Ustawa o ustroju sądów powszechnych z 2019 roku: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ytabak (dyskusja | edycje)
drobne techniczne
porządkuję - dodaję sekcję o krytykach; artykuł jest obecnie niewybalansowany; nieneutralny.
Linia 19:
}}
'''Ustawa o ustroju sądów powszechnych''', zwana też przez media i polityków opozycji ustawą „kagańcową”<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.tokfm.pl/Tokfm/7,103087,25531893,sejm-wznawia-obrady-poslowie-beda-glosowac-nad-ustawa-kagancowa.html|tytuł=Ustawa "kagańcowa" PiS przyjęta przez Sejm. Okrzyki: Hańba, skandal, Konstytucja|opublikowany=TOKfm|język=pl|data dostępu=2020-02-16}}</ref>, „dyscyplinującą”<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.rmf24.pl/raporty/raport-batalia-o-sady/fakty/news-sejm-przeglosowal-ustawe-dyscyplinujaca-sedziow,nId,4219014 | tytuł = Sejm przegłosował ustawę dyscyplinującą sędziów | opublikowany = RMF24 | język = pl | data dostępu = 2020-02-16}}</ref> lub „represyjną”<ref>{{Cytuj stronę | url = https://tvn24.pl/programy/ustawa-represyjna-projekt-zmian-w-sadownictwie-ra993133-2587861 | tytuł = Ustawa represyjna. Konsekwencje dyscyplinarne i służbowe dla sędziów | opublikowany = TVN24 | język = pl | data dostępu = 2020-02-16}}</ref> – ustawa z dnia 20 grudnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw uchwalonej przez [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej]] głosami posłów partii [[Prawo i Sprawiedliwość]] i jej sojuszników. Ustawa weszła w życie 14 lutego 2020<ref>{{Cytuj stronę |url = https://fakty.tvn24.pl/ogladaj-online,60/ustawa-represyjna-weszla-w-zycie-sedziowie-glosno-protestuja,1004946.html |tytuł = „Stan wyjątkowy w sądach”. Sędziowie protestują przeciwko „ustawie represyjnej” |opublikowany = tvn24.pl |data = 14 lutego 2020 |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>.
 
Celem tego aktu prawnego jest w opinii jego projektodawców w szczególności „uporządkowanie zagadnień ustrojowych związanych ze statusem sędziego Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, wojskowych oraz administracyjnych, a także organów samorządu sędziowskiego oraz organów sądów.”{{r|Druk69}}. Jego przeciwnicy wskazują, że ustawa rażąco narusza [[Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej|Konstytucję RP]]. W opinii [[Naczelna Rada Adwokacka|Naczelnej Rady Adwokackiej]] postanowienia ustawy „nie reformują wymiaru sprawiedliwości. Pod pozorem usprawnienia funkcjonowania sądów oraz rzekomego zapobiegania chaosowi i anarchii w wymiarze sprawiedliwości, naruszają konstytucyjną zasadę trójpodziału i równowagi władzy. Godzą w fundamenty demokratycznego państwa prawa i pogłębiają kryzys ustrojowy naszego państwa.”<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.adwokatura.pl/z-zycia-nra/nra-apeluje-o-wycofanie-sie-ze-szkodliwych-dla-polski-rozwiazan-legislacyjnych/ |tytuł = NRA apeluje o wycofanie się ze szkodliwych dla Polski rozwiązań legislacyjnych |opublikowany = adwokatura.pl |data = 7 lutego 2020 |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>
 
Projekt ustawy zgłoszony został 12 grudnia 2019 przez grupę 32 posłów. Przedstawicielem wnioskodawców był poseł [[Jan Kanthak]]{{r|Druk69}}.
 
Celem tego aktu prawnego jest w opinii jego projektodawców w szczególności „uporządkowanie zagadnień ustrojowych związanych ze statusem sędziego Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, wojskowych oraz administracyjnych, a także organów samorządu sędziowskiego oraz organów sądów.”{{r|Druk69}}.
 
== Krytyka ==
CelemPrzeciwnicy tego aktu prawnego jest w opinii jego projektodawców w szczególności „uporządkowanie zagadnień ustrojowych związanych ze statusem sędziego Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, wojskowych oraz administracyjnych, a także organów samorządu sędziowskiego oraz organów sądów.”{{r|Druk69}}. Jego przeciwnicyustawy wskazują, że ustawa rażąco narusza [[Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej|Konstytucję RP]]. W opinii [[Naczelna Rada Adwokacka|Naczelnej Rady Adwokackiej]] postanowienia ustawy „nie reformują wymiaru sprawiedliwości. Pod pozorem usprawnienia funkcjonowania sądów oraz rzekomego zapobiegania chaosowi i anarchii w wymiarze sprawiedliwości, naruszają konstytucyjną zasadę trójpodziału i równowagi władzy. Godzą w fundamenty demokratycznego państwa prawa i pogłębiają kryzys ustrojowy naszego państwa.”<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.adwokatura.pl/z-zycia-nra/nra-apeluje-o-wycofanie-sie-ze-szkodliwych-dla-polski-rozwiazan-legislacyjnych/ |tytuł = NRA apeluje o wycofanie się ze szkodliwych dla Polski rozwiązań legislacyjnych |opublikowany = adwokatura.pl |data = 7 lutego 2020 |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>
 
