Remiks: Różnice pomiędzy wersjami

'''Remiks''' - dzieło powstałe w wyniku przeróbki (remiksowania), polegającej na dodawaniu/usuwaniu lub zmianie elementów oryginału. Remiks zachowuje ślady dzieła pierwotnego – przyswaja jego rozpoznawalne elementy, by stworzyć nową jakość, ale komunikuje swe źródło, np. poprzez tytuł<ref name=":0">{{Cytuj |autor = |tytuł = Encyklopedia, remiks, Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2020-02-10] (pol.). |data = }}</ref>.

Najczęściej używany w kontekście muzyki, ale remiksem może być zarówno utwór muzyczny co obraz, grafika, wideo, wiersz czy fotografia, pojęcie to odnosi się do wszystkich rodzajów dzieł i jest uznawane nawet za „paradygmat współczesnej, usieciowionej kultury”<ref>{{Cytuj |autor = Ewa Wójtowicz |tytuł = Ewa Wójtowicz, Sztuka w kulturze postmedialnej, |miejsce = Gdańsk 2016,| s=s. 214. |data = 2016}}</ref>. Można wyróżnić trzy rodzaje remiksu:

3) refleksyjny – miksowanie elementów z kilku źródeł, których pochodzenie zaciera się, dając zupełnie nową całość<ref>{{Cytuj |autor = Eduardo Navas |tytuł = Remix Theory |data = 2012 |data dostępu = 2020-02-10 |doi = 10.1007/978-3-7091-1263-2 |url = http://dx.doi.org/10.1007/978-3-7091-1263-2}}</ref>

Należy pamiętać, że jest to pojęcie o bardzo dużej wewnętrznej różnorodności; opisuje cały zespół praktyk dotyczących edycji i manipulacji materiałem dźwiękowym<ref name=":1">{{Cytuj |autor =Anna Nacher, Anna (1971- ). |tytuł = Remiks i mashup : o niełatwym współbrzmieniu dwóch cyberkulturowych metafor |data = 2011 |data dostępu = 2020-02-13 |oclc = 912780899 |url = http://worldcat.org/oclc/912780899}}</ref>.

Jedną z pierwszych osób piszących o remiksowaniu był Michaił Kaufman. Mimo, że nie używał tego terminu, w swoich notatkach z okresu studiów w konserwatorium muzycznym w Białymstoku wspomina "eksperymenty z nagraniami gramofonowymi, gdzie z różnych fragmentów nagrań na płytach powstawała nowa kompozycja". Słowa te można uznać za zapowiedź praktyk remiksowania, pojawiające się stosunkowo wcześnie, gdyż Kaufman studiował w latach 1912-1915<ref name=":1" />.[[Plik:Lawrence_Lessig_in_beijingLawrence Lessig in beijing.JPG|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Lawrence_Lessig_in_beijing.JPG|mały|Twórca pojęcia kultury remiksu, Lawrence Lessig, na konferencji w Beijing]]

kultura remiksu (nazywana również kulturą odczytu-zapisu (ang. ''read-write culture'')) - społeczeństwo, w obrębie którego tworzenie dzieł pochodnych jest nie tylko dozwolone ale i wspierane. Dzieła takie powstają poprzez połączenie lub zmianę istniejących prac w celu utworzenia nowych dzieł lub produktów. Termin został wprowadzony przez amerykańskiego badacza i prawnika [[Lawrence Lessig|Lawrence'a Lessiga]]. Kultura odczytu-zapisu, której esencją jest remiksowanie, jest jego zdaniem przeciwieństwem kultury odczytu (ang. ''read only''), która to jest świadectwem profesjonalizmu i napędzana jest wyłącznie przez zawodowców<ref>{{Cytuj |autor = Lawrence Lessig |tytuł = Lawrence Lessig, Remiks. Aby sztuka i biznes rozkwitały w hybrydowej gospodarce, tłum. Rafał Próchniak, |miejsce = Warszawa 2009 |data = 2009}}</ref>.

W praktyce scenicznej pojęcie zostało spopularyzowane dzięki projektowi RE//MIX komuny//warszawa realizowanemu przez cztery lata od roku 2010. Kuratorem projektu był Tomasz Plata, a wśród artystów znaleźli się m. in. [[Paweł Passini]], [[Krzysztof Garbaczewski|Krzysztof Gorbaczewski]], [[Marina Cecko]]. Powstało trzydzieści sześć performensów odnoszące się twórczo do istniejących dzieł, głównie z dziedzin teatru, tańca, literatury i filmu<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Plata, Tomasz; Sajewska, Dorota (red.): |tytuł =Re//mix: performans i dokumentacja, Warszawa|miejsce 2014= Warszawa |data = 2014}}</ref>.

Głównym sposobem remiksowania dzieł literackich jest technika "[[cut-up]]" opracowana przez [[Brion Gysin|Briona Gysina]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = 'The Paris Review Interview with William S. Burroughs' in A Williams Burroughs Reader, ed. John Calder (London: Picador, 1982), p. 263 |data = }}</ref>. Polega ona na dosłownym cięciu wydrukowanych słów i układaniu ich w nowe znaczenia. Przykładem może być powieść "The Soft Machine" (1961) autorstwa [[William S. Burroughs|Williama Burroughsa]].