George Crawford: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
drobne merytoryczne, kat.
Linia 8:
|grafika = George Crawford mjr pilot.jpg
|opis grafiki =
|stopień grafika = PL Epolet mjrkpt.svg
|stopień = [[majorKapitan (ranga)|kapitan]] pilot
|data urodzenia = [[1896]]
|miejsce urodzenia = [[Bristol (Pensylwania)|Bristol]]
Linia 24:
|commons =
}}
'''George Marter Crawford''' (ur. [[1896]] w [[Bristol (Pensylwania)|Bristolu]]) – [[majorKapitan (ranga)|kapitan]] [[Pilotaż (lotnictwo)|pilot]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]]., Amerykańskiamerykański ochotnik, uczestnik [[I wojna światowa|I wojny światowej]] i [[Wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]], kawaler Krzyża Srebrnego [[Order Virtuti Militari|Orderu Wojennego Virtuti Militari]].
 
'''George Marter Crawford''' (ur. [[1896]] w [[Bristol (Pensylwania)|Bristolu]]) – [[major]] [[Pilotaż (lotnictwo)|pilot]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]]. Amerykański ochotnik, uczestnik [[I wojna światowa|I wojny światowej]] i [[Wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]], kawaler Krzyża Srebrnego [[Order Virtuti Militari|Orderu Wojennego Virtuti Militari]].
 
== Życiorys ==
Ukończył studia na Uniwersytecie Lehigh w [[Bethlehem (Pensylwania)|Bethlehem]] w [[Pensylwania|Pensylwanii]] i uzyskał tytuł inżyniera[[inżynier]]a górnictwa{{odn|Karolevitz|2005|s=36}}. Po przystąpieniu Stanów Zjednoczonych w maju 1917 roku został powołany do służby w armii[[United USAStates Army|Armii Stanów Zjednoczonych]] i otrzymał przydział do wojsk lotniczych. Przeszedł wstępne przeszkolenie lotnicze w [[Massachusetts Institute of Technology]], a następnie został skierowany na naukę [[Pilotaż (lotnictwo)|pilotażu]] do Minneola Field na [[Long Island]]. Po przeniesieniu do [[Francja|Francji]] został przeszkolony w centrum treningowym w [[Issoudun]]. Po jego ukończeniu został w listopadzie 1917 roku przydzielony do jednostek bojowych. 12 września 1918 roku został zestrzelony podczas lotu rozpoznawczego i dostał się do niemieckiej niewoli. 1 grudnia 1918 roku został z niej uwolniony i do września 1919 r., z ramienia Amerykańskiego Urzędu Pomocy, pracował w Wojskowej Misji Amerykańskiej w [[Kraje bałtyckie|państwach bałtyckich]]{{odn|Nowosad|2018|s=}}
 
Był pierwszym [[Amerykanie|Amerykaninem]] jaki zgłosił się do ochotniczej służby w polskim lotnictwie wojskowym. 26 sierpnia 1919 roku podpisał umowę wstępną na służbę w Wojsku Polskim i wyruszył z grupą innych amerykańskich ochotników pociągiem do Polski. Podróż odbywali udając konwojentów zaopatrzenia [[Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża|Czerwonego Krzyża]]{{odn|Karolevitz|2005|s=36, 43-44}}. 14 września podpisał z [[Ministerstwo Spraw Wojskowych|Ministerstwem Spraw Wojskowych]] kontrakt na sześciomiesięczną służbę w Wojsku Polskim. Miesiąc później, 14 października, znalazł się grupie amerykańskich żołnierzy przyjętych na specjalnej audiencji u [[Naczelnik Państwa|Naczelnika Państwa]] [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]]{{odn|Mordawski|2009|s=99}}. 17 października dotarł do [[Lwów|Lwowa]] i został przydzielony do [[7 Eskadra Myśliwska|7 eskadry myśliwskiej]]{{odn|Niestrawski t. I|2017|s=155}}. Pod koniec grudnia 1919 roku został wysłany do [[Kamieniec Podolski|Kamieńca Podolskiego]] z zadaniem rozpoznania sprzętu pozostawionego przez [[Armia Austro-Węgier|armię austro-węgierską]]{{odn|Karolevitz|2005|s=75}}. 10 kwietnia 1920 brał udział w pierwszym grupowym locie bojowym amerykańskich lotników. W grupowym ataku samoloty 7 em zaatakowały stanowisko dowodzenia i koncentrację wojsk [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] w [[Cudnów (obwód żytomierski)|Cudnowie]]. Z powodu zacięcia [[Karabin maszynowy|karabinów maszynowych]] w jego [[Albatros D.III (Oef)|Albatrosie D.III]] nie mógł wziąć udziału w powtórnym ataku{{odn|Karolevitz|2005|s=91-92}}. 11 kwietnia został skierowany do [[Warszawa|Warszawy]] celem przeszkolenia na samolotach [[Ansaldo A.1 Balilla]]{{odn|Niestrawski t. II|2017|s=112}}.
 
