Żemłosław: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m wikizacja
galeria
Linia 26:
 
== Historia ==
Dawniej nazywany Piotrowszczyzną. W XVII w. własność rodziny Żemłłów herbu [[Topór (herb szlachecki)|Topór]] i od jej nazwiska wieś wraz kilkoma innymi folwarkami została nazwana majątkiem Żemłowskim, a później Żemłosławiem.
 
Wieś szlachecka położona była w końcu XVIII wiekuw. w [[powiat oszmiański (I Rzeczpospolita)|powiecie oszmiańskim]] [[województwo wileńskie (I Rzeczpospolita)|województwa wileńskiego]]<ref>Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 89.</ref>. Majątek Żemłosław powstał z drobnych folwarków należących do dóbr [[Kondraciszki|Kondraciszek]].<ref>{{ISG|Kondraciszki|Kondraciszki}}</ref>.
 
Po bezpotomnej śmierci Marcjana Żemłły w 1728 r. majątek przechodzi w ręce kasztelanki połockiej Ludwiki z Paców Niemirowiczowej-Szczyttowej, która przekazuje go swojemu synowi, staroście witagolskiemu i [[szambelan]]owi JKM [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta]], [[Krzysztof Niemirowicz-Szczytt (zm. 1790)|Krzysztofowi Niemirowiczowi-Szczyttowi]] (1784). Majątek Żemłosław powstał z drobnych folwarków należących do dóbr [[Kondraciszki|Kondraciszek]].<ref>{{ISG|Kondraciszki|Kondraciszki}}</ref> Następnie majątek dziedziczy syn Krzysztofa – [[Józef Niemirowicz-Szczytt]], marszałek mozyrski. Rezydencję Niemirowiczowów-Szczyttów w Żemłosławiu stanowił bogato wyposażony duży pałac z drzewa brusowego o czterech gankach. W parku pałacowym naprzeciw drzwi z salonu znajdowała się drewniana kaplica. W 1806 r. [[Józef Niemirowicz-Szczytt]] sprzedał Żemłosław sędziemu ziemskiemu mozyrskiemu Antoniemu Kieniewiczowi, który w kilka miesięcy później (04.01.1807 r.) sprzedał go Jakubowi Umiastowskiemu<ref name="Czesław Jankowski 1898">Czesław Jankowski,&nbsp;''Powiat Oszmiański'', Petersburg 1898, s. 160–169</ref>.
 
Nowy właściciel przystąpił do rozbudowy pałacu [[Niemirowiczowie-Szczyttowie herbu Jastrzębiec|Niemirowiczów-Szczyttów]]. Klasycystyczny pałac [[Umiastowscy|Umiastowskich]] (powstały ok. 1863 do 1877 roku) – według projektu [[Leandro Marconi|Leandra Marconiego]]. Wzorowany– wzorowany jest na [[Pałac Na Wyspie|pałacu w Łazienkach Królewskich]] w Warszawie<ref name="Czesław Jankowski 1898"/>. Niegdyś otaczałOtaczał go piękny park urządzony przez francuskiego ogrodnika Jamme.
 
Żemłosław był na przełomie wieków [[XIX wiek|XIX]] i [[XX wiek|XX]] przykładem idealnie prowadzonego majątku ziemskiego. Wyrabiane tam sery szwajcarskie cieszyły się ogromną sławą. Gorzelnia, która powstała w tamtych czasach działa i współcześnie.
 
[[Plik:Żemłosław Pałac.JPG|center|thumb|Pałac w Żemłosławiu po pożarze]]
Najznamienitszym dziedzicem Żemłosławia był [[Władysław Umiastowski|Władysław hrabia Umiastowski]] (zm. [[1905]]) wraz ze swą małżonką [[Janina Zofia Umiastowska|Janiną z hrabiów Ostroróg-Sadowskich]], autorką wspomnień ''Szmat ziemi i życia...'' wydanych w Wilnie w 1928 rokur. pod pseudonimem „Nałęcz”. Po śmierci męża, hrabina utworzyła w Żemłosławiu „Żemłosławską Fundację Naukową hrabiostwa Umiastowskich” przy [[Uniwersytet Wileński|Uniwersytecie Wileńskim „Stefana Batorego”]].
 
[[Plik:Żemłosław.JPG|center|thumb|Żemłosławska fundacja naukowa Władysława i Janiny Hrabiostwa Umiastowskich przy Uniwersytecie Wileńskim]]Urodził się tu Tadeusz Sokołowski – oficer [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]], uczestnik [[III powstanie śląskie|III powstania śląskiego]] i [[II wojna światowa|II wojny światowej]] ([[Cichociemni|cichociemny]]), polski [[Jeździectwo|jeździec]], olimpijczyk z [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1936|Berlina 1936]].
 
== Galeria ==
<gallery widths="200" heights="180" perrow="4">
[[Plik:Żemłosław Pałac.JPG|<center|thumb|>Pałac w Żemłosławiu po pożarze]]</center>
Plik:Żemłosław.JPG|<center>Żemłosławska fundacja naukowa Władysława i Janiny Hrabiostwa Umiastowskich przy Uniwersytecie Wileńskim</center>
Plik:Žemłasłaŭ, Umiastoŭski. Жэмласлаў, Умястоўскі (1926).jpg|<center>Pałac w 1926 roku</center>
</gallery>
 
== Przypisy ==