Cherenkov Telescope Array: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
akt.
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
Linia 3:
'''Cherenkov Telescope Array''' (w skrócie CTA) – międzynarodowy projekt budowy naziemnych [[Obserwatorium astronomiczne|obserwatoriów astronomicznych]], przeznaczonych do badań wysokoenergetycznego [[Promieniowanie gamma|promieniowania gamma]] za pomocą techniki obrazowania atmosferycznych błysków [[Promieniowanie Czerenkowa|promieniowania Czerenkowa]]. Planowane są dwa obserwatoria, po jednym na każdej półkuli Ziemi, a w skład każdego wejdzie kilkadziesiąt zsynchronizowanych ze sobą wielkich [[Teleskop optyczny|teleskopów optycznych]]. Rejestrowane przez nie błyski niebieskiego światła pozwolą uzyskiwać informacje o [[Promieniowanie gamma|promieniowaniu gamma]] w zakresie energii od 20 G[[Elektronowolt|eV]] do ponad 100 TeV.
 
W projekt CTA zaangażowanych jest około 1100 naukowców i inżynierów z 28 krajów świata, w tym duży zespół z Polski. Budowa obserwatoriów planowana jest na lata 2014-2020. Obecnie (wrzesień 2013) projekt CTA jest na etapie konstruowania [[prototyp]]ów teleskopów2022.
 
== Szczegóły projektu ==
Projekt CTA zakłada budowę dwóch obserwatoriów, każde z zestawem kilkudziesięciu teleskopów. Jedno z nich zostanie wybudowane na [[półkula północna|półkuli północnej]] Ziemi głównie w celu obserwacji obiektów znajdujących się poza [[Droga Mleczna|Drogą Mleczną]]. Drugie powstanie na [[półkula południowa|półkuli południowej]] i będzie przeznaczone do obserwacji licznych, widocznych tam dobrze obiektów w pobliżu [[Centrum Galaktyki|centrum naszej Galaktyki]]. W skład każdego z obserwatoriów będą wchodziły teleskopy o trzech rozmiarach: „małe” teleskopy o średnicy zwierciadła 4 m, „średnie” 12 m i „duże” 24 m. Decyzja dotycząca lokalizacji nie została jeszcze podjęta (wrzesień 2013). Wśród propozycji miejsc wymieniane są: Hiszpania, Meksyk, USA, Namibia, Argentyna i Chile. Szacunkowy koszt projektu w latach 2014-2020 to około 200 mln euro. Dla porównania, całkowity koszt budowy, wyniesienia na orbitę i obsługi [[Kosmiczny Teleskop Hubble’a|Kosmicznego Teleskopu Hubble’a]] szacowany jest na 10 miliardów USD{{r|p1}}.
 
== Wkład Polski w CTA ==
W Polsce w projekt CTA zaangażowanych jest ponad 70 naukowców i inżynierów z 9 jednostek naukowych, w tym z placówek już wcześniej zaangażowanych w badania [[Promieniowanie gamma|promieniowaniu gamma]] za pomocą obserwatoriów [[High Energy Stereoscopic System|H.E.S.S.]] i [[MAGIC]]. Wszystkie działania inżynieryjne prowadzone są w szerokiej współpracy międzynarodowej, także z polskimi firmami sektora nowoczesnych technologii. Główne zadanie realizowane obecnie w Polsce to całościowa konstrukcja małego teleskopu dla CTA. Decyzja zespołu naukowców o udziale Polski w projekcie CTA została podjęta w roku 2007. Od tego momentu zaangażowanie Polski daje temu krajowi status jednego z głównych uczestników projektu. Koordynatorem Konsorcjum CTA w Polsce jest prof. Michał Ostrowski z [[Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego|Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego]].
Decyzja zespołu naukowców o udziale Polski w projekcie CTA została podjęta w roku 2007. Od tego momentu zaangażowanie Polski daje temu krajowi status jednego z głównych uczestników projektu. Koordynatorem Konsorcjum CTA w Polsce jest prof. Michał Ostrowski z [[Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego|Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego]].
 
Z inicjatywy Polski, Niemiec i Francji projekt CTA został umieszczony na europejskiej mapie drogowej wielkich infrastruktur badawczych [[ESFRI]]. Projekt znajduje się na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej, sporządzonej przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego{{r|p2}}.
Linia 24 ⟶ 23:
* analiza merytoryczna danych uzyskanych po rozpoczęciu rutynowej pracy obserwatoriów.
 
=== Polskie jednostki naukowe biorące udział w projekcie CTA ===
* [[Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego|Uniwersytet Jagielloński, Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej]]
* [[Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego|Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki, Obserwatorium Astronomiczne]]