|
'''Oscar Seborer''', ps. ''Godsend'' (ur. [[4 czerwca]] [[1921]] r. w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]], zm. [[23 kwietnia]] [[2015]] r. w [[Moskwa|Moskwie]]) – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] [[Fizyka|fizyk]] [[Polska|polsko]]-[[Żydzi|żydowskiego]] pochodzenia i [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|sowiecki]] szpieg.
== Życiorys ==
Urodził się w4 czerwca 1921 r. w Nowym Jorku<ref name=":1">{{Cytuj |autor = |tytuł = the seborer family-some highlights-abraham seborer-jennie |data = |wydawca = CIA |url = https://www.cia.gov/library/readingroom/docs/DOC_0000014731.pdf}}</ref>. Był najmłodszym z pięciorga dzieci Abrahama i Szejny Seborerów, polskich Żydów z [[Przasnysz|Przasnysza]]<ref name=":0" />, którzy przedmiędzy [[I1903 wojnai światowa|I1905 wojną światową]]r. wyemigrowali do [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]], a potem przed końcem tej dekady<ref name=":2">{{Cytuj |autor = Harvey Klehr, John Earl Haynes |tytuł = On the Trail of a Fourth Soviet Spy at Los Alamos |czasopismo = Studies in Intelligence |data = 2019 |wolumin = 63 |numer = 3 |url = https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications/csi-studies/studies/vol-63-no-3/pdfs/Fourth-Soviet-Spy-LosAlamos.pdf}}</ref> do Nowego Jorku<ref name=":0" />. PodjąłW latach 1934–1938 mieszkał z rodzicami w Palestynie, po czym wrócił z nimi do Nowego Jorku. Mimo, że oboje jego rodzice mieli ukończone tylko kilka klas szkoły podstawowej, Seborer podobnie jak wszyscy bracia podjął studia<ref name=":2" />. Kształcił się w zakresie [[Elektrotechnika|inżynierii elektrycznej]] w nowojorskim [[City College of New York|City College]] i być może tam zetknął się ze środowiskiem [[Komunizm|komunistycznym]]. Mimo że jego brat Noah i siostra Rose byli członkami [[Komunistyczna Partia Stanów Zjednoczonych|Komunistycznej Partii Stanów Zjednoczonych]], a żona brata Maxa była zamieszana w zabójstwo [[Lew Trocki|Lwa Trockiego]], Seborer wstąpił do [[United States Army|amerykańskiego wojska]] i został skierowany do laboratorium [[Oak Ridge National Laboratory|Oak Ridge]]<ref name=":0" />, a potem do zajmującego się budową bomby atomowej laboratorium [[Los Alamos National Laboratory|Los Alamos]]. Przy konstrukcji bomby atomowej pracował od 1944 do 1946 r.<ref name=":1" />, a po demobilizacji dokończył studia, uzyskując dyplom inżyniera i w 1948 r. podjął pracę w Laboratorium Podwodnych Dźwięków [[United States Navy|Marynarki Wojennej USA]], gdzie prowadzono badania nad [[Sonar|sonarami]] dla okrętów wojennych<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Piotr Cieśliński |tytuł = CIA ujawnia szpiega, który 75 lat temu wykradł najcenniejszy sekret bomby atomowej. To syn polskich emigrantów z Przasnysza |data = 2020-01-31 |data dostępu = 2020-02-17 |opublikowany = wyborcza.pl |url = https://wyborcza.pl/7,75400,25646540,cia-ujawnia-szpiega-ktory-75-lat-temu-wykradl-najcenniejszy.html?disableRedirects=true}}</ref>.
Gdy na przełomie lat 1940. i 1950. zaczęto w USA rozpracowanie sowieckich agentów i zaczęto sprawdzać osoby mające najmniejsze związki z komunistami, wobec Seborera pojawiły się anonimowe doniesienia wskazujące na związki jego rodzeństwa z komunistyczną partią USA. W związku z tym wkrótce odmówiono mu certyfikatu bezpieczeństwa<ref name=":0" />. W3 połowielipca 1951 r. wraz z bratem Stuartem<ref name=":1" />, jego żoną Miriam i jej matką Anną wyjechali do [[Europa|Europy]], po której przez rok podróżowali turystycznie, po czym wyjechali do ZSRR, gdzie zamieszkali pod zmienionym nazwiskiem Smith, a Seborer i jego brat otrzymali pracę w [[Rosyjska Akademia Nauk|Akademii Nauk ZSRR]]<ref name=":0" />.
[[Federalne Biuro Śledcze|FBI]] dopiero w połowie lat 1950. uzyskało dowody, że Seborerowie współpracowali z sowieckim wywiadem, jednak Amerykanie nie mieli możliwości ścigania ich za te przestępstwa, a ponadto ujawnienie tych informacji mogło narazić informatora, który pozostawał przez kolejne 30 lat źródłem dalszych informacji. Seborer z czasem ożenił się w ZSRR z Rosjanką, a w 1964 r. otrzymał [[Order Czerwonej Gwiazdy]]<ref name=":0" />.
|
