Jaskinia Nietoperzowa: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
plan, drobne redakcyjne |
rozbudowa i szczegółowe uźródłowienie |
||
Linia 25:
|www = http://www.nietoperzowa.ojcow.pl
}}
'''Jaskinia Nietoperzowa'''
== Opis jaskini ==
Łączna długość jaskini wynosi 326 m. Główny, południowo-zachodni otwór jaskini ma wysokość i szerokość 5 m. Zamknięty jest metalową kratą z furtką. Za kratą znajduje się wykonany w czasie prac archeologicznych wykop o długości 10 m i głębokości 3,5 m, oraz przejście turystyczne z barierką ochronną<ref name=jp/>..
Jaskinia powstała w wapieniach z okresu [[jura późna|jury późnej]] na spękaniach ciosowych. Jej sale i duże korytarze powstały poniżej zwierciadła wód podziemnych ([[strefa saturacji]]). Na ich ścianach znajdują się świadczące o podziemnym przepływie wód różnej wielkości [[kocioł wirowy|kotły wirowe]], koliste jamy, wżery i [[kanał krasowy|kanały krasowe]]. Ma bogatą [[naciek jaskiniowy|szatę naciekową]] składającą się z nacieków w różnym wieku. Są wśród nich polewy naciekowe tworzące kilka warstw. Na uwagę zasługuje [[wodospad naciekowy]] w początkowej części jaskini. Są [[żebro krasowe|żebra krasowe]] o wysokości kilkudziesięciu cm, a w głównej sali duże [[stalagmit]]y przemieszczone poza miejsce ich powstania. Przy połączeniu korytarzy głównych w niedużej odległości od wejścia znajduje się na ich dnie nagromadzenie stalgmitów o szerokich podstawach, misy barierowe o krawędzi do 10 cm wysokości oraz wypełnione wodą stele. [[Namulisko jaskiniowe|Namulisko]] nadal jest bogate, mimo wcześniejszej jego eksploatacji, oraz wydobycia podczas badań archeologicznych. Najstarsze osady namuliska pochodzą z [[neogen]]u lub starszego [[czwartorzęd]]u, młodsze od końca przedostatnego [[zlodowacenie|zlodowacenia]] po [[holocen]]<ref name=jp/>.
Na uwagę zasługuje [[wodospad naciekowy]] w początkowej części jaskini, oraz liczne [[kocioł wirowy|kotły wirowe]] na stropie w głębszych jej częściach. Pisana historia jaskini sięga pierwszej połowy XIX wieku. Już w 1841 roku A. Grabowski po jej zwiedzaniu wspominał o wcześniejszym wybieraniu [[namulisko|namuliska]] używanego jako nawóz. Przemysłową eksploatację prowadził z ramienia Górnośląskiego Urzędu Górniczego O. Grube w latach 1872–1879, co w znacznym stopniu zniszczyło pierwotne osady jaskini. Przypadkiem natrafił on na 4000 [[kieł|kłów]] [[niedźwiedź jaskiniowy|niedźwiedzi jaskiniowych]].▼
== Historia eksploracji i badań ==
Pierwsze poszukiwania przeprowadził w roku 1871 hrabia [[Jan Zawisza (archeolog)|Jan Zawisza]], właściciel [[Dolina Ojcowska|Doliny Ojcowskiej]], znajdując liczne zabytki [[archeologia|archeologiczne]] i kości zwierzęce. W czasie gospodarczej eksploatacji namuliska nadzór archeologiczny sprawował F. Romer, który zebrane zabytki przekazał do muzeum wrocławskiego. W roku 1918, gdy pierwszym prywatnym właścicielem był Antoni Ferdek, przewodnik po [[Ojców|Ojcowie]], badania w pobliżu wejścia jaskini przeprowadził [[Leon Kozłowski]].▼
▲
▲Pierwsze poszukiwania przeprowadził w roku 1871 hrabia [[Jan Zawisza (archeolog)|Jan Zawisza]], właściciel [[Dolina
Systematyczne i metodyczne badania archeologiczne zostały podjęte po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] i przeprowadzone przez Waldemara Chmielewskiego w latach 1956–1963. Z punktu widzenia archeologicznego Jaskinia Nietoperzowa znana jest przede wszystkim jako stanowisko [[paleolit górny|górnopaleolityczne]] datowane na 38 000 lat temu, będące obozowiskiem łowców niedźwiedzia jaskiniowego. [[kultura jerzmanowicka|Łowcy jerzmanowiccy]], będący już [[Człowiek rozumny|ludźmi współczesnymi]], pozostawili [[krzemień|krzemienne]] groty.▼
▲Systematyczne i metodyczne badania archeologiczne zostały podjęte po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] i przeprowadzone przez Waldemara Chmielewskiego w latach 1956–1963. Z punktu widzenia archeologicznego Jaskinia Nietoperzowa znana jest przede wszystkim jako stanowisko [[paleolit górny|górnopaleolityczne]] datowane na 38 000 lat temu, będące obozowiskiem łowców niedźwiedzia jaskiniowego. [[kultura jerzmanowicka|Łowcy jerzmanowiccy]], będący już [[Człowiek rozumny|ludźmi współczesnymi]], pozostawili [[krzemień|krzemienne]] groty<ref name=jp/>.
Jaskinia dwa razy stanowiła scenografię filmów fabularnych. Po raz pierwszy w 1995 r. kręcono ''[[Legenda o św. Mikołaju|Legendę o św. Mikołaju]]''. 5 listopada 1997 roku [[Jerzy Hoffman]] nakręcił w jaskini scenę do filmu ''[[Ogniem i mieczem (film 1999)|Ogniem i mieczem]]''{{r|jp}}.▼
▲Jaskinia dwa razy stanowiła scenografię filmów fabularnych. Po raz pierwszy w 1995 r. kręcono ''[[Legenda o św. Mikołaju|Legendę o św. Mikołaju]]''. 5 listopada 1997 roku [[Jerzy Hoffman]] nakręcił w jaskini scenę do filmu ''[[Ogniem i mieczem (film 1999)|Ogniem i mieczem]]''
== Dostęp ==
Linia 42 ⟶ 46:
W pobliżu wejścia do jaskini prowadzi niebieski pieszy [[Szlak Warowni Jurajskich]] oraz kilka lokalnych turystycznych szlaków rowerowych.
{|-
|[[Plik:Jaskinia Nietoperzowa a1.jpg|mały|Wejście do jaskini]]
Linia 52 ⟶ 56:
{{Przypisy|
<ref name=jp>{{Cytuj | url = http://jaskiniepolski.pgi.gov.pl/Details/Information/2031 |autor = Andrzej Górny | tytuł = Jaskinia Nietoperzowa | praca = Jaskinie Polski | opublikowany = Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy | data dostępu = 2017-08-28}}</ref>
<ref name=kondracki>Jerzy Kondracki, ''Geografia regionalna Polski'', Warszawa, Wyd. Naukowe PWN, 1998, {{ISBN|83-01-12479-2}}</ref>
<ref name=zwiedzaj>{{Cytuj|tytuł=Jaskinia Nietoperzowa – Zwiedzaj jaskinie razem z Nami!|data dostępu=2016-05-07|opublikowany=nietoperzowa.ojcow.pl|url=http://www.nietoperzowa.ojcow.pl/}}</ref>.
}}
{{Turystyczne jaskinie Polski}}
| |||