10 maja zaatakował siedem nieprzyjacielskich [[Statek towarowy|statków transportowych]] na [[Dniepr]]ze, udało mu się celnie ostrzelać i zatopić największy z nich{{odn|Zieliński, Wójcik|2005|s=233}}{{odn|Romeyko|1933|s=164}}. 25 maja w rejonie [[Humań|Humania]] wykrył oddziały [[1 Armia Konna|Armii Konnej]] przygotowujące się do ofensywy co pozwoliło polskiemu dowództwu wcześnie podjąć działania obronne{{odn|Romeyko|1933|s=164}}{{odn|Mordawski|2009|s=229}}. W trakcie ataków na oddziały bolszewickiej konnicy jego samolot został poważnie uszkodzony, musiał go porzucić na lotnisku i pieszo ewakuować się z [[Berdyczów|Berdyczowa]] do [[Szepetówka|Szepetówki]]{{odn|Romeyko|1933|s=166}}{{odn|Karolevitz|2005|s=154}}. Pozostał w Wojsku Polskim nawet po wygaśnięciu jego półrocznego kontraktu, wziął udział w [[Bitwa o Lwów (1920)|obronie Lwowa]]{{odn|Karolevitz|2005|s=169}}. 18 lipca w jego Balilli został uszkodzony podczas walki główny [[zbiornik paliwa]]. Pilot zdołał wylądować, naprawić uszkodzenie i uciec przed ścigającą go [[Kozacy|kozacką]] [[Jazda|jazdą]]{{odn|Niestrawski t. II|2017|s=160-161}}{{odn|Tarkowski|1991|s=78}}.
Linia 40 ⟶ 39:
Po zakończeniu działań wojennych powrócił do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], dalsze jego losy nie są znane.
 
== OdznaczeniaOrdery i odznakiodznaczenia ==
Za swą służbę został odznaczony{{odn|Niestrawski t. I|2017|s=243,247,254}}{{odn|Nowosad|2018|s=}}:
* Srebrny Krzyż [[Order Virtuti Militari|Orderu Wojennego Virtuti Militari]] nr 2949
* [[Krzyż Walecznych]] - trzykrotnie.,
* [[Odznaki personelu latającego 1919–1939|Polowa Odznaka Pilota]] nr 106
* [[Odznaki personelu latającego 1919–1939|Polowa Odznaka Pilota]] nr 106 – 11 listopada 1928 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918-1920”{{odn|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 436}}.
* [[Krzyż Walecznych]] - trzykrotnie.
 
== Przypisy ==
Linia 65 ⟶ 64:
{{SORTUJ:Crawford, George Marter}}
[[Kategoria:Lotnicy I wojny światowej]]
[[Kategoria:Amerykańscy inżynierowie]]
[[Kategoria:Amerykańscy piloci wojskowi]]
[[Kategoria:Amerykańscy oficerowie kontraktowi WP]]
[[Kategoria:Cudzoziemscy ochotnicy w wojnach o niepodległość Polski 1918–1921]]
[[Kategoria:Inżynierowie górniczy]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Polową Odznaką Pilota]]
[[Kategoria:Kapitanowie lotnictwa II Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Polscy piloci myśliwscy]]