Historia Olkusza: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
m Wycofano edycje użytkownika 95.49.149.99 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Alan ffm.
Znacznik: Wycofanie zmian
Linia 34:
Po powstaniu powoli z upadku podźwignął się przemysł. Niebagatelne znaczenie miała budowa w latach 1883–1885 linii Dąbrowsko-Iwangrodzkiej, która znacznie ożywiła niespełna dwutysięczne miasteczko. Właśnie dzięki korzystnemu położeniu na szlakach komunikacyjnych w 1907 roku austriacki przemysłowiec [[Peter Westen]] założył Fabrykę Naczyń Blaszanych (dziś ''[[Emalia Olkusz|Emalia Olkusz S.A.]]''). Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] miasto zaczęło szybko się rozwijać – powstały szkoły, znacznie poprawił się stan miejskiej infrastruktury. Olkusz liczył wówczas około 12 tysięcy mieszkańców, z czego niemalże 1/3 stanowili [[Żydzi]]. Istniała również znaczna mniejszość niemiecka. W latach 1918–1939 [[powiat olkuski]] znajdował się w ówczesnym [[Województwo kieleckie (II Rzeczpospolita)|województwie kieleckim]].
 
Na początku września 1939 miasto zostało w wyniku działań wojennych zajęte przez [[Wehrmacht]] (nad pobliską [[Żurada|Żuradą]] ppor. [[Władysław Gnyś]] strącił pierwsze niemieckie samoloty podczas tej [[II wojna światowa|wojny]]) i wkrótce wcielone do [[III Rzesza|III Rzeszy]]. Rządy objęła mniejszość niemiecka, miasto przemianowano najpierw na ''Olkusch'', a później ''Ilkenau'', utworzono także [[getto]] żydowskie. W okolicznych lasach działały wówczas [[partyzantka|partyzanckie]] oddziały [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]], co spotykało się z gwałtownymi odpowiedziami okupanta. 31 lipca 1940 roku ([[Krwawa środa w Olkuszu]]) rozstrzelano 20 osób, a setki innych (przeważnie pochodzenia żydowskiego) maltretowano na miejskich placach. Do połowy 1942 roku zlikwidowano olkuskie getto, a jego mieszkańców wywieziono do obozu zagłady [[Auschwitz II – Birkenau]]. Miasto zostało zdobytewyzwolone przez oddziały 5 armii pancernej gwardii i 59 armii I Frontu Ukraińskiego 20 stycznia 1945 roku. W walkach o miasto zginęło ok. 1100 żołnierzy radzieckich<ref>Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ''Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939–1945'', Sport i Turystyka 1988, {{ISBN|83-217-2709-3}}, s. 300.</ref>.
[[Plik:Olkusz photographed by the Corona 124 (KH-4A 1046-2) satellite (1968-03-25).png|mały|lewo|300px|Olkusz sfotografowany przez amerykańskiego satelitę wywiadowczego, marzec 1968.]]