Jakub V: Różnice pomiędzy wersjami

W [[1513]] r. na mocy testamentu Jakuba IV regentką została wdowa po nim, Małgorzata. Jej regencja trwała do [[1515]] r., kiedy to na wieść o jej ślubie z [[Archibald Douglas, 6. hrabia Angus|hrabią Angus]] Rada Królewska pozbawiła ją regencji (testament Jakuba IV przyznawał Małgorzacie funkcję regentki, tylko do czasu jej ewentualnego drugiego małżeństwa) i przekazał ją bratu stryjecznemu poległego króla, [[Jan Stewart, 2. książę Albany|Janowi Stewartowi, 2. księciu Albany]]. Pierwsze lata życia małego króla upłynęły w kraju rozdzieranym waśniami klanów i sporach o regencję między Albany'm i Małgorzatą. Ostatecznie w [[1524]] r. Albany odpłynął do [[Francja|Francji]] i regentką ponownie została Małgorzata. W [[1527]] r. rozwiodła się z Angusem, co spowodowało zerwanie z jego krewniakami -– klanem Douglasów, którzy porwali Jakuba i umieścili go w Falkland Palace, uzyskując tym samym rzeczywistą władzę w kraju.

W polityce zagranicznej król Jakub opowiadał się za Starym Sojuszem (''The [[Auld Alliance]]'''), który od XII w. łączył tradycyjnie [[Francja|Francję]] i [[Szkocja|Szkocję]]. Z Francji pochodziły też obie żony Jakuba -– [[Magdalena de Valois]] i [[Maria de Guise]]. Starał się jednocześnie utrzymywać poprawne stosunki ze swoim wujem, [[król]]em [[Anglia|Anglii]] [[Henryk VIII Tudor|Henrykiem VIII]], który usilnie namawiał go do porzucenia Starego Sojuszu. Przyjazne stosunki udawało się zachować do 1541 r. Gdy Jakub nie przybył na wyznaczone spotkanie do [[York]]u Anglia wypowiedziała Szkocji wojnę.

[[Szkocja]] była do wojny kompletnie nieprzygotowana. Król Jakub uległ w 1537 r. wypadkowi na polowaniu i nie wrócił do pełni sił. Możni nienawidzili króla, a mając w pamięci straszliwą klęskę pod Flodden nie kwapili się do działań przeciw Anglikom. Efekt mógł być tylko jeden -– 24 listopada 1542 r. na [[torfowisko|torfowisku]] [[Bitwa pod Solway Moss|Solway Moss]] nad rzeką Esk armia szkocka została doszczętnie rozbita, zaś Jakub salwował się ucieczką z pola bitwy. Błąkał się jakiś czas bez celu, aż przewieziono go do Falkland Palace. Tam dotarła doń wieść o narodzinach córki [[Maria I Stuart|Marii]], która, po śmierci swych starszych braci, była dziedziczką tronu. Jakub miał wówczas powiedzieć ''It cam wi' a lass and it will gang wi' a lass'' -– ''Z dziewką przyszło i z dziewką przeminie'' (Stewartowie nabyli prawa do tronu Szkocji dzięki małżeństwu [[Walter Stewart, 6. Wielki Stewart|Waltera Stewarta]] i [[Marjorie Bruce]], córki króla [[Robert I Bruce|Roberta I Bruce'a]]).

[[1 stycznia]] [[1537]] r. w [[Katedra Notre-Dame w Paryżu|katedrze Notre-Dame]] w [[Paryż]]u Jakub poślubił [[Magdalena de Valois|Magdalenę de Valois]] ([[10 sierpnia]] [[1520]] -– [[7 lipca]] [[1537]]), córkę [[Franciszek I Walezjusz|Franciszka I de Valois]], [[Władcy Francji|króla Francji]] i [[Klaudia Francuska|Klaudii Francuskiej]], córki króla Francji [[Ludwik XII|Ludwika XII]]. Małżeństwo nie doczekało się potomstwa.

[[12 czerwca]] [[1538]] r. w St Andrews Jakub poślubił [[Maria de Guise|Marię de Guise]] ([[22 listopada]] [[1515]] -– [[10 czerwca|10]]/[[11 czerwca]] [[1560]]), córkę [[Klaudiusz de Guise|Klaudiusza, księcia Guise]] i [[Antonina de Burbon-Vendôme|Antoniny de Vendôme]], córki [[Franciszek de Burbon-Vendôme|Franciszka, księcia Vendôme]] (ślub ''per procura'' odbył się w [[Katedra Notre-Dame w Paryżu|Notre-Dame]] w [[Paryż]]u [[18 maja]] [[1538]] r. Jakuba zastępował [[Robert Maxwell, lord Maxwell|lord Maxwell]]). Jakub i Maria mieli razem dwóch synów i córkę:

* Jakub ([[22 maja]] [[1540]] -– kwiecień [[1541]]), książę Rothesay

* [[Maria I Stuart|Maria]] ([[8 grudnia]] [[1542]] -– [[8 lutego]] [[1587]]), królowa Szkocji

* James Stewart ([[1529]] -– [[1558]]), opat Kelso i Melrose

* [[James Stewart, 1. hrabia Moray|James Stewart]] ([[1531]] -– [[23 stycznia]] [[1570]]), 1. hrabia Moray

* [[Robert Stewart, hrabia Orkanów|Robert Stewart]] ([[1533]] -– [[1591]]), hrabia Orkadów

* John Stewart (przed [[1531]] -– [[1563]]), ożenił się z Joanną Hepburn i miał z nią syna Franciszka, hrabiego Bothwell