|
'''Leming''' – ironiczne określenie osób mającychgłosujących liberalnena poglądyliberalną partię prawicową (rzadziej na partie lewicowe), rozwijającą się politycznezawodowo i skupiającychnieinteresującej się naproblemami karierzezwiązanymi zawodowejz iprzyszłością pieniądzachkraju{{Rodn|BiesagaBiesada|2017|s=52}}. Nazwa „lemingi” pochodzi od gryzoni, które [[Lemingi#Obecność w kulturze|rzekomo popełniają masowo samobójstwa]]{{Rodn|Biesada|2017|Biesagas=48}}.
== Historia ==
Według wyborców [[Prawo i Sprawiedliwość|Prawa i Sprawiedliwości]] „lemingi” to bezrefleksyjni wyborcy [[Platforma Obywatelska|Platformy Obywatelskiej]], którzy ulegają partyjnej propagandzie i bez zastanowienia głosują na daną partię{{R|Biesaga}}. Pojęcie zaczęło pojawiać się wśród konserwatywnych publicystów od połowy 2008{{R|Biesaga}}. Na przełomie lat 2010 i 2011 nowa znaczenie słowa „leming” zaczęło docierać do autorów związanych z innym światopoglądem. Od 2012 pojęcie zaczęli wykorzystywać dziennikarze i politycy{{R|Biesaga}}. Pierwszą publikacją prasową, w której znalazło się słowo „leming” jest prawdopodobnie opublikowany przez „[[Gazeta Polska Codziennie|Gazetę Polską Codziennie]]” list czytelnika z czerwca 2012. Tekst opublikowano pod tytułem ''Lemingi łykną wszystko''{{R|Korus}}.
Według Moniki Biesady nowe znaczenie słowa „leming” po raz pierwszy użyto pod koniec 2007 roku{{odn|Biesaga|2017|s=48}}, zaś Jakus Korus wskazuje (za [[Mariusz Janicki|Mariuszem Janickim]] i [[Wiesław Władyka|Wiesławem Władyką]]), że słowo pojawiło się najpewniej w okolicach 2008 roku{{odn|Korus|2016|s=77}}. Nowe znaczenia słowa „leming” określało osoby mające wyższe, lecz powierzchowne wykształcenie, młody wiek oraz wolące konsumpcyjny styl życia{{odn|Biesada|2017|s=49}}. Nowe znaczenie (już zapisywane małą literą i bez cudzysłowu) ustabilizowało się wśród prawicowych blogerów w połowie 2008 roku. Na przełomie 2010 i 2011 roku słowo to zaczęło pojawiać się wśród publicystów niezwiązanych z prawicą. W 2012 roku wyraz ten zaczął trafiać do tekstów dziennikarskich{{odn|Biesada|2017|s=50}}. Jednym z pierwszych takich publikacji był list czytelnika pt. ''Lemingi łykną wszystko'' opublikowany pod koniec czerwca 2012 roku w „[[Gazeta Polska Codziennie|Gazecie Polskiej Codziennie]]”{{odn|Korus|2016|s=77}}.
W 2012 roku powstała nowa definicja leminga, jako osoby pracującej w międzynarodowej [[Korporacja|korporacji]] oraz pochodzącej z małego miasta lub wsi{{odn|Biesada|2017|s=50-51}}. W wyniku zmiany definicji osoby określane tą nazwą zaczęły same tak się nazywać. Wpływ na nazywanie pracowników korporacji lemingami mogła mieć gra komputera ''[[Lemmings]]'', w której gracz miał za zadanie przeprowadzić grupy zantropomorfizowanych gryzoni do wyjścia z labiryntu{{odn|Biesada|2017|s=51}}.
W zorganizowanym w 2012 przez Instytut Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego oraz Fundację Języka Polskiego plebiscycie na słowo roku „leming” zajął drugie miejsce (''ex equo'' ze słowami „kryzys”, „ministra”, „trotyl” i „zamach”){{R|Korus}}. ▼
▲W zorganizowanym w 2012 przez Instytut Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego oraz Fundację Języka Polskiego plebiscycie na słowo roku „leming” zajął drugie miejsce (''ex equo'' ze słowami „kryzys”, „ministra”, „trotyl” i „zamach”){{ Rodn|Korus |2016|s=77}}.
