Niccolò Tartaglia: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Niccolò Tartaglia.jpg|thumb|180px|Niccolò Fontana Tartaglia.]]

 

Niezależnie (choć później) od [[Scipione del Ferro|Scipione del Ferra]] odkrył metodę rozwiązywania równań algebraicznych [[Równanie sześcienne|trzeciego stopnia]] (rozpowszechnioną przez [[Girolamo Cardano|Girolama Cardana]] i określaną często jako ''wzory Cardana'').

 

== Życiorys ==

Jego ojcem był kurier pocztowy Michele Fontana. Pomimo tego, iż nie był on zamożny, Michele dbał o żonę i trójkę dzieci, i Niccolò Fontana uczęszczał do szkoły od czwartego roku życia. Niestety dwa lata później Michele Fonatana został zamordowany i osierocona rodzina popadła w skrajną nędzę. W 1512 roku podczas okupacji Brescii przez Francuzów Niccolò omal nie zginął. Schronił się wraz z rodzeństwem i matką w miejscowej katedrze, jednak został poważnie ranny w twarz. Od tego czasu był zeszpecony oraz miał poważne problemy z mówieniem, stąd wziął się jego przydomek „Tartaglia”, który znaczy tyle, co „jąkała”.

 

 

== Dzieło ==

Metoda rozwiązywania równań sześciennych była odkryta po raz pierwszy przez Scipione del Ferra, ten jednak nie opublikował jej i pokazał ją jedynie nielicznym matematykom. Wśród osób które poznały metodę del Ferro był jego (niezbyt utalentowany) uczeń Fior. W tamtym czasie w Europie nie używano jeszcze liczb ujemnych, więc rozważane równania miały wiele nierównoważnych form (w celu zapewnienia dodatniości współczynników). Niemniej jednak matematycy wiedzieli wtedy już, że rozwiązanie ogólnego równania trzeciego stopnia może być zredukowane do rozwiązania jednego z następujących dwóch typów równań:

: <math>x^3 + mx = n</math> oraz <math>x^3 = mx + n</math> (gdzie <math>m, n>0</math>).

Fior wiedział jedynie jak rozwiązać równanie pierwszego typu.

 

 

Tartaglia jest także znany jako autor formuły na [[objętość (matematyka)|objętość]] [[czworościan]]u w zależności od odległości pomiędzy jego czterema wierzchołkami:

d_{21}^2 & 0 & d_{23}^2 & d_{24}^2 & 1 \\

d_{31}^2 & d_{32}^2 & 0 & d_{34}^2 & 1 \\

d_{41}^2 & d_{42}^2 & d_{43}^2 & 0 & 1 \\

 

== Linki zewnętrzne ==