Perseusz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
m Anulowanie wersji 57747495 autorstwa 87.207.120.96 (dyskusja)
Znacznik: Anulowanie edycji
Linia 29:
 
== Geneza mitu o Perseuszu ==
Istnieje przypuszczenie, że znane współcześnie mity o Perseuszu stanowią fałszywą interpretację mitów o [[Hermes]]ie, określanym przymiotem ''Pterseus'' – niszczyciel. To Hermes posiadał przypisywane Perseuszowi atrybuty – skrzydlate sandały, hełm – i przedmioty, które heros zdobył podczas swoich wędrówek – oko, wieszczy ząb, diamentowy sierp, torbę ze skóry żurawia, maskę [[Gorgony]] i lustrzaną tarczę. Oko i ząb Hermes dostał od [[Parki|Park]], dzięki czemu zdobył możliwość opanowania tajemnego alfabetu drzew w świętym zagajniku Gorgon w [[Tartessos]]. Sierpem mógłbmógł ścinać gałęzie i chować je do torby. Za pomocą maski Gorgony odstraszał niewtajemniczonych w misteria księżycowe{{r|Graves9}}.
 
== Rodowód ==
Linia 101:
Chwilę później z wody wynurzyło się piekielnie syczące monstrum{{r|P}}, chcące pożreć dziewczynę{{r|G}}. Perseusz podjął z potworem walkę opisaną w [[Metamorfozy|Przemianach]] [[Owidiusz]]a. Uciekając przed paszczą groźnego morskiego potwora, raził zakrzywionym mieczem jego pokryty łuską grzbiet, boki, długą szyję i rybi ogon. Po męczącej walce udało mu się zabić potwora{{r|Pi}}, choć można też napotkać informacje, wedle których za pomocą magicznych przedmiotów od nimf pokonał go z łatwością{{r|G}}. W podzięce bogom wybudował potem 3 ołtarze: dla [[Atena|Ateny]], Hermesa i [[Zeus]]a. Tymczasem rośliny morskie przesiąkły krwią pozostawionej na brzegu głowy Gorgony, zmieniając się w [[koralowce]]{{r|Corretti29}}. Heros oswobodził Andromedę i zaprowadził ją do pałacu jej ojca, który oddał mu córkę za żonę{{r|P}}. Małżeństwo doszło do skutku mimo spisku, który obmyślił [[Fineus (syn Belosa)|Fineus]]{{r|S}}, brat władcy i stryj dziewczyny. Był z nią już wcześniej zaręczony i nie cieszył się wobec tego z przybycia rywala{{r|G}}. Zebrawszy liczną grupę mężczyzn, wtargnął na uroczystości weselne{{r|Corretti29}}. Odkrywszy spisek, syn Zeusa wyciągnął z sakwy głowę Gorgony, zamieniając Fineusa i jego towarzyszy w kamienne posągi{{r|G}}.
 
Mit o uwolnieniu Andromedy przez Perseusza prawdopodobnie został zainspirowany [[Mitologia babilońska|mitologią babilońską]], [[Mitologia ugarycka|ugarycką]] bądź [[Religia kananejska|filistyńską]]. Potwór morski jest [[Emanacja|emanacją]] babilońskiej [[Tiamat]] bądź hebrajskiej [[Rahab]]. Andromeda jako rozpustna [[Isztar]], [[Astarte (bogini)|Asztarte]] bądź [[Afrodyta]] została przykuta do skały przez [[Marduk|Marduka-Bela]] lub [[Jahwe]]. Więźniarka nie spodziewała się ratunku, ponieważ została ukarana przez boga; nie mogła również zostać uwolniona, gdyż jej [[hipostaza]] – morski potwór – została pokonana{{r|Graves4}}. Ze względu na wyzwolenie Syrii i księżniczki od potwora w micie wskazywano nawet echa biblijnej historii [[Wyjście Izraelitów z Egiptu|Wyjścia{{r|Roy}}]][[Perseusz#cite%20note-Roy-16|<span class="mw-reflink-text">[16]</span>]][./Perseusz#cite_note-Roy-16 <span class="mw-reflink-text"><nowiki>[16]</nowiki></span>].
 
Uwolnienie Andromedy nasuwa na myśl archetypowe w kulturze zachodniej uwolnienie kobiety. Porównuje się je z walką [[Jerzy (męczennik)|świętego Jerzego]] ze smokiem, można nawet spotkać się z opiniami, jakoby wymieniona legenda była kształtowana przez mit{{r|Ogden3}}. Racjonalistyczną interpretację mitu o Perseuszu i Andromedzie przekazał Konon. Wedle niego dziewczyna była córką króla kraju Ioppe, nazwanego później [[Fenicja|Fenicją]], a o jej rękę starało się dwóch konkurentów: Fojniks oraz Fineus, brat władcy. Kefeus wolał oddać córkę temu pierwszego, chciał to jednak ukryć przed Fineusem. Zainscenizowano więc porwanie: nieświadomą królewnę przebywającą na wysepce, gdzie składano ofiary [[Afrodyta|Afrodycie]], porwał Fojniks na statku o nazwie Wieloryb. Krzyki i błaganie o ratunek usłyszał Perseusz, który, widząc piękną dziewczynę, zakochał się w niej i pośpieszył jej na ratunek. Wywrócił okręt i porwał córkę Kefeusa, gdy marynarze stali osłupiali ze zdziwienia. Heros poślubił następnie królewnę, po czym żył razem z nią, panując w Argos{{r|G:And}}.