Motyw (literatura): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
ort., drobne merytoryczne, linki zewnętrzne, infobox, ilustracja Znaczniki: Zastąpiono blanking (filtr nadużyć) VisualEditor |
m Wycofano edycje użytkownika 185.43.137.85 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to WTM. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
Linia 1:
{{Inne znaczenia|literatury|[[motyw|inne znaczenia tego hasła]]}}
'''Motyw''' – najmniejsza elementarna jednostka [[świat przedstawiony|świata przedstawionego]] dzieła: zdarzenie, przedmiot, cecha, sytuacja, przeżycie. Powtarzające się na przestrzeni wieków motywy to [[topos (teoria literatury)|toposy]].
Łączy się według pewnych reguł w jednostki wyższego rzędu, takie jak [[postać literacka]], [[wątek (literatura)|wątek]], [[temat]], [[fabuła]].
„Zarówno poszczególne motywy, jak i reguły ich kombinacji występujące w danym [[utwór|utworze]] mają zawsze charakter mniej lub bardziej [[konwencja literacka|konwencjonalny]], należą do [[tradycja literacka|tradycji literackiej]], inaczej bowiem nie dałyby się w ogóle wyodrębnić. Cechą motywu jako jednostki konstrukcyjnej jest dwuczłonowość; można w nim wyróżnić człon indywidualizujący, związany z umiejscowieniem motywu w konkretnym świecie przedstawionym utworu, oraz człon systematyzujący, który odpowiada powracalności tego motywu w całej [[historia literatury|historycznoliterackiej]] klasie utworów” – stwierdza ([[Janusz Sławiński (filolog)|Janusz Sławiński]])<ref>J. Sławiński, ''Motyw'' w: ''Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny'', tom 1, Warszawa 1984, za: ''Motyw'' w: A. Niewiadowski, A. Smuszkiewicz, ''Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej'', , Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1990, {{ISBN|83-210-0892-5}}.</ref>.
Wśród motywów występujących w utworach fabularnych wyróżnia się:
* '''motyw dynamiczny''' – rodzaj motywu literackiego, dzięki któremu świat przedstawiony może się zmieniać i przekształcać w czasie; są to najczęściej zdarzenia: motyw podróży, motyw spotkania;
* '''motyw statyczny''' – rodzaj motywu literackiego dzięki któremu kształtowana jest przestrzeń świata przedstawionego; przede wszystkim przedmioty, elementy krajobrazu i inne zjawiska wypełniające tę przestrzeń, wpływające na wygląd zarówno świata jak i postaci w nim umieszczonych;
* '''motyw obiegowy''' ([[motyw wędrowny]]) – rodzaj motywu, dzięki któremu możemy rozpoznać akcje przechodzącą w następną<ref>Motywy obiegowe odgrywają szczególną rolę w gatunkach skonwencjonalizowanych, takich jak [[powieść kryminalna]] czy [[fantastyka naukowa]]. W tej ostatniej przykładowe motywy to: android, arka, cyborg, fantomatyka, hibernacja, nadprzestrzeń, niewidzialność, podróż w czasie, robot, sobowtór, świat równoległy.</ref>.
Wszystkie motywy w [[utwór literacki|utworze literackim]] układają się w pewien porządek, czasowy lub przyczynowy; decydują o wątkach i fabule utworu.
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
* A. Niewiadowski, A. Smuszkiewicz, ''Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej'', Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1990, {{ISBN|83-210-0892-5}}.
== Linki zewnętrzne ==
{{wikisłownik|motyw}}
* {{SEP | url = tropes/ | autor = Anna-Sofia Maurin | tytuł = Tropes | data = 2013-09-09 | data dostępu = 2018-01-03}}
[[Kategoria:Motywy w literaturze|*]]
| |||