Wikipedysta:Joee/Brudnopis/Slot13: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Joee (dyskusja | edycje)
cd
Joee (dyskusja | edycje)
cd
Linia 12:
|przebieg =
{{Ulica infobox/przebieg|PT|||[[Ulica Jana Ewangelisty Purkyniego|ul. Purkyniego]]}}
{{Ulica infobox/przebieg|ULDL|||[[Plac Polski we Wrocławiu|pl. Polski]]<br>[[Bulwar Xawerego Dunikowskiego we Wrocławiu|bulwar X. Dunikowskiego]] ([[Promenada Staromiejska]])}}
|kod mapy = Wrocław
|współrzędne =
|commons = Category:Garncarska Street, Wrocław
}}
'''Ulica Garncarska''' – [[ulica]] położona we [[Wrocław]]iu na [[Stare Miasto we Wrocławiu|Starym Mieście]], w jego części nazywanej [[Wrocławskie Nowe Miasto|Nowym Miastem]]{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 1156 (Garncarska)}}{{odn|SIP|2019|loc=Osiedla Wrocławia}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=545225 (Modrzewskiego Andrzeja FryczaGarncarska)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=592-593 (Nowe Miasto)}}. Łączy ulicę Jana Ewangelisty Purkyniego z placem Polskim i bulwarem Xawerego Dunikowskiego stanowiącym w tym miejscu fragment [[Promenada Staromiejska|Promenady Staromiejskiej]]{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 1156 (Garncarska)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=225 (Garncarska)}}{{odn|SIP|2019|loc=Mapa podstawowa}}{{odn|SIP|2019|loc=Mapa przyrodnicza}}. Ulica ma 91 m długości{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 1156 (Garncarska)}}.
 
== Historia ==
Na wschód od ulicy usytuowana była [[cegielnia]]. Stąd od 1403 r. określana była nazwą ''by den czigelschewnen'' czyli Ceglana{{odn|Harasimowicz|2006|s=225 (Garncarska)}}, podobnie jak pobliski plac Polski, a ówcześnie Ceglarski{{odn|Harasimowicz|2006|s=694 (Polski)}}. Później prawdopodobnie powstały kolejne cegielnie, a także prowadzono wyrób [[Garnek|garnków]]. Z 1372 r. pochodzi wzmianka o [[Konflikt|sporze]] między [[Miasto|miastem]] a [[biskup]]em o teren tu położony{{odn|Antkowiak|1970|s=53-54 (Garncarska)}}.
 
Do do 1807 r. [[teren]] ten położony był w obrębie [[Fortyfikacja|fortyfikacji]] miejskich{{odn|Harasimowicz|2006|s=694 (Polski)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=53-54 (Garncarska)}}. Znajdowała się tu Brama Ceglarska{{odn|Antkowiak|1970|s=53-54 (Garncarska)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=88-89 (Brama Ceglarska)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=773 (Purkyniego)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=61 (Bastion Ceglarski)}}, która powstała w XIV wieku, kolejno [[przebudowa]]na w 1535 r., a w 1585 r. wyburzono [[Basteja|basteję]]{{odn|Harasimowicz|2006|s=88-89 (Brama Ceglarska)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=61 (Bastion Ceglarski)}}. Później na wschód od ulicy [[Budowa|zbudowano]] w latach 1586-1589 się [[Bastion Ceglarski]]{{odn|Harasimowicz|2006|s=694 (Polski)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=53-54 (Garncarska)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=88-89 (Brama Ceglarska)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=61 (Bastion Ceglarski)}}. Od tego roku rozpoczęto ich [[Rozbiórka|rozbiórkę]]{{odn|Harasimowicz|2006|s=694 (Polski)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=61 (Bastion Ceglarski)}}, a na północ od ulicy wzdłuż [[Brzeg (geografia)|brzegu]] rzeki [[Odra|Odry]] urządzono Promenadę Staromiejską{{odn|Harasimowicz|2006|s=694 (Polski)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=53-54 (Garncarska)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=718-719 (Promenada Staromiejska)}}, ze wzgórzem widokowym urządzonym na [[relikt]]ach bastionu, obecnie Wzgórze Polskie{{odn|Antkowiak|1970|s=53-54 (Garncarska)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=61 (Bastion Ceglarski)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=1005 (Wzgórze Polskie)}}, zapewniające widok na [[Panorama (geografia)|panoramę]] historycznej zabudowy [[Ostrów Tumski we Wrocławiu|Ostrowa Tumskiego]]{{odn|Harasimowicz|2006|s=1005 (Wzgórze Polskie)}}. Z ulicą Garncarską łączyła się nieistniejąca dziś [[Ulica Polska we Wrocławiu|ulica Polska]] (Polnischegasse, Basteigasse) biegnąca niegdyś do [[Ulica Bernardyńska we Wrocławiu|ulicy Bernardyńskiej]], zlikwidowana w 1964 r.{{odn|Harasimowicz|2006|s=692 (Polska)}}.
 
