Stanisław Strójwąs (1870–1939): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mix321 (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 3:
== Życiorys ==
[[Plik:Strójwąs family grave.jpg|thumb|240px|right|Grobowiec rodziny Strójwąsów na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie]]
Przed wybuchem [[II wojna światowa|II wojny światowej]] nazwisko Stanisława Strójwąsa było w [[Warszawa|Warszawie]] i całym kraju powszechnie znane, ponieważ był on potentatem w zakresie handlu przyprawami i w produkcji koncentratów spożywczych. Pochodził ze starego warszawskiego rodu, którego historia sięga przynajmniej XVII wieku. W 1655 okupant szwedzki odnotował, że ''Stroiwąs'' (Strójwąs) posiadający kamienicę przy ulicy Trębackiej ma zapłacić kontrybucję. Stanisław Strójwąs był synem również Stanisława, weterana z [[Powstanie styczniowe|powstania styczniowego]], który zmuszony był opuścić kraj i przebywał w [[Holandia|Holandii]] zajmując się handlem. Znajomość [[Język niderlandzki|języka niderlandzkiego]] sprawiła, że po powrocie do kraju Strójwąs zajął się handlem z Holandią. Po ukończeniu nauki przez Stanisława (syna) ojciec przekazał mu interes i kontakty. Strójwąsowie handlowali przyprawami z Holandią i jej kolonią tzw. [[Holenderskie Indie Wschodnie|Indiami Holenderskimi]]. W czasach [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Kongresowego]] był największym na ziemiach polskich importerem [[pieprz]]u, [[Cynamonowiec|cynamonu]] i [[imbir]]u. Jako pierwszy we wschodniej [[Europa|Europie]] rozpoczął samodzielne paczkowanie zmielonego pieprzu w torebki o ustalonej gramaturze (jeden [[łut]] = ok. 13 [[gram]]ów). W 1910 r. założył w [[Warszawa|Warszawie]] przy ulicy Hożej 57 niewielką fabrykę<ref>[http://www.aan.gov.pl/obroza/394.html por. Tadeusz Baczyński "Damian" Na przedpolu Warszawy, Zastępcza elektrownia]</ref>, która rozpoczęła produkcję [[Barszcz (potrawa)|barszczu]] w proszku<ref>{{Cytuj |autor = Joanna Banaś |tytuł = Barszcz, panaceum prawie na wszystko. Dzieje ulubionej zupy Polaków [PRZEPISY] |data = 2019-12-19 |data dostępu = 2019-12-20 |opublikowany = wyborcza.pl |url = https://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,25528879,barszcz-panaceum-prawie-na-wszystko-dzieje-ulubionej-zupy.html?disableRedirects=true}}</ref>. Wcześniej barszcz sprzedawano tylko w płynie. Mechaniczna metoda suszenia i pakowania sprawiała, że cena ostatecznego produktu była niewiarygodnie niska. Od tego powstało warszawskie powiedzenie ''Tanie jak barszcz Strójwąsa''. Z czasem oferta Strójwąsa rozszerzyła się o produkty, które powstawały na bazie [[Mąka ziemniaczana|skrobi]]. Był jednym z pierwszych producentów [[kisiel owocowy|kisieli owocowych]], [[Galaretka|galaretek]] i [[kisiel mleczny|budyni]] w proszku. Z czasem oferta firmy Strójwąsa rozszerzyła się o olejki spożywcze, aromaty do ciast i przyprawę na licencji „[[Maggi]]”. W latach 20-stych. XX wieku część produkcji przeniesiono do nowego zakładu przy ulicy Wolność 8<ref>[http://zk.gik.pw.edu.pl/Kartomedium/PKot&KKrysiak/pages/osob.html Warszawskie pożegnania, Osobliwości budownictwa, Mur Wolności #17]</ref>. Wiele urządzeń pracujących w zakładach było zaprojektowanych i skonstruowanych przez samego Stanisława Strójwąsa. W latach 30. fabryka Strójwąsa zaczęła produkować [[Wybielacz|proszek wybielający]] do prania bielizny, nazywany wówczas „farbką do prania”. Jako handlowiec i przemysłowiec o niepodważalnej renomie i opinii wybitnego specjalisty problemów importu i eksportu Stanisław Strójwąs był powoływany jako ekspert i rzeczoznawca do komisji, która przygotowywała rządowe umowy handlowe. Stanisław Strójwąs zmarł w marcu 1939, cały posiadany majątek przekazał synom – [[Stanisław III Strójwąs|Stanisławowi III]] (1903–1994) i Romualdowi (1907–1988), którzy z wykształcenia byli chemikami.
 
== Ciekawostki ==