Park im. Wojciecha Bednarskiego w Krakowie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
podawanie współrz, parku z dokłądnością do cm to bezsens
Selso (dyskusja | edycje)
uzup. i szczegółowe uźródłowienie
Linia 17:
}}
 
'''Park im. Wojciecha Bednarskiego''' – [[park miejski]] o dużej wartości krajobrazowo-historycznej, założony pod koniec XIX w. w prawobrzeżnej części [[Kraków|Krakowa]] – [[Podgórze (Kraków)|Podgórzu]] (wówczas samodzielnym mieście)<ref name=torowska/>.
 
Park położony jest na [[Krzemionki Podgórskie|Krzemionkach Podgórskich]] w malowniczym zagłębieniu powstałym w wyniku eksploatacji [[wapień|wapieni]] i na zboczach izolowanego [[zrąb tektoniczny|zrębu]] [[Brama Krakowska (województwo małopolskie)|Bramy Krakowskiej]], na wys. 230-240 m [[n.p.m. Powstał w wyrobisku dawnego kamieniołomu [[Szkoła Twardowskiego]]. Powierzchnia 9,2 ha, wraz z tzw. Zalesieniem 13,5 ha<ref name=gorecki/>. W pobliżu znajduje się klub sportowy – [[Korona Kraków]]. W obrębie parku można wyróżnić dwie części – starsza ma charakter neoklasyczny, nowsza zaś modernistyczny<ref name=torowska/>.
 
== Historia ==
Park powstał w otoczeniu dawnego, istniejącego od [[średniowiecze|średniowiecza]], [[kamieniołom]]u (można go więc uznać za przykład [[rekultywacja|rekultywacji]] obszarów poprzemysłowych) z inicjatywy [[Wojciech Bednarski|Wojciecha Bednarskiego]], dyrektora szkoły w Podgórzu, działacza społecznego. Oficjalne otwarcie miało miejsce 19 lipca 1896 (dziesięć lat później nazwano go imieniem twórcy). Wkrótce po udostępnieniu, na wzór działalności prowadzonej w Krakowie przez dr. [[Henryk Jordan|Henryka Jordana]], pod opieką instruktorów zaczęto organizować zabawy dla dzieci i młodzieży, odbywały się również ćwiczenia podgórskiego "[[Polskie Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół"|Sokoła]]". Park urządzony był częściowo – w południowo-wschodniej części w dalszym ciągu działał kamieniołom. Około 1910 rozpoczęto nasadzenie na sąsiadującym od zachodu terenie gminnym, nazwanym Zalesieniem. Do końca [[I wojna światowa|I wojny światowej]] istniały na terenie parku trzy pomniki: [[Jan III Sobieski|Jana III Sobieskiego]], [[Tadeusz Kościuszko|Tadeusza Kościuszki]] i [[Adam Mickiewicz|Adama Mickiewicza]].<ref name=torowska/>.
 
Po likwidacji kamieniołomu w początkowych latach okresu międzywojennego włączono go do parku, m.in. wykonując schody prowadzące na jego dno, w budynku wagi kamieniołomu tworząc dwa mieszkania dla obsługi parku. W [[1937]] odsłonięto popiersie założyciela parku, rozbudowano również kompozycję roślinną wokół niego. W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] dosadzono pewną liczbę drzew [[iglaste|iglastych]]<ref name=torowska/>.
 
W latach 50 na dnie dawnego kamieniołomu funkcjonowało zimą duże lodowisko tłumnie odwiedzane przez całe rodziny. Kolorowe lampiony zamontowane nad taflą oraz przygrywająca orkiestra stwarzały wspaniały, niepowtarzalny klimat sprzyjający spotkaniom i zabawie<ref name=torowska/>.
 
W okresie powojennym zachodziły zmiany w obrębie parku, m.in. w latach 60. wybudowano prowadzące do niego szerokie reprezentacyjne schody. Ostatecznie do parku włączono Zalesienie. Likwidacji uległy zabytkowe elementy wyposażenia, m.in. żeliwne ławki i dwie istniejące wówczas studnie<ref name=torowska/>.
 
Park pełni obecnie funkcję rekreacyjną, głównie dla okolicznych mieszkańców. Mimo pewnego zaniedbania uważany za jeden z najładniejszych parków Krakowa, zwłaszcza ze względu na malownicze położenie<ref name=torowska/>.
 
[[Plik:Krakow-Park Bednarskiego 2.jpg|thumb|left|Tulipany w parku.]]
Linia 37 ⟶ 38:
Park zamieszkuje wiele gatunków ptaków oraz wiewiórki, które są na tyle oswojone, że zabierają z dłoni np. orzechy laskowe. Przy odrobinie szczęścia można spotkać tam zająca.
{{Clear|left}}
== BibliografiaPrzypisy ==
{{Przypisy|
{{cytuj książkę|imię=Joanna|nazwisko=Torowska|tytuł=Parki Krakowa – część pierwsza|miejsce=Kraków|rok=[2004]|wydawca=Sponta|isbn=8391630609}}
<ref name=gorecki>{{cytuj |url=https://www.researchgate.net/profile/Edyta_Sermet/publication/267230330_KAMIENIOLOMY_KRAKOWA_-_DZIEDZICTWO_NIEDOCENIONE/links/546f1ed30cf2b5fc1760e466.pdf|autor = Jerzy Górecki, Edyta Sermet|tytuł=Kamieniołomy Krakowa – dziedzictwo niedocenione|data dostępu = 2019-10-05}}</ref>
{{cytuj<ref książkę|imięname=torowska>Joanna|nazwisko= Torowska|tytuł=, ''Parki Krakowa – część pierwsza|miejsce='', Kraków|rok=[: wyd.Sponta, 2004], {{ISBN|wydawca=Sponta|isbn=8391630609}}</ref>
}}
 
[[Kategoria:Parki i ogrody w Krakowie|Bednarskiego Wojciecha, Park]]