Po zachodniej stronie ulicy znajduje się kompleks zabudowy należący dziś do [[Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu|Akademii Sztuk Pięknych]], a wcześniej zbudowany dla potrzeb zbudowano Królewskiej Szkoły Sztuki, Budownictwa i Rzemiosła, użytkowany od 1867 r.{{odn|Harasimowicz|2006|s=694 (Polski)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=53-54 (Garncarska)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=545 (Modrzewskiego Andrzeja Frycza)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=192-193 (Polski pl.)}}.
przy ul. od 1811 do 1845 mieściło się ewangelickie seminarium nauczycielskie{{odn|Wratislavia.net n-p|2012|s=133 (Seminargasse)}}
 
Południową oś widokową ulicy zamyka kompleks zabudowy z [[Rotunda|rotundą]], w której eksponowana jest [[Panorama Racławicka]]. Jego [[budowa]] rozpoczęła się 10.11.1966 r. [[Autor]]ami projektu byli Ewa Dziekońska i [[Marek Dziekoński]]{{odn|Antkowiak|1970|s=214-215 (Purkyniego)}}. Autorami zaś samej [[Panorama (malarstwo)|panoramy]] byli [[Jan Styka]] i [[Wojciech Kossak]], dziś upamiętnieni również w nazwie przylegającej do kompleksu [[Ulica Jana Styki i Wojciecha Kossaka we Wrocławiu|ulicy Jana Styki i Wojciecha Kossaka]]. Otwarcie ekspozycji z panoramą miało miejsce 1985 r.{{odn|Harasimowicz|2006|s=648 (Panorama Racławicka)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=173 (Dziekoński Marek M.)}}
 
== Nazwy ==
W swojej historii ulica nosiła następujące [[Nazwa własna|nazwy]]:
 
* Garncarska''By den czigelschewnen'' (Ceglana), od 1403 r. do 1945 r.{{odn|Harasimowicz|2006|s=438 (Kraińskiego Wincentego)}}{{odn|Wratislavia.net n-p|2012|s=133 (Seminargasse)}}{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 1156225 (Garncarska)}}.
* Garncarska, od 1945 r.{{odn|Harasimowicz|2006|s=225 (Garncarska)}}{{odn|Wratislavia.net n-p|2012|s=133 (Seminargasse)}}{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 1156 (Garncarska)}}.
 
Współczesna nazwa ulicy została nadana przez Zarząd Miejski i ogłoszona w [[Kurenda|okólniku]] nr 97 z 31.11.1945 r.{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 1156 (Garncarska)}}.
 
== Układ drogowy ==
Do ulicy przypisana jest [[droga gminna]] numer 105000D o długości 91 m{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 1156 (Garncarska)}} [[Droga klasy L|klasy lokalnej]]{{odn|Uchwała RMWr|2018|loc=§32 ust. 2 pkt 1}} położona na [[Działka gruntu|działkach]] o łącznej [[Pole powierzchni|powierzchni]] 785 [[Metr kwadratowy|m<sup>2</sup>]]{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 1156 (Garncarska)}}{{odn|SIP|2019|loc=Mapa własności, dz. Stare Miasto, AR_28, 8}}. Ulica biegnie od ulicy Jana Ewangelisty Purkyniego do placu Polskiego{{odn|ZDiUM ulice|2019|loc=poz. 1156 (Garncarska)}}{{odn|SIP|2019|loc=Mapa podstawowa}}. W całości objęta jest strefą ograniczenia prędkości do 30 [[Kilometr na godzinę|km/h]].{{odn|SIP|2019|loc=Komunikacja, utrudnienia}}. Wzdłuż ulicy dopuszczono [[kontraruch rowerowy]]{{odn|SIP|2019|loc=Mapa rowerowa}}.
 