== Leming według publicystów i dziennikarzy ==
Jedną z definicji „leminga” podali [[Robert Mazurek]] i [[Piotr Zaremba (dziennikarz)|Piotr Zaremba]], dziennikarze „[[Uważam Rze]]”. Piotr Zaremba nazwał lemingami „bezrefleksyjnych pożeraczy medialnych mądrości”, którzy czerpią wiedzę o świecie z telewizji [[TVN]] i „[[Gazeta Wyborcza|Gazety Wyborczej]]”{{R|uwazamrze}}. Według Zaremby takie osoby pojawiły się już w latach 90., kiedy to krytycznie odnosiły się do prawicowych polityków (między innymi [[Lech Kaczyński|Lecha Kaczyńskiego]], [[Jarosław Kaczyński|Jarosława Kaczyńskiego]], [[Stefan Niesiołowski|Stefana Niesiołowskiego]] i [[Lech Wałęsa|Lecha Wałęsy]]){{R|uwazamrze}}. Po wyborach [[Wybory prezydenckie w Polsce w 2005 roku|prezydenckich]] i [[Wybory parlamentarne w Polsce w 2005 roku|parlamentarnych w 2005]] pojawili się młodzi ludzie, którzy chętnie identyfikowali się jako „[[wykształciuch]]y” oraz nie akceptowali rządów Prawa i Sprawiedliwości{{R|uwazamrze}}. 9 lipca 2012 ukazał się artykuł ''Alfabet leminga'' (stworzony przez Roberta Mazurka przy współpracy z [[Łukasz Mężyk|Łukaszem Mężykiem]] i [[Dariusz Wieromiejczyk|Dariuszem Wieromiejczykiem]]), który wyśmiał zwyczaje lemingów{{R|Korus}}. Artykuł ten rozpropagował słowo „leming”{{R|slowanaczasie}}.
Według [[Norbert Maliszewski|Norberta Maliszewskiego]] stereotypowe określenia wyborców Platformy Obywatelskiej („lemingi”) oraz Prawa i Sprawiedliwości („[[moherowe berety]]”) stały się nieaktualne po [[Wybory parlamentarne w Polsce w 2015 roku|wyborach parlamentarnych w 2015]], kiedy to młodzi wyborcy w przedziale wiekowym 18–25 lat oddali więcej głosów na PiSPrawo i Sprawiedliwość, podczas gdy głosy osób w przedziale wiekowym 40–59 lat równomiernie rozłożyły się między oba ugrupowania{{R|onet}}. ▼Według Mariusza Janickiego i Wiesława Władyki, dziennikarzy tygodnika „[[Polityka (tygodnik)|Polityka]]”, leming to szyderze określenie osób tworzących klasę nowych, konserwatywnych mieszczan nieidentyfikujących się ani z [[prawica|prawicą]], ani z [[lewica|lewicą]]{{R|polityka}}. Według politologa [[Rafał Chwedoruk|Rafała Chwedoruka]] lemingi wynajęły sobie Platformę Obywatelską do reprezentowania swojej postawy i interesów{{R|polityka}}.
== Alfabet leminga ==
Według [[Tomasz Lis|Tomasza Lisa]] i [[Paweł Wroński|Pawła Wrońskiego]] leming to młoda, wykształcona, zaradna i ambitna osoba mieszkająca w dużym mieście{{R|newsweek}}{{R|polskieradio}}. Taki człowiek nie interesuje się zbytnio polityką, skupiając się przede wszystkim na ciężkiej pracy i zagwarantowaniu swoim dzieciom jak najlepszej przyszłości. Tomasz Lis zwrócił uwagę na to, że leming niekoniecznie jest wyborcą Platformy Obywatelskiej{{R|newsweek}}. Według niego do zwycięstwa PO w [[Wybory parlamentarne w Polsce w 2007 roku|wyborach parlamentarnych w 2007]] przyczyniły się osoby nazywane lemingami, które zniechęciły się wcześniejszymi rządami Prawa i Sprawiedliwości{{R|newsweek}}. Zdaniem [[Leszek Jażdżewski|Leszka Jażdżewskiego]], redaktora naczelnego kwartalnika ''[[Liberté!]]'', lemingi nie lubią być ograniczani i nie akceptują narzucania im czegoś{{R|newsweek2}}. ▼9 lipca 2012 na łamach tygodnika „[[Uważam Rze]]” ukazał się artykuł ''Alfabet leminga'' (napisany przez Roberta Mazurka przy współpracy z [[Łukasz Mężyk|Łukaszem Mężykiem]] i [[Dariusz Wieromiejczyk|Dariuszem Wieromiejczykiem]]), który wyśmiał zwyczaje lemingów{{R|uwazamrze}}. Artykuł był tematem przewodnik numeru, któremu poświęcono także okładkę. Na okładce, opatrzonej tytułem ''Lemingi nad Wisłą'' przedstawiono dwie postacie (przypominające [[Barbie]] i [[Ken Carson|Kena]]), siedzące w białym samochodzie z kubkiem kawy ze [[Starbucks]]a i ze [[smartfon]]em{{odn|Korus|2016|s=75}}. Artykuł Mazurka spopularyzował nowe znaczenie słowa „leming”{{R|slowanaczasie}}.
