Orzeł z gór: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m link, lit., int. |
m źródła/przypisy, akt. |
||
Linia 40:
== Obsada ==
Opracowano na podstawie materiału źródłowego{{odn|McGilligan|2005|s=942}}{{odn|Sloan|1995|s=49}}<ref>{{odn|ref=nie|Spoto|2000|s=608}}; {{odn|ref=nie|Truffaut|2005|s=333}}.</ref>:
* [[Nita Naldi]] – Beatrice
* [[Bernhard Goetzke]] – J.P. Pettigrew
Linia 55:
=== Casting ===
[[Plik:The Mountain Eagle1 still.jpg|mały|Bernhard Goetzke jako J.P. Pettigrew w scenie z filmu]]
Do głównej roli żeńskiej
Jedynym niemieckim aktorem w obsadzie był Bernhard Goetzke, znany ze współpracy z reżyserem [[Fritz Lang|Fritzem Langiem]], u którego wystąpił w takich produkcjach jak: [[Ekspresjonizm (kinematografia)|ekspresjonistyczny]] tryptyk ''[[Zmęczona śmierć]]'' (1921), [[Film kryminalny|kryminał]] ''[[Doktor Mabuse]]'' (1922) i utrzymany w nurcie [[Film fantasy|fantasy]] ''[[Nibelungi (film)|Nibelungi]]'' (1924){{odn|Brookhouse|2002|s=63}}. ''Orzeł z gór'' zapoczątkował także współpracę Malcolma Keena z Hitchcockiem. W późniejszym czasie aktor zagrał jeszcze w dwóch filmach reżysera: [[Dreszczowiec|dreszczowcu]] kryminalnym ''[[Lokator (film 1927)|Lokator]]'' (1927){{odn|Sloan|1995|s=50}} i [[Melodramat|melodramacie]] ''[[Człowiek z wyspy]]'' (1929){{odn|Sloan|1995|s=69}}.
Linia 64:
Zdjęcia do ''Orła z gór'' rozpoczęły się jesienią 1925 w [[Bavaria Film|Emelka Studios]] na przedmieściach Monachium{{odn|Ackroyd|2017|s=42}}, a jako plenery wykorzystano między innymi gminę [[Sölden (Tyrol)|Sölden]] w Tyrolu{{odn|Sloan|1995|s=49}} oraz [[Alpy|alpejską]] dolinę [[Ötztal]]{{odn|Ackroyd|2017|s=42}}. Część [[Ujęcie (film)|ujęć]] nagrano w październiku w [[Obergurgl]] po tym, jak pocztówkę z tego miasta Hitchcock dostrzegł w jednym ze sklepów z pamiątkami w Monachium{{r|a}}{{odn|McGilligan|2005|s=96–97}}. Wbrew panującym opiniom, nie znaleziono żadnych dowodów świadczących o tym, że film był nagrywany w Stanach Zjednoczonych{{r|g|b}}. Góry znajdujące się w Kentucky były imitowane przez austriackie Alpy{{#tag:ref|Recenzenci i historycy wydają się niepewni co do dokładnej lokalizacji. „The Bioscope” napisał, że „miejscowość nie jest podana, chociaż wioska, w której toczy się akcja, jest oczywiście kontynentalna”{{r|g}}.|group="uwaga"}}{{r|b}}. Pojawiały się także informacje, jakoby prace nad filmem odbywały się w [[Paryż]]u{{r|g}}. Wewnętrzne ujęcia realizowano w monachijskim Orbis-Studio, gdzie [[scenograf]] [[Willy Reiber]], autor [[Londyn|londyńskich]] dekoracji do ''Ogrodu rozkoszy'', zaprojektował i wybudował replikę górskiej wioski{{odn|McGilligan|2005|s=97}}.
