Rotmistrz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Matrek (dyskusja | edycje)
→‎Historia: odpowiedniki
Matrek (dyskusja | edycje)
poprawa linków
Linia 15:
W I połowie XVI wieku pojawili się rotmistrzowie tytularni, gdy faktyczną władzę w chorągwiach sprawowali w ich imieniu porucznicy vel podstawkowie (''viceprefectus, viceregens''), których nazwy pochodzą od określeń „poruczyć” lub „podstawić”. Z początku nie było to częstym zjawiskiem: w 1531 armii koronnej podczas [[Bitwa pod Obertynem|bitwy pod Obertynem]] była jedna taka chorągiew – rota hetmana [[Jan Amor Tarnowski|Jana Tarnowskiego]] (284 konie), pod dowództwem porucznika [[Marcin Trzebieński|Marcina Trzebieńskiego]]<ref>Marek Plewczyński: ''Obertyn 1531''. Warszawa: Bellona, 1994, s. 118.</ref>. Zjawisko to stało się częste w XVII wieku, a w pierwszej połowie [[XVIII wiek]]u stało się to regułą, toteż w imieniu tytularnego rotmistrza chorągwią bezpośrednio dowodzili nie tylko [[Porucznik|porucznicy]], ale i [[Chorągiew (wojsko)|namiestnicy]] wyznaczani przez poruczników.
 
W końcu XVIII wieku rotmistrze stali się dowódcami [[szwadron]]ów. Istniał przy tym podział na rotmistrzów ze szwadronem (utrzymujących się dzięki prowadzeniu spraw gospodarczych oddziału) oraz na sztabsrotmistrzów (pozbawionych takiego dochodu). W [[XIX wiek]]u rotmistrz był stopniem oficerskim w kawalerii i [[żandarmeria|żandarmerii]], odpowiadającym kapitanowi w innych rodzajach wojsk. W czasach [[Powstanieinsurekcja Kościuszkowskiekościuszkowska|kościuszkowskich]] i [[Królestwo KongresowePolskie (kongresowe)|Królestwa Kongresowego]] tytuł rotmistrza jako oznakę szarzy zarzucono, zastępując go [[kapitanKapitan (ranga)|kapitanem]].
 
W [[Organizacja pokojowa Wojska Polskiego II RP|okresie międzywojennym]] oraz w [[Polskie Siły Zbrojne|Siłach Zbrojnych na Zachodzie]] stopień rotmistrza istniał w kawalerii oraz w [[Wojska pancerne|oddziałach pancernych]] o kawaleryjskim rodowodzie. Starszy rotmistrz odpowiadał wówczas starszemu kapitanowi w innych rodzajach wojsk i broni.