Jean-Baptiste Belley: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mix321 (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Mix321 (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 2:
 
== Życiorys ==
Urodził się w 1746 lub 1747 r. na wyspie Gorée w obecnym Senegalu<ref name=":0" />. W młodości został porwany w niewolę i jako niewolnik wysłany do Indii Zachodnich<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = Jean-Baptiste Mars Belley - Images - The Abolition of The Slave Trade |data dostępu = 2020-02-04 |opublikowany = abolition.nypl.org |url = http://abolition.nypl.org/images/african_resistance/8/114}}</ref>, na karaibską wyspę San Domingo (obecnie Haiti)<ref name=":0" />. Z czasem wykupił się z niewoli z odłożonych oszczędności<ref>{{Cytuj |tytuł = African Diasporas, Playing With the Past |data = 2014-12-04 |data dostępu = 2020-02-04 |url = https://www.nytimes.com/slideshow/2014/12/04/blogs/20141204-lens-diop.html |język = en-US}}</ref> i wstąpił do francuskiej armii. W czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych brał udział w walkach po stronie kolonistów, razem z innymi czarnoskórymi, którzy potem znaleźli się wśród przywódców wojny o niepodległość Haiti (m.in. [[Henri Christophe]], [[André Rigaud]], [[Alexandre Pétion]], [[Louis-Jaques Beauvais]], [[Julien Raimond]]), w składzie ochotniczego oddziału<ref name=":0" /> 545 Colored Volunteer Chasseurs<ref name=":1" />, który w 1779 r. operował w [[Georgia|Georgii]]<ref name=":0" /> i brał udział m.in. w [[Bitwa pod Savannah|bitwie pod Savannah]]. Udział w wojnie o niepodległość USA dał Belleyowi zarówno doświadczenie militarne, jak również zetknął go z republikańskimi ideałami wolności i równości<ref name=":1" />.
 
W czasie rewolucji francuskiej został jednym z sześciu delegatów San Domingo do Konwentu Narodowego<ref name=":0" />. To m.in. za jego sprawą Konwent uchwalił<ref name=":2" /> 4 lutego 1794 r.'''<ref name=":1" />''' zniesienie niewolnictwa we francuskich koloniach<ref name=":2">{{Cytuj |autor = Igor Rakowski-Kło |tytuł = 4 lutego. Wszyscy jesteście wolni, koniec z niewolnictwem [KALENDARIUM] |data = 2020-02-04 |data dostępu = 2020-02-04 |opublikowany = wyborcza.pl |url = https://wyborcza.pl/alehistoria/7,162090,24429075,4-lutego-wszyscy-jestescie-wolni-koniec-z-niewolnictwem-kalendarium.html?utm_source=mail&utm_medium=newsletter&utm_campaign=poranny&disableRedirects=true}}</ref>, a Belley wyróżnił się mową, w której wskazał niesprawiedliwość i nieludzkość handlu niewolniczego. Za czasów dyrektoriatu został w 1795 r. członkiem Rady Pięciuset, która była izbą niższą francuskiego parlamentu. Po dojściu w 1799 r. do władzy Napoleona Rada Pięciuset została zniesiona, a Napoleon usiłował przywrócić niewolnictwo w koloniach. Belley powrócił wówczas na Haiti, gdzie walczył o niepodległość wyspy u boku [[Toussaint L’Ouverture|Toussainta L’Ouverturego]]<ref name=":0" />. W 1802 r. został aresztowany<ref>{{Cytuj |autor = Robert Fikes |tytuł = Jean-Baptiste Belley-Mars (1747?–1805?) • |data = 2015-12-02 |data dostępu = 2020-02-04 |url = https://www.blackpast.org/global-african-history/belley-mars-jean-baptiste-1747-1805/ |język = en-US}}</ref> wraz z L’Ouverturem i innymi rewolucjonistami i deportowany do Francji, gdzie był więziony do śmierci w 1805 r.<ref name=":0" />