Według [[Robert Mazurek|Roberta Mazurka]] osoby nazywane lemingami żyły bezimiennie w Polsce od lat 90. Osoby te negatywnie odnosiły się do wybranych polityków (np. do [[Stefan Niesiołowski|Stefana Niesiołowskiego]] i [[Lech Wałęsa|Lecha Wałęsy]]) i grup społecznych (głównie do „moherowych beretów”), przy czyn zawsze krytykowały [[Jarosław Kaczyński|Jarosława Kaczyńskiego]]. Atrybutami lemingów miały być: [[Toyota Auris]], wino [[Chianti (wino)|Chianti]] i kawa Espreso{{odn|Korus|2016|s=76}}.
Dziennikarz [[Łukasz Warzecha]] lemingiem nazwał osobę, która nie potrafi samodzielnie myśleć bez pomocy „Gazety Wyborczej”{{R|polskieradio}}.
Po opublikowaniu ''Alfabetu leminga'' dziennikarz [[Rafał Kalukin]] napisał na łamach tygodnika „[[Newsweek Polska]]” ''Alfabet dziobaka'', będący odpowiedzią na artykuł Mazurka{{odn|Korus|2016|s=76}}{{R|newsweek3}}. Redaktor naczelny tygodnika „[[Wprost]]” [[Michał Kobosko]] stwierdził, że publikacje poświęcone lemingom są pogardliwe wobec osób mających inne poglądy{{odn|Korus|2016|s=76-77}}.
▲Według [[Norbert Maliszewski|Norberta Maliszewskiego]] stereotypowe określenia wyborców Platformy Obywatelskiej („lemingi”) oraz Prawa i Sprawiedliwości („[[moherowe berety]]”) stały się nieaktualne po [[Wybory parlamentarne w Polsce w 2015 roku|wyborach parlamentarnych w 2015]], kiedy to młodzi wyborcy w przedziale wiekowym 18–25 lat oddali więcej głosów na PiS, podczas gdy głosy osób w przedziale wiekowym 40–59 lat równomiernie rozłożyły się między oba ugrupowania{{R|onet}}.
▲Według [[Tomasz Lis|Tomasza Lisa]] i [[Paweł Wroński|Pawła Wrońskiego]] leming to młoda, wykształcona, zaradna i ambitna osoba mieszkająca w dużym mieście{{R|newsweek}}{{R|polskieradio}}. Taki człowiek nie interesuje się zbytnio polityką, skupiając się przede wszystkim na ciężkiej pracy i zagwarantowaniu swoim dzieciom jak najlepszej przyszłości. Tomasz Lis zwrócił uwagę na to, że leming niekoniecznie jest wyborcą Platformy Obywatelskiej {{R|newsweek}}. Według niego do zwycięstwa POPlatformy Obywatelskiej w [[Wybory parlamentarne w Polsce w 2007 roku|wyborach parlamentarnych w 2007]] przyczyniły się osoby nazywane lemingami, które zniechęciły się wcześniejszymi rządami Prawa i Sprawiedliwości{{R|newsweek}}. Zdaniem [[Leszek Jażdżewski|Leszka Jażdżewskiego]] , redaktora naczelnego kwartalnika ''[[Liberté!]]'', lemingi nie lubią być ograniczaniograniczane i nie akceptują narzucania im czegoś{{R|newsweek2 }}. Dziennikarz [[Łukasz Warzecha]] lemingiem nazwał osobę, która nie potrafi samodzielnie myśleć bez pomocy „[[Gazeta Wyborcza|Gazety Wyborczej]]”{{R|polskieradio}}.
Politolog [[Rafał Chwedoruk]] stwierdził, że lemingi wynajęły sobie Platformę Obywatelską do reprezentowania swojej postawy i interesów{{R|polityka}}.
== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name="Biesaganewsweek">{{Cytuj stronę | url = https://www.researchgatenewsweek.netpl/publicationopinie/315791930_Drugie_zycie_leminga_we_wspolczesnej_polszczyznietomasz-lis-lemingi-wojna-polsko-polska-salon/67lg22m | tytuł = DrugieTomasz życieLis lemingaw weobronie współczesnej polszczyźnielemingów | nazwisko = BiesagaLis | imię = MonikaTomasz | autor = newsweek.pl | data = 20172013-0401-0501 | data dostępu = 20182020-02-1101}}</ref>
<ref name="Korusnewsweek2">{{Cytuj stronę | url = http://cejshwww.icm.edunewsweek.pl/cejshpolska/element/bwmeta1.element.desklightleming-4246e7d4urodzil-d7c1sie-4751za-b4bd-55e93ec2c861granica,99852,1,1.html | tytuł = ZastosowanieLeming semiologiiurodził mediówsię Rolandaza Barthesagranicą w| analizienazwisko tekstów= publicystycznych. Przypadek Alfabetu leminga RobertaKrzymowski | nazwiskoimię = KorusMichał | imiędata = Jakub2013-01-02 | dataopublikowany = 2016newsweek.pl | data dostępu = 20182020-02-1101}}</ref>
<ref name="newsweeknewsweek3">{{Cytuj stronę | url = httphttps://opiniewww.newsweek.pl/tomaszpolska/alfabet-lislemingow-walfabet-obronie-lemingow,99849,1,1.htmldziobaka/c8k38rl | tytuł = TomaszAlfabet Lisprawicowego w obronie lemingówdziobaka | nazwisko = LisKalukin | imię = TomaszRobert | autordata = newsweek.pl2012-08-29 | dataopublikowany = 2013-01-01newsweek.pl | data dostępu = 20182020-02-1101}}</ref>
<ref name="newsweek2onet">{{Cytuj stronę | url = httphttps://wwwwiadomosci.newsweekonet.pl/polskakraj/lemingkim-urodziljest-siewyborca-zapis-granica,99852,1,1.htmli-po-mohery-i-lemingi-to-przeszlosc/pcpgg | tytuł = LemingKim urodziłjest sięwyborca zaPiS granicąi PO? Mohery i lemingi to przeszłość | nazwisko = KrzymowskiMaliszewski | imię = MichałNorbert | data = 20132015-01-0203 | opublikowany = newsweekwiadomosci.onet.pl | data dostępu = 20182020-02-1101}}</ref>
<ref name="onetpolityka">{{Cytuj stronę | url = httpshttp://wiadomosciwww.onetpolityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/1528687,1,kim-jest-wyborcapolityczny-pis-i-po-mohery-i-lemingi-to-przeszlosc/pcpggleming.read | tytuł = KimStrategia jest wyborca PiS i PO? Mohery i lemingi to przeszłośćleminga | nazwiskoautor = Maliszewski | imię = Norbertpolityka.pl | data = 20152012-0107-03 | opublikowany = wiadomosci.onet.pl10 | data dostępu = 20182020-02-1101}}</ref>
<ref name="politykapolskieradio">{{Cytuj stronę | url = http://www.politykapolskieradio.pl/tygodnikpolityka5/kraj3/1528687,1Artykul/789442,kimLeming-jestnie-politycznywie-leming.readjak-myslec-czeka-na-wykladnie | tytuł = Strategia”Leming leminganie wie jak myśleć, czeka na wykładnię" | autor = politykapolskieradio.pl | data = 20122013-0702-1025 | data dostępu = 20182020-02-1101}}</ref>
<ref name="polskieradioslowanaczasie">{{Cytuj stronę | url = http://www.polskieradioslowanaczasie.uw.edu.pl/5wp-content/3uploads/Artykul/789442,Leming-nie-wie-jak-myslec-czeka-na-wykladnieklucze.pdf | tytuł = ”LemingSłowa nieklucze wieprasy jakpolskiej. myśleć,Słowa czekadnia nai wykładnię"słowa roku UW | autornazwisko = polskieradio.plŁaziński | dataimię = 2013-02-25Marek | opublikowany = slowonaczasie.uw.edu.pl | data dostępu = 20182020-02-1101}}</ref>
<ref name="slowanaczasieuwazamrze">{{Cytuj stronę | url = http://www.slowanaczasieold.uw.eduuwazamrze.pl/wpartykul/909451/alfabet-contentleminga/uploads/klucze.pdf3 | tytuł = SłowaAlfabet klucze prasy polskiej. Słowa dnia i słowa roku UWleminga | nazwisko = ŁazińskiMazurek | imię = MarekRobert | opublikowanyautor = slowonaczasie.uw.eduuwazamrze.pl | data dostępu = 20182020-02-1101}}</ref>
<ref name="uwazamrze">{{Cytuj stronę | url = http://www.uwazamrze.pl/artykul/909451/alfabet-leminga | tytuł = Alfabet leminga | nazwisko = Mazurek | imię = Robert | autor = uwazamrze.pl | data dostępu = 2018-02-11}}</ref>
}}
== Bibliografia ==
* {{Cytuj stronę | url = https://rcin.org.pl/dlibra/show-content/publication/edition/63270?id=63270 | tytuł = Drugie życie leminga we współczesnej polszczyźnie | nazwisko = Biesaga | imię = Monika | data = 2017-04-05 | data dostępu = 2020-02-01}}
* {{Cytuj stronę | url = http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-4246e7d4-d7c1-4751-b4bd-55e93ec2c861 | tytuł = Zastosowanie semiologii mediów Rolanda Barthesa w analizie tekstów publicystycznych. Przypadek Alfabetu leminga Roberta | nazwisko = Korus | imię = Jakub | data = 2016 | data dostępu = 2020-02-01}}
[[Kategoria:III Rzeczpospolita]]
| 