Realizacja filmu była problematyczna, głównie z uwagi na panujące złe warunki pogodowe{{odn|Ackroyd|2017|s=42}} i obfite opady śniegu, które znacząco utrudniały prace na [[Plan filmowy|planie]]. W trakcie nagrywania Hitchcock doznał ataku mdłości{{odn|Spoto|2000|s=109}} i [[Choroba wysokościowa|choroby wysokościowej]]{{odn|Ackroyd|2017|s=42}}, wskutek czego, według [[Donald Spoto|Donalda Spoto]], musiał wrócić z Obergurgl w [[Alpy Ötztalskie|Alpach Ötztalskich]]{{#tag:ref|Według biografa Hitchcocka od dzieciństwa męczyły wymioty, których przyczyną – jak twierdził reżyser – była [[klaustrofobia]] społeczna i zamiłowanie do łakomstwa{{odn|Spoto|2000|s=109}}.|group="uwaga"}}{{odn|Spoto|2000|s=109}}. Gdy ekipa przebywała w Obergurgl, miasteczko w ciągu jednej nocy zostało zasypane przez śnieg. Wtedy też ekipa przeniosła się do gminy [[Umhausen]]. Kiedy wszystko było przygotowane do nagrywania, śnieg ponownie pokrzyżował plany nagraniowe. Po czterech dniach oczekiwania na polepszenie warunków pogodowych, Hitchcock wynajął czterech ludzi z miejscowej straży pożarnej, którzy za pomocą sikawek podjęli się zadania usunięcia zalegającego śniegu{{r|a}}{{odn|McGilligan|2005|s=97}}{{r|b}}. W trakcie prac porządkowych ucierpiał jeden z dachów pobliskiego domu, który uległ zawaleniu. Lokalny burmistrz zażądał odszkodowania w wysokości jednego szylinga, lecz Hitchcock wręczył poszkodowanej kobiecie dwa szylingi na pokrycie prac remontowych{{r|b}}.
W trakcie nagrywana [[Scena (film)|sceny]], w której bohaterka kreowana przez Naldi czyści karabin należący do jej męża Fultona, aktorka w wyniku wyczerpania zemdlała. Jak relacjonował Hitchcock: „Scena szła naprawdę dobrze, kiedy przekręciła pistolet w stronę okna, zobaczyłem, że się chwieje z boku na bok, porusza w górę i w dół. Kręciła się w kółko. Potem, bez żadnego słowa, Nita pochyliła się na bok i upadła na oślep. Podłoga była bardzo twarda. Została zbudowana na fundamencie z kamieni osadzonych w cemencie. Zanim kamera przestała kręcić, odzyskała przytomność. Podniosła się i chciała grać dalej, jednak zdecydowaliśmy się na zrobienie przerwy w tym dniu”{{r|a}}.
Według współczesnych źródeł cała ekipa filmowa miała nieprzyjemne relacje z lokalnymi mieszkańcami; Hitchcock przyznawał później, że jego dolegliwości zdrowotne powodowane były wrażliwością na gardłowe dźwięki dialektu tyrolskiego (choć reżyser mówił po niemiecku, nie rozumiał lokalnego języka){{r|b}}. Zdaniem Ackroyda Hitchcock w wyniku frustracji miał krzyczeć w stronę gór: „Niechbym nareszcie mógł się zwrócić do kogoś po angielsku!”{{#tag:ref|Według źródeł wszelkie niedogodności na planie rekompensowała butelka [[Cointreau]], kilka butelek whisky i cytryn, z których przygotowywano ulubioną lemoniadę Hitchcocka{{r|b}}.|group="uwaga"}}{{odn|Ackroyd|2017|s=42}}. Praca wśród ludzi nie mówiących ojczystym językiem reżysera uniemożliwiała mu realizowanie w pełni tego, co zamierzał i, jak uważał Spoto, ograniczała swobodę działania{{odn|Spoto|2000|s=109}}.
