Zasady antropiczne: Różnice pomiędzy wersjami

Znane prawa fizyki, fundamentalne [[stałe fizyczne]] ([[stała Plancka]], [[prędkość światła]] w próżni, [[stała grawitacji]] itp.) oraz warunki brzegowe i początkowe Wszechświata wykazują tzw. [[antropiczne koincydencje]] (ang. ''fine tuning''). Według niektórych szacunków [[prawdopodobieństwo]] przypadkowego ułożenia się stałych fizycznych takich jak w naszym Wszechświecie jest niewiarygodnie małe (1:10²²⁹){{odn|Smolin|1997|s=45}}. Mają dokładnie takie wartości, aby umożliwić powstanie [[życie|życia]], a w szczególności umożliwić pojawienie się istoty myślącej, np. [[Człowiek (rodzaj)|człowieka]] na [[Ziemia|Ziemi]]{{odn|Hawking|2003|s=77}}. Minimalne zmiany stałych fizycznych, np. [[stała Plancka|stałej Plancka]], uniemożliwiłyby istnienie wszechświata w obecnej formie{{odn|Lamża|2015a|s=15–18}}{{odn|Heller|Pabjan|2014|s=194–195}}. Jedna z wersji zasady antropicznej jest próbą odpowiedzi na pytanie, dlaczego [[prawa fizyki]] są takie, jakie są. Sugeruje ona, że gdyby prawa fizyki były inne, nikt nie mógłby ich poznać, ponieważ pojawienie się inteligentnego obserwatora nie byłoby możliwe{{odn|Hawking|2004|s=99}}.

'''Koncepcja wielu światów''' -– silna zasada antropiczna w wersji Cartera bywa używana jako przesłanka do [[kosmologia|kosmologicznej]] koncepcji wielu światów. Zgodnie z nią obserwowany przez człowieka [[Wszechświat]] jest jednym z wielu równolegle istniejących – w ramach [[Wieloświat]]a. W każdym z nich stałe fizyczne są nieco inne – są one czymś w rodzaju losowo wybranych warunków początkowych. Jeżeli silna zasada antropiczna w wersji Cartera jest prawdziwa, to obserwowany przez człowieka Wszechświat jest wyróżniony tylko przez istnienie w nim człowieka, które jednak nie jest wtedy niczym dziwnym{{odn|Heller|2002|s=27}}.

[[Teoria strun]] -– wrażenie celowego dopasowania stałych fizycznych wynika z faktu, że ich wartości liczbowych nie można wyprowadzić z żadnej teorii fizycznej, lecz są one rezultatem pomiarów. Gdyby udało się zbudować teorię superunifikacji, wraz z kosmologią kwantową wartości liczbowe stałych fizycznych przestałyby mieć charakter swobodnych parametrów, lecz zostałyby zdeterminowane wewnątrz samej teorii. Niektórzy fizycy upatrują tzw. ''teorii wszystkiego'' w teorii strun.

'''Kosmologiczny dobór naturalny''' -– jedna z koncepcji Wieloświata, której autorem jest amerykański fizyk [[Lee Smolin]]. Podstawową różnicą od innych teorii ''multiversum'' jest założenie, że stałe fizyczne w każdym wszechświecie nie kształtują się losowo, lecz podlegają selekcji naturalnej, podobnej do tej w ewolucji biologicznej.

# Teoria względności przewiduje, że zapadanie się [[czarna dziura|czarnej dziury]] powoduje tzw. osobliwość, która według Smolina jest początkiem nowego wszechświata, generującego nową, własną [[czasoprzestrzeń]].