Bitwa pod Kachowką: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne |
dokręcenie tła, dr uzupełnienia |
||
Linia 1:
|nazwa = Bitwa pod Kachowką
|epoka = czasy najnowsze
Linia 28:
== Tło wydarzeń ==
W toku kolejnych faz [[Operacja północnokaukaska|operacji północnokaukaskiej]] w lutym-marcu 1920 r. Armia Czerwona wyparła białe [[Siły Zbrojne Południa Rosji]] z Kaukazu Północnego i Kubania. W końcu marca 35 tys. białych żołnierzy na czele z dowódcą Sił Zbrojnych Południa Rosji gen. Antonem Denikinem na brytyjskich okrętach [[Operacja kubańsko-noworosyjska|ewakuowała się]] z Noworosyjska na wciąż kontrolowany przez białych Krym<ref>P. Kenez, ''Red Advance...,'' s. 251-252.</ref>. 4 kwietnia 1920 r. nowym dowódcą białych na froncie południowym został gen. Piotr Wrangel, a jego siły przemianowano na [[Armia Rosyjska Wrangla|Armię Rosyjską]]<ref name=":4">J.D. Smele: ''The „Russian”...'', s. 166-168.</ref>. Zdając sobie sprawę z ogromnej przewagi czerwonych i nieuchronnej klęski, Wrangel mimo wszystko postanowił jeszcze w kwietniu 1920 r. podjąć działania zaczepne, wykorzystując zaangażowanie Armii Czerwonej w [[Wojna polsko-bolszewicka|wojnę z Polską]]<ref name=":4" />. W czerwcu 1920 r. Armia Rosyjska rozpoczęła operację północnotaurydzką, atakując z Krymu na północ i docierając do [[Zaporoże (miasto)|Aleksandrowska]], [[Melitopol|Melitopola]] i [[Mariupol|Mariupola]]<ref name=":4" />. Armia Czerwona, odnosząca w walkach z Polakami sukcesy i zbliżająca się do Warszawy, nie miała sił zdolnych szybko zneutralizować te sukcesy białych<ref name=":5" />. 10 sierpnia 1920 r. Francja oficjalnie uznała, iż Wrangel de facto sprawował rządy na południu Rosji. W zamian biały dowódca obiecał po zwycięstwie nad bolszewikami spłacić długi carskiej Rosji, zwołać zgromadzenie narodowe i przeprowadzić reformę rolną<ref name=":5">P. Kenez, ''Red Advance...'', s. 301-302.</ref>.
Sytuacja białych zmieniła się po zwycięstwie wojsk polskich w [[Bitwa Warszawska|bitwie warszawskiej]] i odwrocie Armii Czerwonej z Polski. Wówczas celem bolszewików stało się z jednej strony zawarcie traktatu pokojowego z Polską<ref>P. Kenez, ''Red Advance...'', s. 302-303.</ref>, z drugiej zaś - rozbicie sił białych w północnej Taurydzie i na Krymie<ref name=":6">J.D. Smele: ''The „Russian”...'', s. 169.</ref>.
== Przebieg bitwy ==
Linia 39 ⟶ 41:
=== Rozwój sytuacji na froncie południowym i przygotowania białych do bitwy ===
Rozmowy pokojowe między Polską i Radą Komisarzy Ludowych rozpoczęły się w Rydze 21 września 1920 r., jednak jeszcze przed ich sfinalizowaniem bolszewicy byli przekonani, że zakończą się podpisaniem traktatu pokojowego, a w związku z tym można bez obaw przerzucać dodatkowe siły na Front Południowy, złożony z 6 i 13 Armii oraz [[2 Armia Konna|2 Armii Konnej]]. 27 września jego dowódcą został mianowany [[Michaił Frunze]], który polecił również [[1 Armia Konna|1 Armii Konnej]] [[Siemion Budionny|Siemiona Budionnego]] dołączyć do sił Frontu. Przybycia Budionnego na lewy brzeg Dniepru spodziewano się w połowie października 1920 r.<ref
8 października 1920 r., spodziewając się ataku białych czołgów, dowództwo czerwonych poleciło wykopanie rowów przeciwczołgowych, jednak prace te nie zostały wykonane do końca. Podejście do linii obrony zostało natomiast zaminowane, o czym zresztą zorientowali się zwiadowcy białych<ref name=":1" />.
Linia 49 ⟶ 51:
=== Przebieg bitwy 14 października 1920 r. ===
[[Plik:Kahovka English tank.jpg|mały|Żołnierze czerwonej 51 dywizji strzeleckiej przy zdobytym czołgu białych]]
14 października po przygotowaniu artyleryjskim biali rozpoczęli atak czołgowy na pozycje czerwonych. Czołgi bez problemu przekroczyły pierwszą linię okopów czerwonych, zerwana została łączność telefoniczna między jednostkami Armii Czerwonej, ale ogień czerwonej piechoty i karabinów maszynowych zmusił kawalerię i piechotę białych, idącą za czołgami, do zatrzymania się. Siły te nie podjęły nawet próby ataku na główną linię okopów. Lekka bateria konna białych w ciemności wpadła na zamaskowane miotacze ognia, a następnie w panice uciekła z pola bitwy<ref name=":1" />. Niektóre czołgi, pozostawione bez wsparcia piechoty i kawalerii, bez powodzenia usiłowały dostać się na tyły czerwonych, inne poruszały się przed główną linią obrony, inne zawróciły. Jedynie cztery z dwunastu maszyn nie zostały zniszczone<ref name=":1" />.
O godz. 20 tego samego dnia sztab Wrangla zrozumiał, że natarcie białych zakończyło się całkowitą katastrofą<ref name=":1" />. Biali popełnili zbyt wiele błędów - czołgi, artyleria i piechota nie koordynowały swoich działań, lotnictwo białych pojawiło się na miejscu zbyt późno, by odegrać jakąkolwiek rolę, ponadto natarcie czołgów rozpoczęto za wcześnie, jeszcze przed wschodem słońca<ref name=":1" />. Powtórzenie natarcia na przyczółek kachowski było bezcelowe, gdyż korpus gen. Witkowskiego został zbyt poważnie osłabiony, a ponadto nie mógł już liczyć na wsparcie ze strony działającej na Prawobrzeżu 2 Armii gen. [[Daniił Dracenko|Dracenki]]<ref name=":1" />. Co prawda 6 października 1920 r. przeszła ona na wysokości [[Chortyca|Chortycy]] przez Dniepr, odnosząc dzięki efektowi zaskoczenia pewne sukcesy, jednak 13 października poniosła klęskę w starciu ze świeżymi siłami czerwonych<ref name=":3" />.
|