Z uwagi na problemy ze scenariuszem, który ciągle był zmieniany, i inne opóźnienia, [[okres zdjęciowy]] zakończył się w styczniu 1926, a nie jak pierwotnie zakładano, w [[Boże Narodzenie|święta]] 1925{{odn|McGilligan|2005|s=97}}. Po zakończeniu [[Produkcja filmu|produkcji]],
== Odbiór ==
=== Premiera kinowa i recenzje ===
Premierowy pokaz ''Orła z gór'' miał miejsce w [[Berlin]]ie w maju 1926{{r|i}}. Projekcja filmu dla kierownictwa studia i prasy odbyła się w październiku tego samego roku{{odn|Strauss|2004|s=26}}, lecz z uwagi na liczne krytyczne opinie, został on odłożony na półkę{{r|f}}. 7 stycznia 1927 wyświetlany był w Passage Bioscoop w [[Amsterdam]]ie w ramach Niemieckiego Festiwalu Filmowego{{r|j}}. Z uwagi na niskie przychody w [[Box office|box offisie]], decyzją [[C.M. Woolf]]a, ''[[Ogród rozkoszy (film 1925)|Ogród rozkoszy]]'' (1925) i ''Orła z gór'' wycofano z kin{{odn|Spoto|2000|s=115–116}}. Premiera filmu w Wielkiej Brytanii odbyła się 23 maja 1927{{odn|Strauss|2004|s=26}}, po sukcesie komercyjnym ''[[Lokator (film 1927)|Lokatora]]'' (1927){{odn|Spoto|2000|s=120}}{{r|c}}. Pojawiają się rozbieżności dotyczące długości trwania
Film Hitchcocka, dystrybuowany przez Woolf & Freedman Film Service, zebrał ogólnie mieszane recenzje ze strony [[Krytyka filmowa|krytyków]], co nie przełożyło się na sukces kasowy i komercyjny{{r|f}}. Zdaniem Ackroyda film rozczarowywał{{odn|Ackroyd|2017|s=42}}. Ukazywał takie motywy, jak [[molestowanie]], bezprawne uwięzienie i zepsucie moralne{{r|p}}. Według Leonarda J. Leffa film „nie wywarł dobrego wrażenia ani na dystrybutorze, ani na opinii publicznej”{{r|h}}. Joseph Garncarz, wykładowca na wydziale kultury mediów i teatru [[Uniwersytet Koloński|Uniwersytetu Kolońskiego]], podsumował przyjęcie filmu w Niemczech: „Filmy Hitchcocka były niepopularne wśród niemieckiej publiczności, ponieważ były «zbyt angielskie» w swej mentalności i obsadzie. Jednak większość niemieckich krytyków wysoko ceniła produkcje Hitchcocka, ponieważ uważali je za artystycznie interesujące i stylistycznie zainspirowane [[Kinematografia niemiecka|niemiecką tradycją filmową]]. Wszystkim niemieckim krytykom bardzo nie podobało się użycie napisów, które wyraźnie nie pasowały do aspiracji niemieckiego kina artystycznego”{{odn|Brookhouse|2002|s=73}}. Podobnie jak inne wczesne produkcje reżysera, film krytykowany był między innymi za brak realizmu{{odn|Yacowar|2010|s=19}}. Hitchcock uważał ''Orła z gór'' za zwykły melodramat, który należałoby skazać na zapomnienie. W rozmowie z zaprzyjaźnionym francuskim reżyserem [[François Truffaut]] przyznał, że film był „okropny” i „bardzo zły”{{odn|Truffaut|2005|s=42}}{{odn|McGilligan|2005|s=98}}. Wyraził także zadowolenie z powodu niezachowania się żadnych kopii{{r|e}}. Był przekonany, że po rozczarowującym przyjęciu ''