Ulice powiązane z ulicą Garncarską:
Linia 41 ⟶ 46:
 
== Zabudowa i zagospodarowanie ==
Po zachodniej stronie ulicy znajduje się kwartał zabudowy śródmiejskiej z kompleksem budynków Akademii Sztuk Pięknych{{odn|Harasimowicz|2006|s=694 (Polski)}}{{odn|Antkowiak|1970|s=53-54 (Garncarska)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=25-26 (Akademia Sztuk Pięknych)}}. Północny kraniec i wschodnia strona ulicy to [[Miejska przestrzeń zielona|tereny zielone]] placu Polskiego, Promenady Staromiejskiej i Wzgórza Polskiego urządzonego na reliktach Bastionu Ceglarskiego{{odn|SIP|2019|loc=Mapa przyrodnicza}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=694 (Polski)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=61 (Bastion Ceglarski)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=718-719 (Promenada Staromiejska)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=1005 (Wzgórze Polskie)}}. Znajduje się tu nieużytkowany budynek dawnego [[szalet]]u miejskiego{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}. Zaś przy południowym krańcu ulicy za ulicą Jana Ewangelisty Purkyniego znajduje się kompleks zabudowy z rotundą Panoramy Racławickiej{{odn|Harasimowicz|2006|s=773 (Purkyniego)}}{{odn|Harasimowicz|2006|s=648 (Panorama Racławicka)}}.
 
 
 
 
Ulica położona jest w obszarze znajdującym się na [[Wysokość bezwzględna|wysokości bezwzględnej]] pomiędzy 117,5 a 118,5 m [[n.p.m.]]{{odn|SIP|2019|loc=Mapa wysokościowa}}. Teren po wschodniej stronie ulicy jest objęty [[Rejon statystyczny|rejonem statystycznym]] nr 933170, w którym [[gęstość zaludnienia]] wynosiła 6389 [[Osoba|osób]]/[[Kilometr kwadratowy|km<sup>2</sup>]] przy 493 osobach [[Adres zameldowania|zameldowanych]], natomiast teren po stronie zachodniej objęty jest rejonem statystycznym nr 933180 w którym gęstość zaludnienia wynosiła 60 osób/km<sup>2</sup> przy 19 osobach zameldowanych (według stanu na dzień 31.12.2018 r.{{odn|SIP|2019|loc=Demografia}}.
Linia 73 ⟶ 76:
| Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych – II, obecnie Akademia Sztuk Pięknych – wydziały<br>pl. Polski 3-4{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=poz. 6623}}
| 1905 r.<br>brak ochrony{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|GEZ|2019|loc=poz. 6623}}
|
| [[Plik:Akademia Sztuk Pięknych pl. Polski 3-4 Fot BMaliszewska.JPG|160px]]
|-
| style="text-align:center" colspan=3 | '''zamknięcie osi widokowej w kierunku południowym'''
Linia 88 ⟶ 91:
|-
| Bastion Ceglarski, od początek XIX wieku - wzgórze widokowe, obecnie Wzgórze Polskie, działka nr 9/1, AM-28, obręb Stare Miasto{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|NID|2019|s=212}}{{odn|GEZ|2019|loc=poz. 7189}} (plac Polski{{odn|NID|2019|s=212}})
| 1585 r., XVII wiek (rawelin), XVIII wiek (przebudowy), 2 połowa XVIII wieku (luneta), 1807 r. (prace rozbiórkowe), lata 70.-80. XX wieku (prace [[Renowacja|renowacyjne]]){{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}<br>XVI-XVIII wiek{{odn|NID|2019|s=212}}<br>A/5260/210 z dnia 30.12.1970 r.{{odn|SIP|2019|loc=Gminna Ewidencja Zabytków}}{{odn|NID|2019|s=212}}{{odn|GEZ|2019|loc=poz. 7189}}
| [[plik:Vroclavo, Brika bastiono, 45.jpeg|160px]]
|}