Prymasowskie Wyższe Seminarium Duchowne w Gnieźnie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m zabytkiem nie jest uczelnia tylko stary gmach
m
Linia 34:
== Historia ==
{{Osobny artykuł|Historia Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie}}
Pierwszym seminarium naduchownym tereniew Archidiecezjiarchidiecezji Gnieźnieńskiejgnieźnieńskiej było seminarium powołaneduchowne utworzone w Kaliszu1581 w 1581Kaliszu rokuprzez prymasa Stanisława Karnkowskiego. Seminarium gnieźnieńskie zostało erygowane przez prymasa Stanisława Karnkowskiego w Łowiczu 26 listopada 1602 roku, rok później dokument został zatwierdzony przez króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazę]], a w 1605 roku powołanie seminarium zatwierdziła [[Stolica Apostolska]]. Od tego momentu seminarium w Gnieźnie rozpoczęło właściwe funkcjonowanie. W 1621 roku seminarium kaliskie zostało przeniesione do Gniezna. Gmach seminarium, początkowo drewniany, przez brak systematycznych remontów popadał w ruinę i od 1700 roku nie nadawał się do zamieszkania. Ostatecznie w obecnym miejscu, nowy gmach stanął w 1783 roku{{r|AKM - przebudowa}}. Z tego czasu pochodzi część parteru obecnego budynku wraz z kaplicą pw. Zwiastowania NMPNajświętszej Maryi Panny<ref name="AKM - Seminarium">{{Cytuj książkę | autor = Archiwum Kurii Metropolitalnej | tytuł = Seminarium | wydawca = Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie | seria = AKM I (Generalia) | tom = 482}}</ref>.
 
{{osobny artykuł|Wyższe Seminarium Duchowne w Kaliszu}}
 
W czasach [[zabór pruski|zaboru pruskiego]] władze wielokrotnie próbowały zamknąć seminarium, jednak dzięki staraniom kolejnych ordynariuszy, instytucja pozostawała otwarta. W połowie XIX wiekuw. abp [[Marcin Dunin]] powołał do istnienia seminarium wspólne dla archidiecezji gnieźnieńskiej i diecezji poznańskiej<ref name="AKM - Seminarium 1852">{{Cytuj książkę | autor = Archiwum Kurii Metropolitalnej | tytuł = Seminarium | wydawca = Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie | data = 1852 | seria = AKM I (Generalia) | tom = 247}}</ref>. Przebieg studiów wyglądał w nim następująco: po trzyletnim przygotowaniu teoretycznym w seminarium poznańskim, alumni udawali się na kurs praktyczny do seminarium gnieźnieńskiego, które otrzymało nazwę ''Seminarium Clericorum Practicum'' – czyli ''Seminarium Praktyczne'' (taka sytuacja trwała aż do roku 1927). W okresie [[Kulturkampf]]u rząd pruski zamknął obydwa seminaria. Gnieźnieńskie seminarium przerwało swoją działalność w 1875 roku. W tym czasie kandydaci do stanu duchownego udawali się na uniwersytety zagraniczne między innymi do [[Rzym]]u, [[Innsbruck]]u czy [[Monaster]]u<ref name="AKM - wykaz seminarzystów">{{Cytuj książkę | autor = Archiwum Kurii Metropolitalnej | tytuł = Wykaz seminarzystów Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Gnieźnie | wydawca = Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie | seria = AKM I (Generalia) | tom = 470}}</ref>.
 
Po I wojnie światowej funkcjonowanie seminarium wyglądało podobnie jak u schyłku XIX wieku. W latach 1927–1939 dokonano znacznej rozbudowy budynku, przez dobudowanie drugiego i trzeciego piętra oraz skrzydeł<ref name="AKM - akta administracji">{{Cytuj książkę | autor = Archiwum Kurii Metropolitalnej | tytuł = Akta administracji seminarium duchownego | wydawca = Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie | seria = AKM I (Generalia) | tom = 1827}}</ref>. W roku rozpoczęcia II wojny światowej archidiecezja gnieźnieńska i [[archidiecezja poznańska]] posiadały dwa wspólne zakłady teologiczne w Gnieźnie i Poznaniu. W 1938 roku poczet alumnów wynosił w Gnieźnie 66 osób{{r|AKM - wykaz seminarzystów}}. Ostatnim przedwojennym rektorem był [[Michał Kozal|bł. Michał Kozal]], późniejszy [[biskupi włocławscy|biskup włocławski]]. W latach 1940–1945 w seminarium w Gnieźnie nie prowadzono formacji dla przyszłych księży. Zajęty przez Niemców gmach uczelni służył początkowo jako szpital wojskowy, a następnie, przejęty przez [[Ordnungspolizei|Schutzpolizei]], jako pierwsza w [[Kraj Warty|Kraju Warty]] szkoła policyjna dla [[volksdeutsche|volksdeutschów]]. Tu po przyśpieszonym czteromiesięcznym kursie wychodzili komendanci posterunków policyjnych. Cały gmach został przebudowany na wzór niemieckich koszar, przez co zniszczono zabytkowe elementy wnętrz. Do budowy placu ćwiczeń używany był gruz ze zburzonej w pierwszym tygodniu okupacji [[Synagoga w Gnieźnie|synagogi żydowskiej]]{{r|AKM - akta administracji}}. Cały księgozbiór natomiast wywieziono do kościoła św. Michała w Poznaniu<ref name="AKM I - SD w Gnieźnie">{{Cytuj książkę | autor = Archiwum Kurii Metropolitalnej | tytuł = Seminarium Duchowne w Gnieźnie | wydawca = Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie | seria = AKM I (Generalia) | tom = 439}}</ref>.