Przeciwko wejściu ustawy w życie opowiedzieli się m.in.: [[Amnesty International]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://amnesty.org.pl/sedziowie-i-prawnicy-z-calej-europy-solidarnie-przeciwko-zamachowi-na-niezaleznosc-sadownictwa-w-polsce/ |tytuł = Sędziowie i prawnicy z całej Europy solidarnie przeciwko zamachowi na niezależność sądownictwa w Polsce |opublikowany = amnesty.org.pl |język = pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[Helsińska Fundacja Praw Człowieka]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.fakt.pl/wydarzenia/polityka/warszawa-marsz-tysiaca-tog-sedziowie-protestuja-na-ulicach/dpksjhm|tytuł = Marsz Tysiąca Tóg. Sędziowie wyszli na ulice |data = 2020-01-11 |opublikowany = www.fakt.pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”]]<ref name=AJ>{{Cytuj stronę |url = https://wiadomosci.wp.pl/radoslaw-fogiel-z-ironia-o-protescie-sedziow-nie-wiem-co-sie-ludziom-nie-podoba-6466575060067969a |tytuł = Radosław Fogiel z ironią o proteście sędziów. „Nie wiem, co się ludziom nie podoba” |autor = Arkadiusz Jastrzębski |data = 2020-01-11 |opublikowany = wiadomosci.wp.pl |język = pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[Stowarzyszenie Sędziów „Themis”]]{{r|AJ}}, [[Stowarzyszenie Prokuratorów „Lex super omnia”]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://lexso.org.pl/2019/12/19/stanowisko-stowarzyszenia-prokuratorow-lex-super-omnia-dotyczace-proponowanych-zmian-w-ustawie-o-zmianie-ustawy-prawo-o-ustroju-sadow-powszechnych-ustawy-o-sadzie-najwyzszym-oraz-ni/ |tytuł = Stanowisko Stowarzyszenia Prokuratorów Lex Super Omnia dotyczące proponowanych zmian w ustawie o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw – Stowarzyszenie Prokuratorów „Lex super omnia” |język = pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, Stowarzyszenie Adwokackie „Defensor Iuris”{{r|AJ}}, [[Akcja Demokracja]]<ref name=MT>{{Cytuj stronę |url = https://warszawa.onet.pl/marsz-tysiaca-tog-w-warszawie-sedziowie-demonstruja-w-obronie-praworzadnosci/tmb7g5y |tytuł = Marsz Tysiąca Tóg w Warszawie. Sędziowie i prawnicy z różnych państw demonstrują w obronie praworządności |data = 2020-01-11 |opublikowany = onet.pl |język = pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[Komitet Obrony Demokracji]]{{r|MT}}, [[Adam Bodnar]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://wyborcza.pl/7,82983,25585924,marsz-tysiaca-tog-w-warszawie-sedziowie-prawnicy-i-obywatele.html?disableRedirects=true|tytuł = Marsz Tysiąca Tóg w Warszawie. Sędziowie, prawnicy i obywatele protestują przeciwko „ustawie kagańcowej” |data = |opublikowany = wyborcza.pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[Małgorzata Gersdorf]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,114884,25523327,malgorzata-gersdorf-o-ustawie-kagancowej-to-nie-jest-zabawa.html |tytuł = Małgorzata Gersdorf o „ustawie kagańcowej”: To nie jest zabawa. Teraz stoimy na krawędzi |opublikowany = gazeta.pl |język = pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[Wojciech Hermeliński]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/1444634,ustawa-kagancowa-eksperci-krytykuja-proponowane-przepisy-dyscyplinujace-sedziow.html|tytuł = „Ustawa kagańcowa”. Eksperci krytykują proponowane przepisy dyscyplinujące sędziów |opublikowany = prawo.gazetaprawna.pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[Jacek Trela]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://tvn24.pl/polska/jacek-trela-o-projekcie-pis-w-sprawie-sadownictwa-i-poleceniu-dla-prokuratorow-ra993868-2604027|tytuł = Na końcu się okaże, że przegrywają obywatele |opublikowany = tvn24.pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[Maciej Bobrowicz]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.iustitia.pl/3576-maciej-bobrowicz-prezes-krrp-zaprasza-na-marsz-tysiaca-tog |tytuł = Maciej Bobrowicz Prezes KRRP zaprasza na Marsz Tysiąca Tóg |opublikowany = iustitia.pl |język = pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[Andrzej Rzepliński]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://wyborcza.pl/7,75968,25530696,ustawa-kagancowa-pis-sam-sie-zlapal-w-pulapke.html?disableRedirects=true|tytuł = „Ustawa kagańcowa”: PiS sam się złapał w pułapkę |data = |opublikowany = wyborcza.pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[Marek Zirk-Sadowski]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.rmf24.pl/raporty/raport-batalia-o-sady/fakty/news-biuro-analiz-senatu-i-prezes-nsa-krytycznie-o-ustawie-dyscyp,nId,4250258 |tytuł = Biuro Analiz Senatu i prezes NSA krytycznie o ustawie dyscyplinującej sędziów |opublikowany = rmf24.pl |język = pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[MEDEL]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://oko.press/polscy-sedziowie-moga-zawsze-liczyc-na-solidarnosc-europejskiego-stowarzyszenia-sedziow-mowi-jego-prezes/|tytuł = Polscy sędziowie mogą liczyć na solidarność Europejskiego Stowarzyszenia Sędziów, mówi OKO.press jego prezes |opublikowany = oko.press |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, Rechters voor Rechters<ref name=ES>{{Cytuj stronę |url = https://www.iustitia.pl/3587-europejscy-sedziowie-wspieraja-polskich-niezaleznych-sedziow-i-przylaczaja-sie-do-marszu-tysiaca-tog-11-stycznia-2020r-w-warszawie-aktualizacja-10-01-2020 |tytuł = Europejscy sędziowie wspierają polskich niezależnych sędziów i przyłączają się do Marszu Tysiąca Tóg |opublikowany = iustita.pl |język = pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, Stowarzyszenie Rad Stanu i Najwyższych Sądów Administracyjnych{{r|ES}} oraz 149 [[profesor]]ów [[Prawo|prawa]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://oko.press/kilkudziesieciu-profesorow-prawa-ustawa-kagancowa-nie-do-pogodzenia-z-czlonkostwem-polski-w-ue/|tytuł = Kilkudziesięciu profesorów prawa: ustawa „kagańcowa” nie do pogodzenia z członkostwem Polski w UE |opublikowany = oko.press |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>. Swoje zaniepokojenie wyraził ponadto rzecznik [[Wysoki komisarz Narodów Zjednoczonych do spraw praw człowieka|wysokiej komisarz Narodów Zjednoczonych do spraw praw człowieka]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=25447&LangID=E|tytuł = Press briefing on Poland |autor = Rupert Colville |data = 2019-12-20 |opublikowany = ohchr.org |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[Komisarz Praw Człowieka Rady Europy]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.senat.gov.pl/sklad/organy/marszalek/wydarz/art,12363,list-komisarz-rady-europy-do-marszalka-senatu.html|tytuł = List Komisarz Rady Europy do Marszałka Senatu |data = 2020-01-10 |opublikowany = www.senat.gov.pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://oko.press/oko-press-przeswietla-ustawe-kagancowa-czyli-czyli-wszystkie-powody-by-isc-na-marsz-1000-tog/|tytuł = oko.press prześwietla ustawę kagańcową, czyli wszystkie powody, by iść na Marsz 1000 Tóg |autor = Maria Pankowska |data = 2020-01-11 |opublikowany = oko.press |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[Komisja Europejska]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.rmf24.pl/raporty/raport-batalia-o-sady/fakty/news-ke-bardzo-zaniepokojona-ostateczna-decyzja-sejmu-w-sprawie-u,nId,4287250 |tytuł = KE bardzo zaniepokojona ostateczną decyzją Sejmu w sprawie ustawy dyscyplinującej sędziów |autor = Katarzyna Szymańska-Borginon, Nicole Makarewicz |data = 2020-01-24 |opublikowany = rmf24.pl |język = pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[Europejska Komisja na rzecz Demokracji przez Prawo|Komisja Wenecka]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.euractiv.pl/section/demokracja/news/negatywna-opinia-komisji-weneckiej-o-ustawie-kagancowej/ |tytuł = Negatywna opinia Komisji Weneckiej o „ustawie kagańcowej” |autor = Mateusz Kucharczyk |data = 2020-01-16 |opublikowany = euractiv.pl |język = pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, [[Rada Europy]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://tvn24.pl/polska/raport-rady-europy-o-stanie-demokracji-w-polsce-frankensteinizacja-prawa-3460572|tytuł = „Frankensteinizacja prawa”. Raport Rady Europy ocenia zmiany w polskim sądownictwie |autor = Maciej Sokołowski |data = 2020-01-28 |opublikowany = tvn24.pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>, Bill Keating (przewodniczący podkomisji ds. Europy, Eurazji, Energii i Środowisk [[Kongres Stanów Zjednoczonych|Kongresu USA]]) oraz Eliot Lance Engel (przewodniczący komisji spraw zagranicznych Kongresu USA)<ref>{{Cytuj stronę |url = https://wyborcza.pl/7,75399,25614818,amerykanscy-kongresmeni-apeluja-do-dudy-to-erozja-demokratycznych.html?disableRedirects=true|tytuł = Amerykańscy kongresmeni apelują do Dudy: „To erozja demokratycznych wartości” |autor = Adriana Rozwadowska |data = 19 stycznia 2020 |opublikowany = wyborcza.pl |data dostępu = 2020-02-16}}</ref>.