Karol Marcinkowski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Życiorys: uzupełnienie
Linia 46:
'''Karol Marcinkowski''' (ur. [[23 czerwca]] [[1800]] w [[Poznań|Poznaniu]], zm. [[6 listopada]] [[1846]] w [[Dąbrówka Ludomska|Dąbrówce Ludomskiej]]) – polski lekarz, społecznik, filantrop, inicjator budowy [[hotel Bazar w Poznaniu|hotelu Bazar w Poznaniu]].
== Życiorys ==
Urodził się [[23 czerwca]] [[1800]] na [[Święty Wojciech (Poznań)|Świętym Wojciechu]] w [[Poznań|Poznaniu]]. W 1817 zdał [[matura|maturę]] w [[Liceum Ogólnokształcące św. Marii Magdaleny w Poznaniu|Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu]], po czym wyjechał do [[Berlin]]a, aby studiować medycynę. W okresie studiów należał do tajnej organizacji „Polonia”, która głosiła hasła republikańskie i [[utylitaryzm|utylitarystyczne]]. Gdy stowarzyszenie zostało wykryte, Marcinkowskiego aresztowano i skazano na karę więzienia, którą w latach 1822–1823 odbył w [[Twierdza Wisłoujście|Twierdzy Wisłoujście]]. Po zwolnieniu zakończył studia doktoratem medycyny (1823).
 
Następnie powrócił do Poznania, gdzie pracował jednocześnie w szpitalu miejskim i prowadził prywatną praktykę z zakresu chirurgii i ginekologii.
Linia 58:
W 1834 postanowił wrócić do kraju, jednak po przekroczeniu granicy [[Królestwo Prus|Prus]] został aresztowany i skazany na pobyt w twierdzy w [[Świdnica|Świdnicy]] za udział w powstaniu.
 
Zwolniono go dopiero w 1837 w wyniku starań mieszkańców i władz Poznania (zarówno polskich, jak i niemieckich), w którym wybuchła wówczas epidemia cholery. Od tego momentu oprócz praktyki lekarskiej i działalności filantropijnej (ubogich leczył bezpłatnie, często sam kupując im leki) zaangażował się w pracę na rzecz społeczeństwa. Do najbardziej znanych jego działań należy inicjatywa powołania [[Hotel Bazar w Poznaniu|Spółki Akcyjnej Bazar]] w 1838 czy założenie [[Towarzystwo Naukowej Pomocy dla Młodzieży Wielkiego Księstwa Poznańskiego|Poznańskiego Towarzystwa Pomocy Naukowej]] w 1841 (stanął również na czele jego zarządu), którego zadaniem było pogłębianie polskiego dorobku naukowego i pomoc w edukacji ubogiej młodzieży w myśl jego słów: "Wychowanie nasze jest to dług zaciągniony u ogółu, z czego się w swym czasie wypłacać winniśmy". W ciągu blisko stu lat działalności z pomocy Towarzystwa skorzystało 6,5 tysiąca stypendystów, z których uformowały się szeregi poznańskiej i wielkopolskiej inteligencji<ref>[https://wielkopolskaciekawie.pl/a-to-ciekawe/karol-marcinkowski-i-pruski-porzadek/ Wielkopolska ciekawie. Karol Marcinkowski i „pruski porządek”] [dostęp 2020-03-07]</ref>.
 
Był radnym miejskim, który starał się o powstanie stałego polskiego teatru miejskiego. Zajmował się również problemem poprawy sytuacji materialnej i zdrowotnej biedoty miejskiej. W ostatnich latach życia otoczony był powszechnym szacunkiem zarówno ze strony władz, jak i rodaków, nazywających go "Naszym Doktorem" lub "Doktorem Marcinem".