Cech: Różnice pomiędzy wersjami

{{Inne znaczenia|rzemiosła|[[Cech (ujednoznacznienie)|Cech]] w innych znaczeniach}}

'''Cech''' (z {{w języku|de|Zunft}}), w języku staropolskim Gilda, słowo pochodzące z [[Język dolnoniemiecki|języka dolnoniemieckiego]] "die Gilde", ze [[Język staronordyjski|staronordyjskiego]] '''gildi''' – nazwa oznaczająca zebranie, stowarzyszenie, następnie cech rzemieślniczy<ref>Zygmunt Rysiewicz. Słownik wyrazów obcych, 1954; Annales d'histoire du droit. PAN t. 58, w. 1-2, 2006</ref> – organizacja [[samorząd gospodarczy rzemiosła|samorządu rzemieślniczego]] o charakterze społeczno-zawodowym, częściowo również gospodarczym, zrzeszająca [[rzemieślnik]]ów jednego lub kilku pokrewnych [[zawód|zawodów]], mająca na celu:

* podnoszenie kwalifikacji zawodowych,

 

Cechy jako organizacje zrzeszające pokrewne warsztaty powstały w [[Średniowiecze|średniowieczu]] najpierw przy klasztorach, a następnie rozwinęły się w miastach w ślad za procesem urbanizacji kraju.

Prawa miejskie nadawane były przez władcę na wniosek pana i obejmowały między innymi [[Przywilej targowy|prawo targowe]] (pozwolenie na urządzanie targów), pozwolenie na swobodne uprawianie [[rzemiosło|rzemiosła]], [[prawo składu]] (zmuszające przejeżdżających kupców do wystawiania swoich towarów na sprzedaż) i [[prawo mili]] (ograniczające konkurencję w handlu i rzemiośle), prawo sądowe (spory rozstrzygał [[sąd]]) i związane z nim [[prawo miecza]], czyli prawo do zasądzania wyroków śmierci i określające jakie rodzaje kar za jakie przestępstwa można wykonywać (wiązało się to między innymi z powołaniem instytucji [[kat]]a), prawo do wznoszenia fortyfikacji (które władca przekazywał miastu). Mieszkańcy miast mieli też niekiedy przyznawany [[przywilej]] zwalniający ich od płacenia [[cło|ceł]] na obszarze całego kraju.

 

 

=== Zebrania cechu ===

* Ranne zgromadzenie - zebranie mistrzów cechowych, na którym rozpatrywano sprawy danego cechu.

* Uroczyste zgromadzenie cechu. Obywały się w siedzibie cechu wyposażoną w [[Lada cechowa|ladę cechową]] lub w wydzielonej części karczmy. Starszyzna cechu w uroczystych strojach przybrana w insygnia swojej władzy. Używano naczyń cechowych.

== Oznakowanie wyrobów ==

{{commonscat|Balthasar Behem Codex|Balthasar Behem Codex}}

 

Każdy mistrz w zawodzie miał prawo do oznaczenia swoich wyrobów: