Mikołaj Trąba: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
drobne techniczne
WP:SK, poprawa linków
Linia 10:
|dewiza - j. polski =
|państwo = POL
|data urodzenia = [[1358]]
|miejsce urodzenia = [[Sandomierz]]
|data śmierci = [[2 grudnia]] [[1422]]
|miejsce śmierci = [[Węgry]]
|1. funkcja = arcybiskup gnieźnieński
|1. funkcja - okres = 1412 – 1422
|2. funkcja = Prymas Polski i Litwy
|2. funkcja - okres = [[1417]]-[[1422]]
|wyznanie = [[Kościół katolicki|katolickie]]
|kościół = [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]]
Linia 39:
|www =
}}
'''Mikołaj Trąba''' herbu [[Trąby (herb szlachecki)|Trąby]] (ur. ok. [[1358]] w [[Sandomierz]]u, zm. [[2 grudnia]] [[1422]] w Lubicy na [[Spisz]]u<ref name="Trąba">{{cytuj stronę| url = http://www.archidiecezja.pl/historia_archidiecezji/poczet_arcybiskupow/mikolaj_traba.html| tytuł = Mikołaj Trąba| data dostępu = 2015-11-13| autor = | opublikowany = www.archidiecezja.pl| praca = | data = | język =}}</ref>) – [[Biskupi gnieźnieńscy|arcybiskup gnieźnieński]] w latach [[1412]]-[[1422]], notariusz królewski od 1390 roku, [[podkanclerzy koronny]] 1403–1412, arcybiskup lwowski w latach [[1410]]-1412, kanonik kapituły w Kruszwicy przed 1412 rokiem, kanonik kapituły w Kaliszu w [[1410]] roku, kanonik gnieźnieński w [[1405]] roku, kanonik krakowski w [[1400]] roku, kanonik sandomierski w [[1399]] roku, kanonik w Głuszynie w 1399 roku, kanonik kapituły Św. Floriana w [[1403]] roku<ref>Jacek Wiesiołowski, Episkopat polski w XV w. jako grupa społeczna, w: Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 4, Warszawa 1990, s. 264-265.</ref>, pierwszy [[prymas]] Polski od 1417.
 
Sprowadził tytuł prymasa dla siebie i swoich następców z soboru w Konstancji. Od roku 1417 każdy arcybiskup gnieźnieński jest nazywany Prymasem Polski.
Linia 46:
Syn naturalny Jakuba [[scholastyk]]a i dziekana kolegiaty sandomierskiej, szlachectwo i herb otrzymał w drodze adopcji (adoptowany przez męża swojej matki Wilhelma herbu Trąba – rządcy dóbr królewskich na ziemi sandomierskiej).
 
Doradca [[Władysław II Jagiełło|Władysława II Jagiełły]], zwolennik aktywnej polityki antykrzyżackiej. Był świadkiem [[pokój w Raciążku|pokoju w Raciążku]] w [[1404]] roku<ref>Codex diplomaticvs Regni Poloniae et Magni Dvcatvs Litvaniae in qvo pacta, foedera, tractatvs pacis ... nvnc primvm ex archivis pvblicis ervta ac in lvcem protracta ... T. IV in qvo totivs Prvssiae res continentvr, wydał Maciej Dogiel, Wilno 1764, s. 78.</ref>. Jako podkanclerz stał na czele kancelarii królewskiej Jagiełły. Kancelaria ta wydała, datowany w Opatowie na dzień 10 sierpnia 1409 roku, jeden z memoriałów, który przypominał o zasługach Jagiełły w dziele chrystianizacji Litwy i wzywał wszystkich adresatów do nieudzielania pomocy Zakonowi przeciw chrześcijańskiej Polsce, kontynuującej ten proces. O Krzyżakach zaś orędzie głosiło:
 
''To tylko jedno ich życzenie aby mogli cudze kraje jakimkolwiek bądź sposobem posiadać. Nie ma wątpliwości, że kiedyś, jeżeli ich Bóg Opatrzny nie ukróci, wszystkie państwa i królestwa pod ich przemocą uklękną. Bezkarność ich nie dopuszcza, aby wola szła za rozumem, ale wymaga przeciwnie, iżby rozum podlegał woli. I ten jest wszystek ich cel i żądanie, swoje w ręku dzierżyć, a cudze zabierać albo nań godzić. Zawsze chcieliby z dobra drugich korzystać, a swego nikomu nie użyczyć; do nabywania rzeczy cudzych nie używają środków prawnych i godziwych, ale gwałtów, zaborów wreszcie takich, nigdy nie poddając się dobrowolnie powrócić nie chcą ani słuchają czyichkolwiek praw czy wyroków. A im kto więcej z miłości i cierpliwości, przed nimi się upokarza, tym oni dumniej pogardzając tą pokorą z szyderstwem go depcą.''<ref>[http://www.kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=22382 ''Lites ac res geste inter Polonos Ordinemque Cruciferorum''] tom 2, Poznań 1892, dok. nr XLIX, s. 436 - 439. Przekład polski w: [https://books.googleusercontent.com/books/content?req=AKW5Qacq3JiHiOkvR9HXCWEHURoA25ZDkrggIpxGuFKwT6CazF8lOeMT2hBq0B7ahRazSUfmAFQz5SdxWZa371Yc72iPMx_MKFeSMyL3t-svjlJzv3JT6xUUQ7JOY_WwIAiDbXqQLJ7TekFHvHfxRZxmrTA-rqSTfV7KZxKRSI0fbrQdJKePcb7K_3YsotP_MUNqmiQuVACVkOfBQ1dbKd5gXoP4RwQEaqkPiSnXHAYQCI6HEN3UtmlpR6yYqUtPUNi2Hl3bHrzu ''Jana Długosza kanonika krakowskiego dzieła wszystkie'', Tom 4], red. [[Aleksander Narcyz Przezdziecki]], 1868, s. 549 - 552.</ref>.
 
Drugi memoriał, datowany w Wolborzu 9 września 1409 roku, odpierał zarzuty Krzyżaków przeciw królowi "''jakoby przy pomocy pogan chciał wytępić prawdziwą religię Chrystusa''". W 29 artykułach memoriał wolborski wykładał polskie skargi przeciw Zakonowi i jego polityce kłamstw i zaborów (bracia zakonni zostali nazwani "''synami diabła''")<ref>{{Cytuj|autor=Andrzej Nowak|tytuł=Dzieje Polski. Tom III. "Królestwo zwycięskiego orła"|data=Kraków 2017}} str. 250.</ref>. Brał udział w [[Bitwa pod Grunwaldem|bitwie grunwaldzkiej]] przy królu, a po bitwie przeglądał przywileje klasztorne i kierował notariuszami spisującymi łupy i wysyłającymi pisma. Z nadania królewskiego, przez kilka miesięcy po bitwie pod Grunwaldem – do czasu odbicia zamku przez inflanckie posiłki landmarszałka Berna von Hevelmanna – pan na [[Kowalewo Pomorskie|Kowalewie Pomorskim]]. W czasie trwania oblężenia [[Malbork]]a w 1410 roku był – wbrew Jagielle – gorącym orędownikiem trwania przy wysiłkach zdobycia stolicy Zakonu.
Linia 79:
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{SORTUJ:Trąba, Mikołaj}}
[[Kategoria:Biskupi gnieźnieńscy]]
[[Kategoria:Biskupi lwowscy (Kościół łaciński)]]