Żargon: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
+
Linia 1:
'''Żargon''' (od {{w języku|fr|jargon}}) – zespół [[jednostki językowe|jednostek językowych]] właściwych dla wyodrębnionej [[grupa społeczna|grupy społecznej]] lub [[zawód|zawodowej]]<ref>{{Cytuj |redaktor=[[Stanisław Dubisz]] | tytuł = Uniwersalny słownik języka polskiego | wolumin=5 W–Ż | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 2003 | isbn = 83-01-13862-9 |s=791}}</ref>, czasem również specyficzne nazewnictwo powiązane z pewnym obszarem działalności (np. dyscypliną naukową), trudno zrozumiałe dla osób z zewnątrz<ref>{{Cytuj |autor = Murray, Neil; |tytuł = Writing Essays in English Language and Linguistics: Principles, Tips and Strategies for Undergraduates |data = 2012 |isbn = 9780521111195 |wydawca = Cambridge University Press |url = http://books.google.com/books?id=EyoifO5vqAAC | s=147 | język = en}}</ref>, niekiedy przeciwstawiane [[termin]]ologii oficjalnej<ref>{{Cytuj |autor = Polskaja, Swietłana; |rozdział = Differentiating between various categories of special vocabulary (on the material of a professionals speech of English-speaking stock exchange brokers) |redaktor= Raţă, Georgeta; |tytuł = Academic Days of Timişoara: Language Education Today |data = 2011 |isbn = 9781443833165 |wydawca = Cambridge Scholars Publishing |url = http://books.google.com/books?id=jBorBwAAQBAJ |s =519 |język = en}}</ref>. Żargon odróżnia się od [[język ogólny|języka powszechnego]] przede wszystkim [[słownictwo|zasobem leksykalnym]], przy czym nie obejmuje on leksyki podstawowej. Wyjątkiem są tzw. języki tajne, na przykład gwara złodziejska, które wykazują różnice także w słownictwie podstawowym. Istnieją także żargony, które są całkowicie autonomiczne (opierają się o własne słownictwo i [[Gramatyka|gramatykę]]), takie jak paryski ''argot'', tj. tajna mowa środowisk wykluczonych ze społeczeństwa<ref name=":1">{{Cytuj |autor = [[Jiří Černý (językoznawca)]] |tytuł = Dějiny lingvistiky |data = 1996 |isbn = 80-85885-96-4 |miejsce = Ołomuniec |wydawca = Votobia |s = 395 |oclc = 37391292 |url = https://www.worldcat.org/oclc/37391292 |język = cs}}</ref>. Żargony należą do wariantów socjalnych języka<ref name=":1" />.
 
W literaturze nie czyni się konsekwentnego rozróżnienia między żargonem a slangiem jako formami [[socjolekt]]u. Według klasyfikacji [[Stanisław Grabias|Stanisława Grabiasa]] żargon jest intencjonalnie tajny, czym odróżnia się od [[slang]]u, mającego charakter jawny<ref>{{Cytuj |autor = Piekot, Tomasz; |tytuł = Język w grupie społecznej: wprowadzenie do analizy socjolektu |data = 2008 |isbn = 9788388425387 |miejsce = Wałbrzych |wydawca = Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa |oclc = 297524942 |s=24}}</ref>; część badaczy natomiast uznaje te pojęcia za synonimiczne<ref>{{Cytuj | autor=[[Jan Grzenia]] | url= https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/gwara-a-zargon;6208.html | tytuł =gwara a żargon | data=2005-04-25 | data dostępu=2019-04-26 | praca=Poradnia językowa PWN | opublikowany= sjp.pwn.pl}}</ref><ref>{{Cytuj|autor=[[Jozef Mistrík]] |tytuł=Encyklopédia jazykovedy|data=1993|isbn=8021502509|wydanie=1|miejsce=Bratysława|wydawca=Obzor|oclc=29200758|język=sk|s=385}}</ref>. Rosyjscy lingwiści przyjmują natomiast, że żargon pełni funkcję ekspresywną, języki tajne określają zaś jako [[argot]]<ref>{{Cytuj | autor=Jan Kortas | tytuł=Terminy «argot», «argotyzm» w polskiej nomenklaturze językoznawczej | data=2003| s=26–35 | wolumin=2003 |numer =7 | czasopismo = [[Poradnik Językowy]] | wydawca=Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego | issn=0551-5343}}</ref>. Niektórzy autorzy wskazują, że termin „żargon” ma w sobie zawarte negatywne nacechowanie emocjonalne<ref>{{Cytuj |autor=[[Stanisław Grabias]] | data=1997 | tytuł=Język w zachowaniach społecznych | miejsce=Lublin | wydawca= Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej|s=140–141}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Żukowa, Іrina Nikołajewna; Juziefowicz, Natalja Grigorjewna; Proszyna, Zoja Grigorjewna; Lebiedʹko, Marija Grigorjewna; |tytuł = Словарь терминов межкультурной коммуникации |data = 2013 |data dostępu = 2019-05-10 |isbn = 9785976510838 |miejsce = Moskwa |wydawca = Флинта |oclc = 823521387 |język = ru |s= 28}}</ref>.