Granica Europa-Azja: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Granica wschodnia: nieuznawane przez Rosję i Kazachstan
Wycofano ostatnie 3 zmiany treści brak źródeł
Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2010-02}}
'''Granica Europa – Azja''' – linia podziału [[Eurazja|Eurazji]] na [[Europa|Europę]] i [[Azja|Azję]]. Granica ta jest i zawsze była umowna, w dużym przybliżeniu łączy ona [[Morze Śródziemne]], [[Morze Czarne]], [[Morze Kaspijskie]] i [[Morze Karskie]].
 
== Najczęściej przyjmowana granica Europa-Azja ==
== Warianty przebiegu granicy ==
[[Plik:Possible definitions of the boundary between Europe and Asia.png|thumb|300px|Różne warianty przebiegu granicy. Kolor zielony – Europa,; żółty – Azja; linia A – wariant przebiegu granicy, B-J – inne warianty przebiegu granicy]]
*Najczęściej przyjmowana ''granica geograficzna'' przebiega następująco (granica czerwona ("A") na gfraficemapie): od [[Cieśnina Kerczeńska|Cieśniny Kerczeńskiej]] na północ, wschodnim brzegiem [[Morze Azowskie|Morza Azowskiego]] i [[Zatoka Taganroska|Zatoki Taganroskiej]] do ujścia rzeki [[Don]]; dalej w górę Donu do ujścia [[Manycz (rzeka)|Manyczu]], następnie Manyczem i [[Obniżenie Kumsko-Manyckie|Obniżeniem Kumsko-Manyckim]] do środkowego odcinka rzeki [[Kuma|Kumy]]; potem dolnym jej biegiem w kierunku wschodnim aż do ujścia do [[Morze Kaspijskie|Morza Kaspijskiego]]; dalej północno-zachodnim i północnym brzegiem tego zbiornika wodnego do (sezonowego) ujścia rzeki [[Emba (rzeka)|Emby]]; następnie w górę Emby w kierunku północno-wschodnim aż do jej źródeł w [[Mugodżary|Mugodżarach]]; dalej prostopadle na północ do miejsca, w którym rzeka [[Ural (rzeka)|Ural]] ostro skręca ku zachodowi i górnym biegiem tej rzeki na północ aż do podnóża [[Ural]]u (jak na mapie; taki przebieg granicy najczęściej podawany jest przez polskich geografów); wreszcie wschodnim podnóżem gór w kierunku północnym aż do rzeki [[Bajdarata|Bajdaraty]], z której biegiem skręca na północny wschód do jej ujścia do [[Zatoka Bajdaracka|Zatoki Bajdarackiej]] na [[Morze Karskie|Morzu Karskim]], dalej wschodnim wybrzeżem [[Nowa Ziemia|Nowej Ziemii]] do [[Przylądek Flissingski|Przylądka Flissingskiego]].
 
== WariantyInne warianty przebiegu granicy ==
=== Granica wschodnia ===
* góramiwzdłuż Uralgrzbietu Uralu (działem wód), a nie wschodnim podnóżem tych gór), i na północy bezpośrednio do [[morze Karskie|Morza Karskiego]] (wariant B na mapie; powszechnie przyjmowany w krajach anglosaskich); względnie skręca na zachód, grzbietem gór [[Paj Choj]] aż do przylądka [[Jugorskij Szar]] i dalej wschodnim wybrzeżem wysp [[Wajgacz]] i [[Nowa Ziemia|Nowej Ziemi]] (wariant C na mapie);
* granica czerwona ("A" na gfrafice): od [[Cieśnina Kerczeńska|Cieśniny Kerczeńskiej]] na północ, wschodnim brzegiem [[Morze Azowskie|Morza Azowskiego]] i [[Zatoka Taganroska|Zatoki Taganroskiej]] do ujścia rzeki [[Don]]; dalej w górę Donu do ujścia [[Manycz (rzeka)|Manyczu]], następnie Manyczem i [[Obniżenie Kumsko-Manyckie|Obniżeniem Kumsko-Manyckim]] do środkowego odcinka rzeki [[Kuma|Kumy]]; potem dolnym jej biegiem w kierunku wschodnim aż do ujścia do [[Morze Kaspijskie|Morza Kaspijskiego]]; dalej północno-zachodnim i północnym brzegiem tego zbiornika wodnego do (sezonowego) ujścia rzeki [[Emba (rzeka)|Emby]]; następnie w górę Emby w kierunku północno-wschodnim aż do jej źródeł w [[Mugodżary|Mugodżarach]]; dalej prostopadle na północ do miejsca, w którym rzeka [[Ural (rzeka)|Ural]] ostro skręca ku zachodowi i górnym biegiem tej rzeki na północ aż do podnóża [[Ural]]u (jak na mapie; taki przebieg granicy najczęściej podawany jest przez polskich geografów); wreszcie wschodnim podnóżem gór w kierunku północnym aż do rzeki [[Bajdarata|Bajdaraty]], z której biegiem skręca na północny wschód do jej ujścia do [[Zatoka Bajdaracka|Zatoki Bajdarackiej]] na [[Morze Karskie|Morzu Karskim]], dalej wschodnim wybrzeżem [[Nowa Ziemia|Nowej Ziemii]] do [[Przylądek Flissingski|Przylądka Flissingskiego]].
* górami Ural (działem wód lub wschodnimwschodnimi podnóżemstokami) i, rzeką [[Ural (rzeka)|Ural]] aż do Morza Kaspijskiego (wariant B na mapie, uznawany m.in. przez [[National Geographic Society]], [[The World Factbook]] ale nieuznawane przez Rosję i Kazachstan);
* górami Ural (działem wód, a nie wschodnim podnóżem tych gór) i na północy bezpośrednio do [[morze Karskie|Morza Karskiego]] (wariant B na mapie; powszechnie przyjmowany w krajach anglosaskich); względnie skręca na zachód, grzbietem gór [[Paj Choj]] aż do przylądka [[Jugorskij Szar]] i dalej wschodnim wybrzeżem wysp [[Wajgacz]] i [[Nowa Ziemia|Nowej Ziemi]] (wariant C na mapie);
* górami Ural (działem wód lub wschodnimi stokami), dalej zamiast rzekami na południe od Uralu – wzdłuż zachodniej granicy między [[Kazachstan]]em a [[Rosja|Rosją]] (wariant D na mapie)
* wschodnimi stokami Uralu, wzdłuż [[Mugodżary|Mugodżarów]], zachodnią granicą wyżyny [[Ustiurt]] i północną granicą wyżyny [[Mangystau (wyżyna)|Mangystau (Mangyszłak)]] (na półwyspie o tej samej nazwie) do Morza Kaspijskiego obok miasta [[Fort Szewczenko]] (granica ta stosowana jest m.in. w niektórych polskich atlasach i mapach szkolnych)