początek oblężenia ===
Sulejman zmobilizował olbrzymie siły, które wyruszyły z Konstantynopola dnia 10 kwietnia 1529 r, kierując się na Wiedeń. Po drodze dołączały się do nich liczne garnizony tureckie i węgierskie. Marsz przez Węgry przebiegał niezwykle powolnie, co spowodowane było brakiem jakiejkolwiek sieci dróg i licznymi deszczami, które zamieniały ziemię w błoto. Po pięciu miesiącach od chwili wyruszenia, pierwsze oddziały Osmanów (20&nbsp;tys. jazdy tureckiej, tzw. ''akincilar'') dotarły w końcu w okolice Wiednia. Siły te miały za zadanie paraliżowanie oporu miejscowej ludności cywilnej.
 
Dnia 23 września pod stolicę podeszły główne siły Turków, które do dnia 27 września całkowicie otoczyły miasto. Armia Osmanów liczyła ponad 200 tys. ludzi, większą cześć z nich jednak stanowiła czeladź zajmująca się taborem. Najwartościowsza część armii liczyła około 80 tys. tureckich i 6&nbsp;tys. węgierskich żołnierzy Jana Zapolyi. Oprócz licznej jazdy anatolijskiej ([[Spahisi (Turcja)|spahisi]]), znajdowało się w niej około 20&nbsp;tys. janczarów, 18&nbsp;tys Serbów i Mołdawian. Fatalny stan dróg uniemożliwił Turkom transport ciężkich armat w okolice Wiednia. Na miejscu dysponowali oni zaledwie 300 lekkimi działami. Dużą rolę spełniały wielbłądy, których około 22&nbsp;tys. wykorzystywano podczas marszu na austriacką stolicę Habsburgów.
 
Miasta bronił garnizon wojskowy, milicja miejska i setki [[Niemcy|niemieckich]] oraz hiszpańskich żołnierzy. Łącznie obrońcy dysponowali siłami 22 tys. piechoty i 2&nbsp;tys. jazdy. Piechota (landsknechci) uzbrojona była w piki i arkebuzy. Żołnierze ci stosowali taktykę walk sprawdzoną podczas wojen włoskich. Przewaga oblegających była jednak widoczna, a wartość obronna XIII-wiecznych murów miejskich – niewielka. W tej sytuacji Ferdynand I zwrócił się o pomoc do Świętego Cesarstwa Rzymskiego, a także do swojego brata [[Karol V Habsburg|Karola V]], który jednak zaangażowany był w walki z Francuzami we Włoszech.
 
Obroną Wiednia dowodzili Niklaus hrabia Salm i Wilhelm von Roggendorf. Hrabia Salm nakazał wzmocnienie murów miejskich umocnieniami ziemnymi, po czym ustanowił pozycje dla 72 dział obronnych. Wszystkie budynki znajdujące się poza murami miejskimi zostały rozebrane na rozkaz hrabiego. Miało to zapewnić wolne pole ostrzału obrońcom i uniemożliwić atakującym znalezienie schronienia. Następnie hrabia zarządził ewakuację tysięcy kobiet i dzieci, które później podczas odwrotu wpadły w ręce Osmanów. Większość z nich sprzedana została w niewolę lub zmarła zamęczona na śmierć.
 
Dnia 27 września Sulejman wysłał do miasta delegację, która zażądała od obrońców miasta kapitulacji, gwarantując bezpieczeństwo garnizonowi miasta i ludności cywilnej. W oczekiwaniu na poddanie miasta Turcy rozpoczęli szturm miasta, który zakończył się niepowodzeniem. Rozpoczęły się walki o Wiedeń.
 
=== Walka w ciemnościach ===
Artyleria Osmanów rozpoczęła ostrzał, który okazał się nieskuteczny. Brak ciężkich dział był tu szczególnie dotkliwy. Następnie pod osłoną dział Turcy przystąpili do minowania przedmurza. Minerzy skoncentrowali swoje wysiłki na południowej bramie miasta. Po tym jak jeden z chrześcijańskich żołnierzy zbiegł z szeregów tureckich i przekazał obrońcom Wiednia plany tureckie, hrabia Salm zarządził wysłanie kontroddziału minerskiego. Ten po pewnym czasie natknął się pod ziemią na Turków. Wybuchły wówczas brutalne walki, w trakcie których nie używano broni palnej, gdyż minerzy obu stron obładowani byli prochem strzelniczym. W wyniku tych walk lepsi okazali się lepiej opancerzeni obrońcy miasta. Nie byli oni jednak w stanie zapobiec wybuchowi wszystkich min, które spowodowały liczne wyłomy w murach. W miejscach tych od razu doszło do gwałtownych walk. Obrońcy w miejscach wyłomów budowali palisady ziemne, kopali głębokie rowy i tworzyli formacje składające się z pikinierów i arkebuzerów, którzy odpierali ataki janczarów.
 
=== Szturm Osmanów ===
Dnia 12 października Turcy dokonali w murach olbrzymiego wyłomu (tzw. Wyłom Sulejmana), po czym nastąpił wielki atak na miasto. Jednak i tym razem Turkom nie udało się wedrzeć do Wiednia. Straty tureckie podczas tego ataku wyniosły 1200 janczarów. Późnym wieczorem Sulejman zwołał radę wojenną. Sytuacja zaopatrzeniowa nie wyglądała najlepiej, a posiłki utknęły gdzieś po drodze. Poza tym nadchodziła zima, co wykluczało dalsze oblężenie. Po raz pierwszy w historii państwa Osmanów janczarzy uzależnili dalszą służbę od wypłaty zaległego żołdu. Mimo to jeszcze 14 października Osmanom udało się wysadzić mury w południowej części miasta. Obrońcy ponownie ustawili w tym miejscu pikinierów, którzy krwawo odparli janczarów.
 
=== Odwrót ===
Po nieudanym ataku janczarzy, wbrew woli dowódców, przerwali walki. Następnie wycofali się do obozu tureckiego. W nocy z 14 na 15 października nastąpił odwrót armii tureckiej. Osmanowie na miejscu pozostawili wszystko to, czego nie mogli zabrać. Na skutek wielkiego nieporządku podczas odwrotu, wielu jeńcom udało się uciec do miasta. Po rozebraniu obozu, gdy Turcy rozpoczynali odwrót, rankiem dnia 15 października zaczął padać śnieg. Osmanowie wycofali się do Belgradu, skąd zamierzali przeprowadzić nowy atak na Węgry. Tym razem oblegli miasto Szigetvar, które udało im się zdobyć.
 
== Wynik ==
Turcy stracili pod Wiedniem prawie 20 tys. ludzi, wśród których znaczną liczbę stanowili [[janczarzy]] i [[Spahisi (Turcja)|spahisi]]. Straty obrońców miasta były zdecydowanie niższe, na skutek ran i chorób zmarło jednakże kilka tysięcy ludzi. Następstwa walk okazały się tragiczne dla okolicy miasta, która została spustoszona i wyludniona.
 
== Bibliografia ==
* Jan N.Lorenzen: ''1529- Die Belagerung Wiens''. Campus Verlag, Frankfurt 2006.
 
{{kontrola autorytatywna}}
 
{{SORTUJ:Wiedeń, 1529}}
[[Kategoria:Bitwy w historii Austrii]]
[[Kategoria:Bitwy Imperium Osmańskiego]]
[[Kategoria:Historia Wiednia|Oblężenie Wiednia (1529)]]
[[Kategoria:Oblężenia w Europie]]
[[Kategoria:Wydarzenia 1529|Oblężenie Wiednia (1529)]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Oblężenie_Wiednia_(1529)”