Dolina Bolechowicka: Różnice pomiędzy wersjami

'''Dolina Bolechowicka''' – dolina na [[Wyżyna Olkuska|Wyżynie Olkuskiej]], znajdująca się między [[Karniowice (powiat krakowski)|Karniowicami]] a [[Bolechowice (województwo małopolskie)|Bolechowicami]], około 15 km od [[Kraków|Krakowa]]. Wchodzi w skład [[Park Krajobrazowy Dolinki Krakowskie|Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie]]<ref name=jura>''Jura Krakowsko-Częstochowska. Informator turystyczny'', Ogrodzieniec, Związek Gmin Jurajskich, 2018, {{ISBN|978-83-947430-8-6}}</ref>. Wejście do dolinki stanowi tzw. [[Brama Bolechowicka]] zbudowana z wapiennych, widocznych z daleka skał o wysokości ok. 25 m<ref name=haciski>Paweł Haciski, ''Południowa część Jury Krakowsko-Częstochowskiej'', Warszawa, RING, 2015, {{ISBN|978-83-937960-0-7}}</ref>. Tuż przed bramą, oraz zaraz za nią znajdują się na łagodnych zboczach niewielkie łąki, na których zwykle odpoczywają turyści. Później dolina zwęża się tworząc zalesiony parów. Dnem doliny płynie niewielki potok [[Bolechówka]], w skałach przed Bramą Bolechowicką znajduje się duże krasowe źródło będące [[pomnik przyrody|pomnikiem przyrody]]<ref name=jura/>.

Jest to jedna z najkrótszych podkrakowskich dolinek (ma długość około 1,5 km), ale bardzo atrakcyjna widokowo. Kilkaset metrów od Bramy Bolechowickiej idąc w głąb doliny, znajduje się dwustopniowy wodospad – rzadkość na terenie [[Wyżyna Krakowsko-Częstochowska|Jury Krakowsko-Częstochowskiej]]. Zbocza doliny w jej dolnej części pokrywają [[grąd|lasy grądowe]], wyżej dominuje bór mieszany z przewagą [[sosna zwyczajna|sosny zwyczajnej]] i [[dąb bezszypułkowy|dębu bezszypułkowego.]] Na wylesionych, stromych zboczach znajdują się [[murawa kserotermiczna|murawy kserotermiczne]]. Tablice opracowane przez specjalistów z [[Akademia Górniczo-Hutnicza|Akademii Górniczo-Hutniczej]] w Krakowie w ramach projektu [[Małopolski Szlak Geoturystyczny]] informują o budowie geologicznej tego wąwozu. Wapienie budujące dolinę pochodzą z okresu [[Jura|jury]]. Są to głównie skaliste rafopodobne wapienie z domieszkami wapieni okruchowych. Powstały w płytkim morzu, jakie w [[Jura późna|późnej jurze]] znajdowało się na tych terenach. Ich budowa geologiczna wskazuje, że znajdują się one w rozległej, związanej z trzeciorzędowymi ruchami tektonicznymi strefie przyuskokowej oddzielającej Wyżynę Olkuską od [[Rów Krzeszowicki|Rowu Krzeszowickiego]]<ref name=tablica>Zamontowane przy Bramie Bolechowickiej tablice informacyjne</ref>.

Wapienne podłoże sprzyja [[kras (geologia)|procesom krasowym]], m.in. powstawaniu [[jaskinia|jaskiń]] i [[schronisko (jaskinia)|schronisk]].Jest ich w Dolinie Bolechowickiej dziesięć: [[Jaskinia Bezimienna]], [[Jaskinia Bliźniacza]], [[Jaskinia Krzywa]], [[Jaskinia na Skałce]], [[Okno Sokole Pierwsze]], [[Okno Sokole Drugie]], [[Okno Sokole Trzecie]], [[Okno Sokole Czwarte]], [[Rura nad Sokolimi Oknami]], [[Schronisko obok Jaskini na Skałce]]<ref name=jaskinie>{{cytuj | url = http://jaskiniepolski.pgi.gov.pl |tytuł = Jaskinie Polski| praca = Jaskinie Polski | opublikowany = Państwowy Instytut Geologiczny| data dostępu = 2019-04-28}}</ref>.

Od 1968 r. Dolina Bolechowicka objęta jest ochroną rezerwatową – w południowej części doliny (od Bramy Bolechowickiej zaczynając) znajduje się częściowy [[rezerwat przyrody Wąwóz Bolechowicki]]. Dozwolona jest w nim na określonych warunkach [[wspinaczka skalna]]<ref>Utworzony Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego Nr 178 z dnia 4 listopada 1968 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M. P. Nr 50, poz. 345)<name=min/ref>. Bramę Bolechowicką tworzą skały [[Filar Abazego]] po wschodniej stronie, oraz [[Mur Pokutników|Filar Pokutników]] po zachodniej stronie. Pozostałe skały w dolinie to: [[Ciemny Mur]], [[Ostra Turniczka]], [[Palec (Dolina Bolechowicka)|Palec]], [[Piętrowa Turniczka]], [[Poprzeczna Grzęda]], [[Turnia z Grotami]], [[Zamarła Turnia (Dolina Bolechowicka)|Zamarła Turnia]]. Trenowali na nich najwybitniejsi polscy alpiniści i himalaiści, dokonano tutaj wiele pierwszych, ważnych w historii polskiej wspinaczki przejść<ref name=haciski/>. W 2019 roku na skałach Doliny Bolechowickiej jest łącznie 108 [[droga wspinaczkowa|dróg wspinaczkowych]] o bardzo zróżnicowanej trudności od I do VI.6 w [[Skala trudności dróg skalnych|skali polskiej]]. Wspinaczka odbywa się na 5 skałach<ref name=topo/>.

{{Przypisy}}|