Wikipedysta:Nous/brudnopis8: Różnice pomiędzy wersjami

Zabijając Caesara zagorzali republikanie mogli się jeszcze łudzić, że tym samym "przywrócą wolność" - po doświadczeniach lat 44 - 30 p.n.e. wiedziano, że gdyby powiódł się któryś z licznych spisków przeciw nowemu Caesarowi, "jego wynikiem byłaby już tylko zmiana absolutnego władcy"{{odn|Ziółkowski|2008|s=360}}. Pokój mogła przynieść tylko władza jednostki i dlatego po niemal dwudziestu latach bratobójczych walk niemal nikt nie tęsknił za republiką. Zadanie, które stało przed Octavianusem, polegało na zdefiniowaniu ''de facto'' monarszej władzy bez odwoływania się do rzymskiego pojęcia ''rex'', bo dla Rzymian było ono synonimem uzurpacji i tyranii. Nowy ustrój musiał być określony przy użyciu terminologii republikańskiej. Ten proces został zapoczątkowany w 27 p.n.e., gdy w starannie wyreżyserowanym geście Octavianus zrzekł się wszystkich nadzwyczajnych uprawnień, "przywracając" republikę senatowi i ludowi rzymskiemu, w odpowiedzi na co senat nadał mu zaszczytny tytuł Augustus i przyznał olbrzymią prowincję obejmującą Iberię, Gallię, Syrię i Egipt, czyli obszary, na których stacjonowała większość rzymskiej armii. Od tego momentu Octavianus przedstawiał się jako ''Imperator Caesar divi filius Augustus'', zaś "następni władcy przyjęli te imiona jako stałe elementy ich indywidualnej nomenklatury - ''Imperator Caesar'' [indywidualne nazwisko] ''Augustus'' - co sprawiło, że w praktyce stały się one ich oficjalnymi tytułami określającymi ich monarchiczną pozycję. To dlatego wszystkie języki nowożytnej Europy dla określenia najwyższego władcy używają wariantów Imperatora i Caesara"{{odn|Ziółkowski|2008|s=364}}. W języku polskim przyjęło się określenie "cesarz" i stąd mówiąc o państwie Augustusa i jego następców używamy zwrotu "Cesarstwo Rzymskie". W 23 p.n.e. Augustus zrzekł się piastowanego dotąd corocznie konsulatu. Odtąd podstawą jego władzy miało być prokonsularne ''imperium maius'', nawiązujace do tego jakie Pompeius otrzymał w 67 p.n.e., dające mu władzę nad wszystkimi prowincjami, oraz władza trybuńska (''tribunicia potestas''), która dawała mu prawo zwoływania ludu i senatu, inicjatywę ustawodawczą i możliwość wetowania każdej czynności urzędowej. ''Imperium'' prokonsularne oraz władza trybuńska utrwaliły się jako "oficjalne komponenty władzy monarszej"{{odn|Ziółkowski|2008|s=363}}. Posiadając je, Augustus koncentrował w swoim ręku cały szereg uprawnień pozwalających mu faktycznie rządzić w formalnie nadal istniejącej republice bez sprawowania żadnej [[Magistratura|magistratury]]. Proces definiowania jego pozycji w państwie został zakończony w 12 kiedy objął urząd ''[[pontifex maximus|pontifexa maximusa]]''. Konsekwencją szczególnego charakteru władzy Augustusa był brak oficjalnej tytulatury - stopniowo jednak coraz częściej określano go terminem ''princeps'', czyli pierwszy obywatel. W nowożytnej historiografii termin [[Pryncypat (Rzym)|pryncypat]] przyjął się jako określenie systemu rządów stworzonego przez Augustusa i rozwijanego przez jego następców{{odn|Ziółkowski|2008|s=364, 366}}.