Josef Ospelt: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
dodano życiorys, poprawiono infobox
Dodano cały życiorys Josefa Ospelta, wraz ze źródłem, poprawiono infobox, dodano grafikę.
Linia 1:
{{Polityk infobox
| polityk = Josef Ospelt
| grafika = Ospelt Josef.jpg
| opis grafiki =
| data urodzenia = [[9 stycznia]] [[1881]]
Linia 9:
| funkcja = {{flaga|Liechtenstein}} [[Premierzy Liechtensteinu|Premier Liechtensteinu]]
| partia = [[Postępowa Partia Obywatelska]]
| od = [[25 marca]] [[19211922]]
| do = [[4 maja]] [[1922]]
| poprzednik =
Linia 15:
| commons =
| quote =
| odznaczenia = {{order|B|KW}} [[Plik:Order_of_Merit_(Liechtenstein)_Ribbon.Bar.gif|40px|Order Zasługi Księstwa Liechtenstein II]] [[Plik:OESSG_Cavaliere_BAR.jpg|40px|Kawaler Grobu Świętego]]
| 2 funkcja = {{flaga|Liechtenstein}} [[Premierzy Liechtensteinu|Administrator Liechtensteinu]] p.o.
| 2 partia = bezpartyjny
| 2 od = [[23 marca]] [[1921]]
| 2 do = [[5 marca]] [[1922]]
| 2 poprzednik = [[Josef Peer]]
| 2 następca = urząd zlikwidowany
| 3 funkcja = {{flaga|Liechtenstein}} [[Premierzy Liechtensteinu|Administrator Liechtensteinu]] p.o.
| 3 partia = bezpartyjny
| 3 od = [[11 grudnia]] [[1913]]
| 3 do = [[1 kwietnia]] [[1914]]
| 3 poprzednik = [[Karol von In der Maur]]
| 3 następca = [[Leopold von Imhof]]
}}
 
'''Josef Ospelt''' (ur. [[1881]] w [[Vaduz]], zm. [[1962]] tamże) – [[polityk]], zbankier, [[Liechtenstein]]u.przedsiębiorca, Pierwszyhistoryk, pierwszy [[premierzy Liechtensteinu|premier Liechtensteinu]], pełniącydeputowany tą funkcję w latachdo [[1921Landtag (Liechtenstein)|1921–Landtagu]][[1922]].<ref>https://www.regierung.li/regierungsmitglieder/mitglieder</ref>
 
== Życiorys<ref>Wpis o Josefie Ospelcie w leksykonie historycznym, https://historisches-lexikon.li/Ospelt,_Josef</ref>==
== Życiorys ==
Josef Ospelt urodził się w Vaduz, jako syn rolnika Juliusa Ospelta i Marii OspeltSeger, jako jedno (z domusześciorga Seger)rodzeństwa. UczęszczałPo doukończeniu szkoły podstawowejpaństwowej w Vaduz, apracował potemadministracji średniejrządowej. W latach 1912-1920 był sekretarzem rządu, a w Vaduz1914 r. Byłzostał członkiempowołany rząduna prokuratora. Po śmierci administratora państwa [[KarolKarola von In der Maur|Karola von In der Maura]],a wOspelt 1911pełnił zostałtymczasowo nawetjego mianowanyfunkcje do czasu mianowania jego sekretarzemnastępcy - [[Leopold von Imhof|Leopolda von Imhofa]]. W 19161918 roku poślubiłpowierzono mu funkcje zarządcy majątku książęcego. Josef Ospelt ponownie pełnił funkcje tymczasowego administratora państwa, po rezygnacji [[MathildaJoseph OspeltPeer|MathildęJosepha OspeltPeera]] 23 marca 1921 r.
 
Był on jednym z twórców nowej [[Konstytucja Liechtensteinu|konstytucji]], którą jako tymczasowy administrator [[Kontrasygnata|kontrasygnował]] 5 października 1921 r. Natomiast 5 marca 1922 r. Książę mianował go pierwszym [[Premierzy Liechtensteinu|premierem]]. Nie pełnił tej funkcji długo, ponieważ już 27 kwietnia 1922 roku złożył [[Dymisja|rezygnację]] ze stanowiska, z powodów zdrowotnych. Rzeczywistym powodem rezygnacji było jednak zwycięstwo [[Chrześcijańsko-Społeczna Partia Ludowa (Liechtenstein)|Chrześcijańsko-Społecznej Partii Ludowej]] w wyborach do [[Landtag (Liechtenstein)|Landtagu]]. Partia Ludowa otwarcie krytykowała premiera z powodu jego konserwatywnych poglądów. Ospelt, chcąc uniknąć konfliktu, odszedł ze stanowiska. Nowy rząd prowadzony przez Gustava Schädlera, również skrytykował Josefa już w swoim pierwszym raporcie.
Josef Ospelt był jednym z twórców najstarszej partii politycznej w Liechtensteinie, która wciąż funkcjonuje - [[Postępowa Partia Obywatelska|Postępowej Partii Obywatelskiej]]. Przez wiele lat zarządzał gazetą ''[[Volksblatt]]''. Brał udział w pracach nad nową [[Konstytucja Liechtensteinu|Konstytucją]] z roku 1921 i po jej uchwaleniu 2 marca 1921 roku został pierwszym [[Premierzy Liechtensteinu|premierem Liechtensteinu]].
 
Po rezygnacji udał się do zamku [[Liechtensteinowie|Liechtensteinów]] w austriackim [[Mödling]], gdzie spędził kilka miesięcy, po czym wrócił do Vaduz, gdzie założył kancelarię prawną. Pracował jako przedstawiciel towarzystwa ubezpieczeniowego z [[Zurych|Zurychu]] w [[Liechtenstein|Liechtensteinie]]. W latach 1930-1932 był deputowanym w [[Landtag (Liechtenstein)|Landtagu]], z ramienia [[Postępowa Partia Obywatelska|FBP]], a w latach 1930-1953 prezesem sądu krajowego. W latach 1928–1950 Ospelt pełnił funkcję prezesa zarządu [[Narodowy Bank Liechtensteinu|Liechtensteinische Landesbank]], a potem działał w jego radzie nadzorczej (1950-1957). Przez wiele lat Josef był również zarządcą gazety ''[[Liechtensteiner Volksblatt]]''.
27 kwietnia 1922 roku zrezygnował z funkcji premiera i wraz z rodziną przeprowadził się na krótko do [[Wiedeń|Wiednia]], jednak wrócił do Vaduz, gdzie założył agencje ubezpieczeniową. Był jednym z członków-założycieli Towarzystwa Historycznego w Liechtensteinie. W latach 1930–1932 był deputowanym w [[Landtag (Liechtenstein)|Landtagu]].
 
Josef Ospelt był również zaangażowany w działalność kulturową, jako członek-założyciel, a później członek zarządu Towarzystwa Historycznego Księstwa Liechtensteinu. Napisał pracę badawczą z zakresu historii [[Liechtenstein|Liechtensteinu]] i redagował roczniki. Ponadto pod przewodnictwem Ospelta rozpoczęły się wykopaliska archeologiczne na stanowiskach Borscht i Lutzengüetle. Specjalizował się w historii lokalnej oraz w [[Etymologia|etymologii]] nazw, a jego książka pt. „Zbiór nazw miejsc Liechtensteinu”, była podstawą do dalszych badań w tym zakresie.
 
== Przypisy ==