Hiperpoprawność: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne |
m drobne techniczne, WP:SK |
||
Linia 1:
__NOTOC__
'''Hiperpoprawność''', in. '''hiperyzacja'''<ref>{{Cytuj książkę |tytuł = Język polski: poprawność, piękno, ochrona |data = 1969 |wydawca = Bydgoskie Towarzystwo Naukowe |url=http://books.google.com/books?id=t2bRAAAAMAAJ | seria = Prace popularnonaukowe | tom=4 | imię=Stanisław | nazwisko=Urbańczyk | autor link=Stanisław Urbańczyk |strony=165–178}}</ref>, '''hiperkorekcja'''{{r|hiperkorekcja}}, '''przesada poprawnościowa'''{{r|:0}} – unikanie [[forma językowa|form]] zgodnych z [[norma językowa|normą językową]] na rzecz hiperyzmów, czyli form pozbawionych aprobaty normatywnej, ale postrzeganych przez mówiącego jako lepsze{{r|:0|Jan Miodek1987}}. Hiperkorekcja polega na bezpośredniej imitacji systemowości w tworzeniu [[forma językowa|form wyrazowych]], niewłaściwym rozszerzeniu zakresu pewnej cechy językowej{{odn|Mistrík|1993|s=183}}{{r|:1}}. Do zjawiska tego dochodzi zwykle wskutek [[kontakty językowe|kontaktu]] dwóch [[odmiana językowa|odmian językowych]], np. [[dialekt niestandardowy|dialektu lokalnego]] i [[język standardowy|języka standardowego]], z których jedna uchodzi za bardziej „poprawną” i godną naśladowanią, a druga za gorszą{{r|:0}}. Bywa pojmowana jako przejaw [[niepewność językowa|niepewności językowej]] mówiącego<ref>{{Cytuj |autor = Joan Swann |tytuł = A Dictionary of Sociolinguistics |data = 2004 |isbn = 9780748616909 |wydawca = Edinburgh University Press |s=189| url = https://books.google.com/books?id=MNz0KPLT3ksC |język = en}}</ref>
== Charakterystyka ==
Zjawisko hiperyzacji wynika z opacznej lub przesadnej próby zastosowania danej zasady [[preskryptywizm (językoznawstwo)|preskryptywnej]], niewłaściwie pojętej normy, która wbrew zamiarowi prowadzi do wygenerowania formy nienormatywnej. O hiperpoprawności nie można mówić, gdy użycie niestandardowej, pozornie przesadnej formy wynika z naturalnego poczucia językowego, np. gdy występuje ona w rodzimej odmianie języka danej osoby{{r|doi10.2307/452423-s167-78}}
Hiperpoprawność przejawia się przede wszystkim w [[wymowa|wymowie]], [[fleksja|fleksji]] i [[słowotwórstwo|słowotwórstwie]]<ref>{{Cytuj |autor = [[Stanisław Urbańczyk]] |tytuł = Encyklopedia języka polskiego |data = 1992 |isbn = 8304029944 |wydanie = 2 |miejsce = Wrocław |wydawca = Ossolineum |oclc = 30953882 |s=270}}</ref>.
Linia 16:
== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name=":0">{{cytuj |autor r=Halina Karaś |rozdział=[http://www.dialektologia.uw.edu.pl/index.php?l1=leksykon&lid=595 Hiperpoprawność językowa] |
<ref name=":1">{{Cytuj | url=https://www.rp.pl/artykul/1112434-Polszczyzna-w-urzedzie--Nie-zawsze-mowimy-tak--jak-piszemy.html | data=2014-05-25 | opublikowany=rp.pl | tytuł=Polszczyzna w urzędzie: Nie zawsze mówimy tak, jak piszemy | data dostępu=2019-07-23}}</ref>
<ref name="doi10.2307/452423-s167-78">{{cytuj|autor=
<ref name="Jan Miodek1987">{{cytuj|autor r=[[Jan Miodek]]|rozdział=Hiperyzmy|tytuł=Odpowiednie dać rzeczy słowo. Szkice o współczesnej polszczyźnie|miejsce=Wrocław|data=1987}}</ref>
<ref name="Jan Miodek2006-s922923">{{cytuj|autor r=[[Jan Miodek]]|data=2006|rozdział=Błędy językowe i ich klasyfikacja|autor=Michałowski, T.;|tytuł=Encyklopedia Powszechna – encyklopedyczny słownik języka polskiego od, a do z|s=XIX (między s. 922 i 923) |miejsce=Wrocław |wydawca=Larousse}}</ref>
<ref name="hiperkorekcja">{{cytuj|autor=Magdalena Pastuchowa
}}
|