Wersja z 19:43, 14 sty 2018 edytuj Paweł Ziemian BOT (dyskusja \| edycje) Boty 1 384 060 edycji m Poprawiam Szablon:Przypisy i dodaję nagłówek ← poprzednia edycja		Wersja z 18:49, 31 gru 2019 edytuj anuluj edycję Lord Ag.Ent (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 23 945 edycji początek rozbudowy. ciąg dalszy w latach 20. :) następna edycja →
Linia 6: \|okres istnienia = \|grafika = Platypus.jpg \|opis grafiki = [[Dziobak australijski]] \|typ = [[strunowce]] \|podtyp = [[kręgowce]] Linia 21: Z [[filogeneza\|filogenetycznego]] punktu widzenia stekowce stanowią osobną linię rozwojową. Od gadów oddzieliły się w [[mezozoik]]u. Planowane sekwencjonowanie genomu dziobaka powinno rzucić nowe światło na wiele pytań związanych z ich ewolucyjną historią<ref>{{cytuj stronę \| url = http://www.ensembl.org/Ornithorhynchus_anatinus/index.html \| tytuł = Platypus (''Ornithorhynchus anatinus'') \| opublikowany = Ensembl \| data dostępu = 2007-10-21}}</ref>. Współcześnie żyjące stekowce występują na obszarze [[kraina australijska\|krainy australijskiej]], a ściślej na kontynencie [[Australia (kontynent)\|australijskim]], na [[Nowa Gwinea\|Nowej Gwinei]] i [[Tasmania\|Tasmanii]]. == Systematyka i taksonomia ==▼ Rząd stekowców (Monotremata) został nazwany w 1837 roku przez [[Karol Lucjan Bonaparte\|Karola Lucjana Bonapartego]]{{r\|msw}}. Dla tej grupy ssaków używano również kilku innych nazw, zwłaszcza Ornithodelphia {{mkap\|de Blainville, 1834}}, jednak obecnie w powszechnym użyciu jest wyłącznie nazwa Monotremata{{r\|ZKJ2004}}. Współcześnie występuje pięć gatunków stekowców należących do trzech różnych rodzajów klasyfikowanych w dwóch rodzinach: [[dziobakowate\|dziobakowatych]] (Ornithorhynchidae) i [[kolczatkowate\|kolczatkowatych]] (Tachyglossidae), przez niektórych autorów klasyfikowanych w odrębnych rzędach Platypoda i Tachyglossa{{r\|msw}}. Rodzina Ornithorhynchidae obejmuje tylko jednego współczesnego przedstawiciela: [[dziobak australijski\|dziobaka]] (''Ornithorhynchus anatinus''), podczas gdy do Tachyglossidae należą dwa rodzaje: monotypowy ''Tachyglossus'', obejmujący gatunek ''T. aculeatus'' ([[kolczatka australijska]]) z pięcioma podgatunkami (''T. a. aculeatus'', ''T. a. acanthion'', ''T. a. lawesii'', ''T. a. multiaculeatus'', ''T. a. setosus''), oraz ''Zaglossus'' ([[prakolczatka]]), do którego należą gatunki ''[[prakolczatka górska\|Z. attenboroughi]]'', ''[[prakolczatka nowogwinejska\|Z. bruijnii]]'' oraz ''[[prakolczatka papuaska\|Z. bartoni]]'', który obejmuje cztery podgatunki (''Z. b. bartoni'', ''Z. b. clunius'', ''Z. b. diamondi'', ''Z. b. smeenki''){{r\|msw}}. Zróżnicowanie taksonomiczne stekowców w przeszłości było jednak większe, a obecnie grupa ta jest jedynie reliktowa{{r\|ZKJ2004\|Rowe2008}}. === Podział systematyczny === Do stekowców zaliczane są dwie współcześnie występujące rodziny{{r\|miiz\|msw}}:▼ * ''Tachyglossidae'' – [[kolczatkowate]]▼ * ''Ornithorhynchidae'' – [[dziobakowate]]▼ oraz wymarłe:▼ * †[[Kollikodontidae]] – ''[[Kollikodon]]''▼ * †[[Steropodontidae]]▼ == Morfologia == Linia 47 ⟶ 61: * kolce jadowe na tylnych kończynach (czynne tylko u [[samiec\|samców]] [[dziobak]]ów) * zdolność do [[elektrolokacja\|elektrolokacji]] ▲== Systematyka == ▲Do stekowców zaliczane są dwie współcześnie występujące rodziny{{r\|miiz\|msw}}: ▲* ''Tachyglossidae'' – [[kolczatkowate]] ▲* ''Ornithorhynchidae'' – [[dziobakowate]] ▲oraz wymarłe: ▲* †[[Kollikodontidae]] – ''[[Kollikodon]]'' ▲* †[[Steropodontidae]] == Przypisy == {{Przypisy\| <ref name="miiz">Systematyka i nazwy polskie za: {{Cytuj książkę \| autor = Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz\| tytuł = Polskie nazewnictwo ssaków świata \| wydawca = Muzeum i Instytut Zoologii PAN \| miejsce = Warszawa \| rok = 2015 \| isbn = 978-83-88147-15-9\| strony = 1}}</ref> <ref name="msw">{{MSW3 \| id = 10300001\| nazwa = Monotremata\| data = ~~2015~~2019-0612-2031}}</ref> <ref name=ZKJ2004>{{Cytuj książkę \|autor=Zofia Kielan-Jaworowska, Richard L. Cifelli, Zhe-Xi Luo \|rok=2004 \|tytuł=Mammals from the Age of Dinosaurs. Origins, Evolution, and Structure \|wydawca=Columbia University Press \|miejsce=Nowy Jork \|isbn=0-231-11918-6}}</ref> <ref name=Rowe2008>{{Cytuj pismo \|autor=Timothy Rowe, Thomas H. Rich, Patricia Vickers-Rich, Mark Springer, Michael O. Woodburne \|rok=2008 \|tytuł=The oldest platypus and its bearing on divergence timing of the platypus and echidna clades \|czasopismo=Proceedings of the National Academy of Sciences \|wolumin=105 \|wydanie=4 \|strony=1238–1242 \|doi=10.1073/pnas.0706385105 \|język=en}}</ref> }} == Bibliografia == # {{cytuj książkę \| nazwisko=Kowalski \| imię=Kazimierz \| tytuł=Ssaki, zarys teriologii \| rok=1971 \| wydawca=PWN \| miejsce=Warszawa}} ~~\| tytuł=Ssaki, zarys teriologii \| rok=1971 \| wydawca=PWN \| miejsce=Warszawa }}~~ # {{cytuj książkę \| tytuł= Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana \| data=2005 \| wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN \| miejsce=Warszawa \| isbn=83-01-14344-4 \| strony=66-67}}

Stekowce: Różnice pomiędzy wersjami