|
'''CECH'''. Organizacja skupiająca rzemieślników jednej specjalności , powołana w celu ochrony ich interesów.
{{Inne znaczenia|rzemiosła|[[Cech (ujednoznacznienie)|Cech]] w innych znaczeniach}}
[[Plik:Krosno, Cech Rzemiosł.jpg|thumb|200px|Siedziba Cechu Rzemiosł Różnych w Krośnie]]
'''Cech''' (z {{w języku|de|Zunft}}), w języku staropolskim Gilda, słowo pochodzące z [[Język dolnoniemiecki|języka dolnoniemieckiego]] "die Gilde", ze [[Język staronordyjski|staronordyjskiego]] '''gildi''' – nazwa oznaczająca zebranie, stowarzyszenie, następnie cech rzemieślniczy<ref>Zygmunt Rysiewicz. Słownik wyrazów obcych, 1954; Annales d'histoire du droit. PAN t. 58, w. 1-2, 2006</ref> – organizacja [[samorząd gospodarczy rzemiosła|samorządu rzemieślniczego]] o charakterze społeczno-zawodowym, częściowo również gospodarczym, zrzeszająca [[rzemieślnik]]ów jednego lub kilku pokrewnych [[zawód|zawodów]], mająca na celu:
* podnoszenie kwalifikacji zawodowych,
* utrwalanie więzi środowiskowych, postaw zgodnych z zasadami etyki i godności,
* prowadzenie na rzecz członków działalności społeczno-organizacyjnej, oświatowej i gospodarczej,
* reprezentowanie interesów członków wobec organów władzy i administracji oraz [[sąd]]ów.
Przykłady: cech [[ślusarstwo|ślusarzy]], cech [[murarstwo|murarzy]], cech [[krawiectwo|krawców]], cech [[kaletnictwo|rzemiosł skórzanych]] itp. Potocznie terminem "cech" określa się również budynek będący siedzibą zarządu jakiegoś cechu i miejscem zbierania się jego członków.
Cechy są w środowiskach małych miast i wsi jedynymi, bądź jednymi z niewielu instytucji, aktywizujących miejscową społeczność. Organizują wystawy-kiermasze, współuczestniczą wraz z lokalną administracją w organizacji imprez ogólnomiejskich czy gminnych. Są organizacjami posiadającymi własne siedziby, przeważnie z dużymi salami konferencyjno-widowiskowymi. Organizacje te są więc często nie tylko organizatorami własnych, lecz także gospodarzami imprez, wymagających takich obiektów.
Cechy zrzeszają się w [[izba rzemieślnicza|izbach rzemieślniczych]]. Obecnie w strukturach [[Związek Rzemiosła Polskiego|Związku Rzemiosła Polskiego]] funkcjonuje 479 cechów.
Obecnie cechy, jako organizacje zrzeszające przedstawicieli zawodów rzemieślniczych tracą na znaczeniu. Organizacjami, które obecnie spełniają rolę cechów ale w stosunku do przedstawicieli [[wolny zawód|wolnych zawodów]] są powoływane w drodze ustawy samorządy zawodowe np. samorząd [[lekarz|lekarski]], [[farmaceuta|farmaceutów]], [[adwokat|adwokacki]], [[radca prawny|radców prawnych]], [[architekt]]ów i [[urbanista|urbanistów]].
== Rys historyczny ==
Działalność rzemieślnicza wiąże się z powstaniem pierwszych [[Miasto|miast]]. Już [[Kodeks Hammurabiego]] z XVIII w. p.n.e. pierwszy przewidział odpowiedzialność karną bądź cywilną za straty wynikłe z błędów w działalności zawodowej.
| 