Magazyn branżowy „The Bioscope” napisał w swojej ocenie, że „mimo zręcznego, a momentami błyskotliwego kierunku, historia ma atmosferę nierzeczywistości. Bernhard Goetzke daje świetny występ, Malcolm Keen jest godny podziwu, a Nita Naldi odnosi znaczący sukces. Wiele postaci dalszego planu jest świetnie prezentowanych i umiejętnie reżyserowanych. Są niezwykłe efekty świetlne i doskonałe zdjęcia Gaetano di Ventimiglia”{{odn|Yacowar|2010|s=19}}. „[[Kinematograph Weekly]]” ocenił, że „całość była chaotyczna i mało przekonująca”{{odn|Ackroyd|2017|s=42}}, chwaląc jednocześnie „całkiem pomysłową” reżyserię Hitchcocka oraz grę aktorską. „Bernhard Goetzke jest naprawdę bardzo dobry jako Pettigrew, a z jego ekspresji można nieomal wyczytać ciąg myśli. Malcolm Keen także świetnie gra Johna Fultona, a Nita Naldi jest całkiem dobra, ale niezbyt sympatyczna jako Beatrice. Z kolei John Hamilton jest rzetelny w małej kreacji kalekiego Edwarda Pettigrewa”{{r|m}}. Według „[[Nottingham Post|Nottingham Evening Post]]” ''Orzeł z gór'' jest „dramatyczną opowieścią o nieprzejednanym wyznaniu prostych górali – oko za oko”. Autor recenzji wyraził pochlebną opinię występu Nity Naldi, podkreślając zmianę wizerunku aktorki{{r|l}}. „Surrey Mirror and Country Post” napisał, że jest to „wielka, dramatyczna opowieść o miłości i nienawiści prostych górali”{{r|k}}. Z kolei niemieccy krytycy pomijali w swoich recenzjach rolę Nity Naldi, o której pisali jedynie, że jest Amerykanką i wystąpiła w [[Dramat filmowy|dramacie]] [[Film religijny|biblijnym]] ''[[Dziesięcioro przykazań (film 1923)|Dziesięcioro przykazań]]'' (1923, reż. [[Cecil B. DeMille]]){{odn|Brookhouse|2002|s=64}}.
Linia 119:
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Sloan |imię = Jane E. |tytuł = Alfred Hitchcock: A Filmography and Bibliography |url = https://books.google.pl/books/about/Alfred_Hitchcock.html?id=CXVmVob3ajEC&redir_esc=y |data = 1995 |wydawca = University of California Press |język = en |isbn = 9780520089044 |odn = tak}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Yacowar |imię = Maurice |tytuł = Hitchcock’s British Films |url =https://books.google.pl/books/about/Hitchcock_s_British_Films.html?id=sC-66tSm5EoC&redir_esc=y |data = 2010 |wydawca = Wayne State University Press |język = en |isbn = 9780814337035 |odn = tak}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Spoto |imię = Donald |autor link = Donald Spoto |inni = Jan Stanisław Zaus (tłum.) |tytuł = Alfred Hitchcock |data = 2000 |wydawca = ALFA |język = pl |isbn = 83-7179-191-7 |url = https://books.google.pl/books/about/?id=_oPQygAACAAJ&redir_esc=y |odn = tak}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Truffaut |imię = François |autor link = François Truffaut |inni = [[Tadeusz Lubelski]] (tłum.) |tytuł = Hitchcock/Truffaut |data = 2005 |wydawca = [[Czuły Barbarzyńca Press|Świat Literacki]] |język = pl |isbn = 83-88612-83-2 |url = https://books.google.pl/books/about/Hitchcock_Truffaut.html?id=aZjgAAAACAAJ&redir_esc=y |odn = tak}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Ackroyd |imię = Peter |autor link = Peter Ackroyd |inni = [[Jerzy Łoziński (tłumacz)|Jerzy Łoziński]] (tłum.) |tytuł = Alfred Hitchcock |data = 2017 |wydawca = [[Zysk i S-ka]] |język = pl |isbn = 978-83-65521-79-8 |url = https://books.google.pl/books/about/Alfred_Hitchcock.html?id=427FBwAAQBAJ&redir_esc=y |odn = tak}}
|